Norabidea aldatu

  • Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean, garraioan ia hirukoiztu egin dira 1990eko hamarkadatik hona. 1987an garraioak 726 kto energia kontsumitzen zituen, 2023an, berriz, 2133 kto. Denbora tarte berean industrian 2.450 kto-etik 1.500era pasa da.


2025eko uztailaren 10ean - 07:33
Azken eguneraketa: 13:34
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Baina hauek ez dira kotxe pribatua oinarri duen garraio eredu honek dakartzan arazo bakarrak. Alde batetik, gorago aipaturikoari osasun publikoarentzat dituen kalteak gehitu behar dizkiogu, airearen kutsaduraren arduradun nagusietako bat izateaz gain, milaka hildako eragiten dituelako istripuetan eta bizi eredu sedentario bat sustatzen duelako, bihotzeko gaixotasunen intzidentzia handituz.

Beste aldetik, hartzen duen espazio guztia ere aipatu behar dugu. Hirien espazio publikoaren zati handi bat akaparatzen du (%68 Espainiako hirietan), bestelako erabilerak ekidinez. Imajina dezagun zelako hiriak izango genituzkeen asfaltoa kendu eta berdeguneak jarriko bagenitu. Klima aldaketari aurre egiteko hobeto prestatuta egongo ginateke, adibidez, uholdeei zein bero olatuei aurre egiteko askoz ere egokiagoak izango baitziren.

Landa gunean hartzen duen lurren ehunekoa dezente txikiagoa izan arren, kalte handiak eragin ditzakete ere, balio handiko eremu naturalak suntsituz (Bolintxu ibarra adibidez) eta faunarentzako harresi gaindiezina izanez, biodibertsitatearen galera bultzatuz.

Gainera eredu autozentriko honek gizartearen hainbat talde kanpo uzten ditu: umeak, agureak, migranteak, langile klasearen sektore pobretuenak… ezin baitute garraio politikaren zentroan dagoen kotxea erabili. Argi dago, beraz, garraio eredu honi buelta eman behar diogula trantsizio ekologiko bat martxan jarri nahi badugu, baina gaur egungo politikak norabide okerrean doaz.

Garraio publikoaren deskontuak mantentzea albiste pozgarria bada ere, garraio publikoa urteetako inbertsio falta sufritzen dabil. Aldi berean, gainera, errepide berrien eraikuntza ere jartzen da mahaigainean, bertan milioiak eta milioiak xahutzeko intentzioa adieraziz, honek kotxe pribatua are gehiago bultzatuko dutela txosten ofizialetan ere onartu arren. Eta hori gutxi balitz, hirigintzak kotxean oinarrituta egoten jarraitzen du eta, honek, merkatuaren menpeko etxebizitza politikarekin batera, milaka pertsona behartzen ditu egunero kotxea hartzera.

Larrialdi ekologikoari aurre egiteko politikak sustatu beharrean, automobilgintzaren eta eraikuntza enpresen interesak defendatzeko politikak bultzatzen dira

Finean, larrialdi ekologikoari aurre egiteko politikak sustatu beharrean, automobilgintzaren eta eraikuntza enpresen interesak defendatzeko diseinaturiko politikak bultzatzen dira. Beraz, ezinbestekoa da herritarrok martxan jar gaitezen garraio politikaren norabidea aldatzeko, interes handiak baitaude norabide okerrerantz bultzatzen.

Zeintzuk dira orduan martxan ipini behar ditugun politikak garraio sektorean trantsizio ekologikoa martxan ipintzeko? Ba bi helburu nagusi izan behar dituzte: Garraiobideetan aldaketa modala (autoaren erabiltzaileak beste garraiobide batzuetara bideratu) eta joan-etorrien kopuru eta distantziak murriztea (garraioaren desazkundea).

Hainbat dira norabide horretan har daitezkeen neurriak: hirietan auto pribatuentzako espazioa murriztea, beste garraiobideei edo berdeguneei eskainita, garraio publikoaren maiztasunak hobetzea, garraio publikoari lehentasuna ematea….

Soluzioa ez da soilik autoz mugitzeko aukerak mugatzea, baizik eta egunerokoan autorik behar ez izateko bizitzak eduki ahal izatea

Baina aldaketak are sakonagoak izan behar dira, izan ere, soluzioa ez da soilik autoz mugitzeko aukerak mugatzea, baizik eta egunerokoan autorik behar ez izateko bizitzak eduki ahal izatea. Horretarako gure herri eta auzoak autorik gabeko paradigman eraiki behar ditugu.

Beraz, asko dugu borrokatzeko. Borroka gaitezen autobide proiektu berrien aurka, borroka gaitezen garraio publikoa indartzearen alde, borroka gaitezen gure hiriak pertsonentzat diseinatuta egon daitezen… Borroka gaitezen, finean etorkizun bizigarriago baten alde.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Irakurleen gutunak
Ez onartu hiriaren salerosketa, ez irentsi itxurakeriaren amua

Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]


“Ezin dugu kikildu fatxerioaren aurrean. Ez dira pasako!”

Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]


2025-06-25 | Alex Larragoiti
Solaria, haren engainuak, eta beharrezko laguntzaileak

Desinformazioak eta pentsamendu likidoak den-dena hartzen duten garaiak bizi ditugu; garai aproposak beren benetako izatearen disimuluaren arituentzat. Garai aproposak jendea engainatzeko eta Kodizia Jainkosa gurtzen jarraitzeko; jazartzen gaituen Solariaren garaia omen... [+]


Statkraft, Kutxabank eta Azpeitiko Udala

Ia oharkabean pasa da joan zen asteazkenean (2025eko ekainak 18) Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen iragarkia.

Izenburua: Azpeitiko 5. poligonoko 58. lurzatian aldi baterako estazio meteorologiko bat
interes publikokotzat deklaratzeko eskaera (GHI-049/25-J01)
. Hemen... [+]


Ugatza Azazetan: kontserbazioa edo txikizioa?

Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]


Euskadi nazioa da

2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.

Euskalduna naizen aldetik,... [+]


Arabako Herri Unibertsitatea: Krisi eko-sozialaren inguruko laborategi bizia abian da

Noizbehinka aipatu ohi da zientzia, edo hobe esanda akademia, gizartetik urrunegi dagoela. Gauzak honela, aditu eta arituen arteko distantzia ahalik eta txikien izatea da jasangarritasunaren zientziaren zioetako bat. Jasangarritasunaren arloan aritzen garen zientzialariok... [+]


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


2025-06-02 | Behe Banda
barra warroak
Politikoa ez den poesia idazteko

Zein da otordu egoki baten proportzioa. Nondik dator egunero ahora eramaten dudan ogia. Zergatik ez dut goserik. Nork erabakitzen du zu ez zarela ni, gu ez garela berdinak. Nola egiten da janaria. Non altxatzen dira dorre garaiak eta non harresi mortalak. Nork jaten du eskuekin... [+]


2025-05-28 | Joan Mari Beloki
Istanbul II

Europako lau presidente gudazaleek (Emmanuel Macron, Keir Starmer, Friedrich Merz eta Donald Tusk), maiatzaren 10ean 30 egunetako su-etena exijitu zioten Vladimir Putini. Errusiako presidentearen erantzuna: “Maiatzaren 15ean has gaitezen bakea negoziatzen... [+]


40 minutu Iratxerekin

Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]


Itzali sistema, piztu alternatibak

Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.


2025-05-19 | Behe Banda
barra warroak
Zeri Kantatzen Diogun

Israelgo Estatuaren aldeko funts batek Espainiar Estatuko makrojaialdi gehienak erosi ditu. To. Hondartza ondoan noria eta guzti duen jaialdia zein hardcoreta tatuajedunak joaten direna, 1.400 miloi euroko trukea, Palestinako kolonia israeldarretan etxebizitzak eraikitzeko... [+]


Gorrotoa, arrazakeria eta xenofobia postontzietan banatuz

Gasteizko Arana auzoan Nazioarteko Babeserako Harrera Zentroa birgaitzeko lanak hasi ondoren, bizilagun okupatuak eta kezkatuak garen aldetik eta Euskal Herria benetako harrera- herria izan dadin, berriz ere publikoki posizionatu beharra ikusi dugu. Beste behin ere lengoaia... [+]


Eguneraketa berriak daude