Udalekuen bisa
Aizue, zuek gorde duzue txamarra potoloa? Ni oraindik ez naiz ausartu, baina bai atera dudala zira armairutik biak eskura izateko, etxetik atera baino lehen leihotik begiratu eta bata edo bertzea hartu erabakitzeko. Badira ni baino aise ausartagoak, doike! Berriki hasi naiz ikusten haur batzuk nola doazen eskolara bidean goiz-goizean, oraindik fresko ari duelarik, galtza motzetan. Ez natzaizue eguraldiari buruz arituko, afera da horrek burura ekarri didala txikitan eguraldia epeltzen hasi orduko hasten ginela udalekuetan pentsatzen. Zuek joaten zineten? Ni bai.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ez pentsa afera hutsala denik, nik Hondarribian, Bidarraien eta Alkizan ezagutu nuen Euskal Herria edo, bederen, euskaldunak. Amari "zenbat lo?" galdetu eta, adinean goiti egin ahala, geroz eta egonaldi luzeagoak egiten uzten zigun. Zazpi edo hamar eguneko mikromundu horietan ni bezalako jendea ezagutzen nuen, baina aldi berean arras desberdina zena: zer ziren artaziak edo okela? Nola ez zietela uzten eskolara bakarrik joaten? Gugghen... zer? Munduaren bertze puntara joanak ginela iruditzen zitzaigun eta abentura ausarki ekartzen genituen bueltan, gero gutun-trukean elkarri kontatzeko. Nik Atarrabiako gutun-lagun bat izan nuen eta kronika zirraragarriak bidaltzen zizkidan metropoliko bizitzari buruz.
Orain ez naiz udalekuetara joaten, ez dagokit adinean goitiegi egin omen dudalako, baina inbidiaz begiratzen diet aukera dutenei. Adibidez, Gasteizen uztailaren 17tik 21era eginen den HIGAra, alegia Hizkuntza Gutxituetako Hiztun Gazteen topaketara, joanen direnei, irakurri baitut izen emate epea ireki berri dutela. Bertan bilduko dira munduko hizkuntza gutxituetako aktibista diren 75 gazte eta "bortz lo" ez dakit eginen dituzten, baina bortz eguneko programa sozio-kulturala bai prestatu dietela.
Ez dakit antolatzaileak ados egonen diren, baina funtsean HIGAk udalekuen espiritu berbera duela iruditzen zait niri. Etxetik hurbil mundu berriak deskubritzeko aukera, batetik; gainera, hain urruneko gazteak ezagutu eta konturatzea aldi berean zaretela arras iduritsu eta ezberdin, alegia testuinguruak akaso ez duela zerikusirik, baina gogo, kezka eta itxaropen berdintsuak dituzuela funtsean. Bortz egun hitzaldiak, tailerrak, kontzertuak eta bisitak zukutzeko, modu anitzetan ikasteko, harreman berriak egiteko, sareak egiazki sozial izan daitezen eta uda akitu ondotik elkarri kronika zirraragarriak helarazteko, bertze norbaiten egunerokora leiho bat ireki eta bere "normaltasunak" liluratu zaitzan.
Dagoeneko hasi bazara izen emate formularioa betetzen, kasu. Webgunean argi erraten dute bi baldintza bete behar direla HIGAn parte hartzeko: bat, hizkuntza gutxitu bateko hiztun izatea; hori betetzen duzula badakit. Baina gaztetasuna ere definitu dute antolatzaileek eta, segur aski, adinaren muga estuegia izanen da batzuentzako: badituzu 18 eta 35 urte artean? Baietz bada aukera duzu udalekuen bisa eskatzeko; zeren, baga udalekuak, biga Euskarabentura eta, orain, HIGA!
Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.
Europar Batasuneko estatu kideen gehiengoak atzera bota du euskara, katalana eta galiziera EBn hizkuntza ofizialak izateko eskaera. Finantzazio eta arlo legalean hainbat "zalantza" dituztela plazaratu dute.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Astelehenetik ostiralera bitarte, 18 eta 35 urte arteko 80 gaztek mundu osoko hizkuntza gutxituen arteko harremanak sendotuko dituzte hitzaldi, mahai inguru eta mintegien gisako jarduerekin. Guztira 68 hizkuntza gutxituk izango dute presentzia topaketan, inoizko kopuru handiena.
María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]
Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.
Egungo kurduerazko idazle esanguratsuenetakoa da Mizgin Ronak. Zortzi liburu ditu idatzita, bost eleberri eta hiru olerki liburu. 16 urte zituenean ihesera jo zuen, eta urte eta erdiren ondoren haren jaioterrian atxilotu zuten, Diyarbakirren. 1992an, 18 urte besterik ez zituela,... [+]
Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]
Apenas erreparatzen diogu edo, besterik gabe, ez dakigu hor dagoenik ere. Hego Euskal Herrian XX. mende hasieran itzali zen betirako, eta antzeko patua paira dezake Ipar Euskal Herrian. Neurri sendoak hartzen ez badira, gaskoia azkenetan egon liteke.
Okzitanian, joan den... [+]
Carli Pup (Udine -friuleraz Udin-, 1973) Friuli [friuleraz, Friûl] herriaren ekintzaile kultural garrantzitsuenetako bat da. Bere hizkuntza gutxituaren idazle, hizkuntzalari eta bere herriaren historialari bihurtu da.
Gaur egun, Informazione Friulana kooperatibako... [+]
Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]
570.000 familiak euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren zilegitasuna... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]