Saharako basamortua %10 handitu da aldaketa klimatikoaren ondorioz
Amerikako Estatu Batuetako Maryland Unibertsitateak egindako eskala handiko ikerketa baten arabera, munduko basamortu handiena iparralderantz eta hegoalderantz hazten ari da euri falta dela-eta.
Journal of Climate aldizkariak kaleratu du artikulu batean ikerketaren emaitza. Adituek 1920tik aurrerako datuak erabili dituzte eta ziklo klimatiko naturalak ere hartu ditu kontuan ondorioak ateratzeko: denbora horretan %10 zabaldu dira Saharako hareak. Uda sasoian diferentzia are nabarmenagoa egiten da: %16 handiagoa da basamortua orain.
Zabaltze horren zati bat naturalki egin da, mundu mailako korronte eta oszilazioen zikloen eraginez, baina beste zati handi bat gizakiak eragindakoa dela garbi dute: “Afrikan joera da udak gero eta beroago izateko eta euri sasoian lehorteak gero eta ugariago, horrek zerikusia dauka berotegi-efektuko gasen handitzearekin”, adierazi du Ming Cai Zientzien Nazio Fundazioaren programako arduradunak, Ecoticias atarian irakurri ahal izan dugunez.
Aldaketa horren erakusgarri garrantzitsuenetako bat Sahararekin mugan dagoen Sahel eskualdean aurki dezakegu, Txad herrialdeak hartzen duen zingira handian: ibaietatik iristen den ura gero eta urriagoa da eta lehortzen ari da.
Ikerlariek, gainera, datuak estrapolagarriak izan daitezkeela diote eta aditzera eman dute munduko beste basamortuetan gauza bera gertatzen ari dela.
Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]
Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.
Ekosistema askok itzulera gabeko puntuak dituzte, hau da, estresa maila berezi bat pairatuz gero –izan klima aldaketa, kutsadura edo kalte fisiko zuzenarengatik– desagertzen ahal dira, eta ekosistemak haien artean konektatuak izanez gero hurrenez hurren elkar... [+]