Ukrainako traktoreen hackeatzea, garrantzizko kontu bat
Ukrainako gerrako albisteetan ikusiko zenituzten irudiak, beharbada propagandakoak, traktore ukrainarrak tanke eta gerrako beste ibilgailu errusiarretatik tiraka, errepideetatik bazterrera eramaten. David Bonilla Interneteko aditu espainiarrak erreparatu dio kontuari, azpian auzi mamitsu bat ere badagoela gogoratuz: traktoreen autonomia eta funtzionamendua software bidez murrizteko egon diren saiakerak, eta nola John Deere enpresa handia hori egiten saiatu zenean, erantzun teknologiko bat Ukrainan sortu zen.
Zera da kontua: John Deere traktoreak, hainbat ibilgailu eta era guztietako makinak bezala, softwarez hornituta datoz gaur egunean. Funtzionamendu egoki baterako kontrolak, fidagarritasuna, kontsumo maila egokiak... analisi eta teknika informatikoekin makinen errendimendua hobetzeko aukerak asko dira. Esate baterako, GPS bidezko kontrol batek lagun diezaioke nekazariari traktorea solo zabal batean espazio guztia igaro duela konprobatzeko, lan extra egin gabe.
Kontua da fabrikatzaileek ez bakarrik eskaintzen dituztela abantailak softwarearen bidez: bezeroa gatibu izateko modua ere bada. John Deere traktorea matxuratzen bada, bakarrik tailer ofizialak konpontzen ahal du, hark bakarrik baitu sarbidea softwarera. Hau da, nekazaria mekanikari ona bada ere, ezin da sartu bere jabetzakoa den makinara; ez nekazaria bera, ezta bere inguruko tailer mekaniko bat ere. Ez bakarrik matxuren kasuan, baita hobekuntza bat okurritzekotan ere...
Are gehiago, John Deere eta beste industria batzuek lobby lana egin dute AEBetan urteetan, softwareko gakoak irekitzea debekatzeko. DMCA edo Digital Millennium Copyright Act legea da horretarako modua: ikus-entzunezko digitalen babes neurriak gainditzea delitua den bezala (kopiak egiteko film batena), zure traktorearen "softwarearen kutxa" irekitzea ere bai.
Egoera horren aurrean, 2017 urtearen inguruan zabaltzen joan zen AEBetako nekazal inguruetan "traktoreak hackeatzeko" softwarea. Ukrainan jatorria duen firmwarea izan zen horretan gakoa. Firmwarea da, labur esanda, gailu jakin baterako marka batek sortu duen sistema-eragile txikia, batetik makina kontrolatzen duena, eta bestetik interfaze bat eskaintzen duen erabiltzailearekin eta parte mekanikoekin eragiteko. Firmware hori oso kontrolatua dago: uzten dizu X gauza egiten, eta ez gehiago, eta bertarako sarbidea markak kontrolatzen du. Baina, Ukrainako hacker batzuek nonbait, John Deereren firmwarea bortxatzeko modua aurkitu zuten, eta horrekin traktoreak "askatu" zitezkeen. Albiste honetan ikus daitezke pantaila-irudi batzuk, nola saltzen ziren duela urte gutxi halako sistemak.
Traktoreen hacking kontuari buruzko informazio gehiago hemen: https://tractorhacking.github.io/
Uste baduzu hau traktore eta nekazarien kontua denik, oker zaude. Gero eta gehiago gertatzen da hau era guztietako gailuekin. Sustatuko editoreak ezagutzen du BMW auto elektrikoa duen lagun bat: ordezkapen piezak kodetuta daude: auto-bujia bat zure kasa erosi eta aldatu? ez du funtzionatuko; auto zehatz horretarako kodetuta behar duen bujia bat jarri beharko diozu, eta BMWk bakarrik kodetzen ahal du hori.
Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]
600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]
AEBetako presidentea Zelenskirekin eta Europako haren aliatuekin bildu da astelehenean, Etxe Zurian. Badirudi Trumpek ontzat jo duela Vladimir Putinek ostiralean izandako bileran proposatutakoa: Ukrainako gerra amaitzeko Kiev "lurralde truke posibleez" hitz egiteko gai... [+]
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Europako lau presidente gudazaleek (Emmanuel Macron, Keir Starmer, Friedrich Merz eta Donald Tusk), maiatzaren 10ean 30 egunetako su-etena exijitu zioten Vladimir Putini. Errusiako presidentearen erantzuna: “Maiatzaren 15ean has gaitezen bakea negoziatzen... [+]
Sare sozialetan zabaldutako mezu batean, AEBetako presidenteak adierazi du Errusiako bere homologoarekin izandako elkarrizketa "oso ongi" joan dela. Putinek esan du Ukrainako gerra amaitzeko ahaleginak "bide onetik" doazela, eta Mosku Kievekin bake akordio bat... [+]
Aurrez adierazitakoa baino egun bat geroago abiatu dira bilerak Istanbulen; Zelenski, Putin eta Trump gabe. Errusiari “behe mailako” delegazioa bidaltzea leporatu diote.
Ukrainaren Europako aliatuak Zelenskirekin bildu dira, eta menia astelehen honetan indarrean jartzea proposatu dute, Errusiak jada ezezkoa eman badu ere. Boluntarioen koalizioko agintariek azpimarratu dute garrantzitsua dela Ukrainari laguntza militarra ematen jarraitzea,... [+]
Zer lor nahi zezakeen Ipar Koreako erregimenak Errusiaren gerrarako egindako odol-ekarpenarekin? Batetik, eskarmentua; bestetik, elkarrekikotasuna.
Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak adierazi du bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi... [+]