Rosalynd Franklinen ekarpen zientifikoa Watson eta Crickenaren parekoa izan zela baieztatu dute
Rosalynd Franklin zientzia-arloko bazterkeriaren adibide ezagunenetako bat da. Izan ere, jakina da James Watsonek eta Francis Crickek Franklinek egindako lana (bereziki, 51 argazkiaren izenez ezagutzen den irudi ikonikoa) baliatu zutela DNAren egitura asmatzeko. Alabaina, bi ikertzaileek ez zioten halakorik aitortu Franklini, eta aipamen bat baino ez zioten egin, DNAren egitura argituz Nature aldizkarian, justu duela 70 urte, argitaratu zuten artikuluaren amaieran. Gerora, Franklinen ikerketa azaleratu bada ere, zalantzan jarri da zenbateraino jabetzen zen irudi haren esanahiaz. Orain, garaiko dokumentu batzuek agerian jarri dute Watsonek eta Crickek bezainbeste ulertzen zuela DNAren egitura.
Matthew Cobbek eta Nathaniel Comfortek aztertu dituzte dokumentu horiek. Baieztatu dutenez, Franklin ez zen Watsonen eta Cricken “biktima” bat izan, orain arte azaldu izan den moduan, baizik eta DNAren egitura aurkitu zuen kideetako bat: Maurice Wilkinsekin batera, “arazo zientifikoa artikulatu zuen taldearen erdia izan zen, konponbide baterako hasierako urrats garrantzitsuak eman zituen, datu erabakigarriak eman zituen eta emaitza egiaztatu zuen”.
Historia osatzen lagundu duten dokumentuak dira, batetik, Joan Bruce kazetariaren zirriborroetan aurkitutako idatzi batek, zeinak Franklini jasotako adierazpenak baitzituen, eta, bestetik, Franklinen kideetako batek Cricki idatzitako gutun bat. Bietan argi geratzen da Franklinek DNAren egitura ulertzen zuela.
Cobbek eta Comfortek Nature-n bertan azaldu dute hori guztia, eta DNAren egituraren aurkikuntza bi talderen lanaren emaitza izan zela argitu dute: Franklinek eta Wilkinsek lan esperimentala egin zuten, eta Watsonek eta Crickek, berriz, teorikoa. Hain zuzen, 1953ko apirilaren 25 hartan, Watson eta Cricken artikuluarekin batera, Wilkinsen eta Franklinen eta bakoitzaren taldekideen beste artikulu bana ere argitaratu zituen Nature aldizkariak. Horrez gain, adierazi dute Franklin, ageriko diskriminazio sexistaren aurka ez ezik, bazterkeria-mota ezkutuagoen aurka ere bazegoela, eta horietako batzuk gaur egun ere badaudela.
Franklin 77 urterekin hil zen, 1958an, obarioko minbiziak jota. Lau urte geroago jaso zuten Nobel saria Watsonek, Crickek eta Wilkinsek, DNAren egitura argitzeagatik.
Uda honetan, gutxienez hemeretzi erailketa matxista izan dira, eta horietatik gutxienez hiru kasutan, poliziak edo polizia ohiak dira hiltzaileak. Donostian, gainera, erailketa saiakera bat ere izan da ertzain baten partetik: bere bikotekidea hiltzen saiatu zen abuztuan.
Gasteizko sententzia horrez gain, asteburuan gutxienez beste lau sexu eraso salatu dituzte; hiru Gasteizen eta bat Donostian.
Ehun bat pertsona bildu ziren larunbatean Luhusoko plazan Itaia emazte antolakundeak eta Luhusoko besta komiteak jakinarazi duten bortxaketa salatzeko.
Osteguneko lehen minutuetan jazo dira gertaerak Mina del Morro inguruan, Santutxu auzoan, 00:20 orduak aldera, eta ustez, 34 urteko gizon batek 31 urteko bikotekidea hil du.
Hondarribiko jai egun handian, Alarde tradizionalak eta Jaizkibel konpainia parekideak bat egin behar zuten lehen aldiz abiapuntuan, baina argazki hori saihesteko, tradizionaleko konpainia guztiak berandu joan dira hasiera puntura. Plantoak planto, ordea, lehen aldi ugari bizi... [+]
76 urteko emazteak zauri larriak ditu. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak adierazi duenez, ostiral goizaldean egin dio eraso eta Ertzaintzak senarra atxilotu du emaztea hiltzen saiatzeagatik.
Hondarribiko Alarde tradizionala eta Jaizkibel konpainia desfilatzen aterako dira, urtero bezala, irailaren 8an. Baina orain arte EAJk gobernaturiko udala Abotsanitzek eskuratu du eta egin dituen aldaketek hautsak harrotu dituzte Alarde tradizionalean. “Konpainia guztiak... [+]
Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Bilboko bi Epaitegiek neurri hori onartu dute. Bilboko epaile dekano Aner Uriartek neurria emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko helburuarekin hartu dela esan du, baina Bilboko Abokatuen Elkargoak salatu du kolokan jartzen dituela ikertuen... [+]
Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.
Hil arte bizirik sentitzearen beharraz ari da Olatz Mercader. Gaixorik egon izan delako bere bertsio gutxitua hurbilegi ikusi duenak badaki zein garrantzitsuak diren konpromisoa, grina eta desioa.
Ertzaintzak 27 urteko gizon bat atxilotu du Donostian, abuztuaren 18ko goizaldean, Aste Nagusiko azken gauean, Parte Zaharrean emakume bati sexu erasoa egitea egotzita. Eraso matxista horrez gain, beste batzuk ere publiko egin dira hirian azken asteotan, eta horiek guztiak... [+]
Bilboko epaile dekano Aner Uriarteren arabera neurria “nor den nor” identifikatzeko eta emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko da. Bizkaiko Abokatuen Elkargoak salatu du ez direla errespetatzen errugabetasun printzipioa eta “duintasuna”.
Gertaera abuztuaren 18ko goizaldean izan zen Donostiako Alde Zaharreko kalezulo batean, Ertzaintzak adierazi duenez. Egun horretan emakume batek beste sexu-eraso bat salatu zuen Donostian, gizon batek “diskoteka baten inguruan ukituak egin zizkiola” esanez.
Joan den astean izan ziren Burlatako jaiak eta aste honetan jakin da adingabeko neska gazte batek izandako sexu erasoa. Espainiako Poliziak, halaber, jakinarazi du erasoarekin lotutako 18 urteko gazte bat atxilotu zuela joan den igandean.