Nola grabatu zuten Carrero Blancoren “hegaldia” zineman?
1973ko abenduaren 20an, Carrero Blanco espainiar almirante eta politikari frankista hil zuen ETAk Madrilen, haren autoa zartarazita. Espainiako gobernu-presidentearen autoari Claudio Coello kalean egin zion eraso ETAk, lurpean tunel bat egin eta errepide azpian jarri zituen 100 kilo Goma-2 leherrarazita. Ogro Operazioa izan zen.
Sei urte geroago, 1979an, Gilo Pontecorvo zuzendari italiarrak Operación Ogro filmatu zuen. Ennio Morriconeren soinu-bandaz gain, pelikulak eszena enblematikoak utzi zituen, atentatuaren errekreazioa eta autoaren lehertzea kasu. Hegaldiaren egilea Emilio Ruiz del Río (Madril, 1923-2007) zuzendari artistiko, efektu berezien sortzaile, pintore eta maketa egilea izan zen. Hain justu, maketa bat baliatuta leherrarazi zuen Carrero Blancoren autoa zineman. El Diario-k eszena horren inguruko erreportajea plazaratu du, Ruiz del Ríoren familiak haren ondarearen parte bat Espainiako Filmotekari doaintzan eman diola-eta.
Maketa egilearen kezka iturri nagusia miniaturazko autoa topatzea zen, berak kontatzen zuenez. “Carrero Blancorena bezalakoa izan behar zen”, zioen. Pelikulan erabiliko zutena jostailu-denda batean topatu zuten, eta haren eskalara egokituta egin zuten gainerako maketa guztia. “Claudio Coello kalera joan eta xehetasun guztiak neurtu nituen”, kontatu zuen Ruiz del Ríok. “Espaloietako laukitxoak, zabalera, atariak... dena zegoen zorrotz neurtuta. Hiru egun eman genituen dena neurtzen; bertako jendea beldurtu ere egin zen, atezain batek esan zigun bizilagunak kezkatuak zeudela”.
Behin maketa lortuta, kotxeak hegan egin eta alboko eraikineko patiora erortzea lortu beharra zegoen. Lehergaiak erabili zituzten, baina ez zuten lortzen errealitatean gertatu bezala zartaraztea, autoak albo batera egiten zuelako. Azkenean, inklinazio zehatza zeukan aire konpromituko hodia baliatu zuten. Autoak, hodiaren gainetik pasatzean, jauzi egin eta goiko teilatua joko zuen, 1973ko azaroaren 20an gertatu bezala. Eszena hura ikusle askoren gogoan dago oraindik.
Bideoan, Operación Ogro filmeko eszena ezaguna eta haren inguruan Emilio Ruiz del Ríok emandako azalpenak (gaztelaniaz):
Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Chantal Akerman zinegile eta lankidea hil eta hamar urtera, haren ondarea zabaltzen buru-belarri jarraitzen du Claire Atherton muntatzaileak. Gaurkoan, ordea, Athertoni bere ibilbideaz galdetu nahi izan diot bereziki. Gasteizen, Artium museoko areto batean hartu gaitu,... [+]
30 urte baino gehiago daramatza Zero Chou zinemagile taiwandarrak istorioak kameraren atzetik kontatzen, bai zinemarako, bai telebistarako. Aurten, Zinegoak jaialdiaren 22. edizioko ohorezko saria jaso du.
Bilboko LGTBIQ+ zinema eta arte eszenikoen Zinegoak jaialdiak 2025eko edizioko sariak iragarri ditu. Between Goodbyes eta Alma del desierto dokumentalak izan dira palmaresaren irabazle nagusiak.
Zinema eta arte eszenikoen LGTBIQ+ jaialdia Bilbon ospatuko dute ekainaren 23tik 30era,50 jarduera baino gehiagorekin.
'Ehun metro', Zergatik panpox', 'Hamaseigarrenean aidanez' eta 'Oraingoz izen gabe' dira zaharberritzen ari diren lanak. Zinemaldiko Klasikoak sailean ikusi ahalko dira.
Iratxe Sorzabalek sufritutako torturen gaineko testigantzak jasotzen ditu dokumentalak. Maiatzaren 20an emango dute dokumentala, 23:40an. Iaztik dago Primeran plataforman ikusgai, baina lehen aldiz emango dute telebistan.
2024ko urtarrilaren eta uztailaren artean Gazan filmaturiko 22 film laburrez osatua da From Ground Zero filma. Rashid Masharawi palestinar zinegilea dugu egitasmoaren oinarrian, eta 2023ko urriaren 7az geroztik Gazari buruz entzuten diren zenbakiei aurpegiak jartzeko asmoz lotu... [+]
Asteazkenetik aitzina Ipar Euskal Herrian, eta ostiraletik Hego Euskal Herrian; film oso gutxi estreinatzen dira horrela zinema aretoetan. Halaxe egingo du asteon Faisaien Irla-k. Fikzioa baitira mugak, horrela dio Asier Urbieta (Errenteria, 1979) zuzendariak: ez dira... [+]
Helena Taberna zinegileak jasoko du aurten Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldiaren Saria. Sariaren entrega ostiralean, apirilak 11, 20:00etan Viktoria Eugenia Antzokian ospatuko den bukaera emanaldian izango da.
Ezagutzen duzue Kneecap filma? Oscar sarietarako hautatu zuten. Belfasteko hirukote baten istorioa da. Kneecap Hip Hop talde ezaguna da gaur egun, eta hizkuntzaren aldeko jarrera (gaelikoa) argia dute, IRAren osteko belaunaldiaren gorabeherak kontatzen ditu filmak; drogak eta... [+]
No other land dokumentalaren zuzendari Hamdan Ballal kolono sionistek jipoitu zuten astelehenean bere herrian, beste hainbat palestinarrekin batera, eta Israelgo militarrek eraman zuten atxilo ondoren. Astarte goizean askatu dute.
Donostiako Tabakaleran, beste urte batez, hitza eta irudia elkar nahasi eta lotu dituzte Zinea eta literatura jardunaldietan. Aurten, Chantal Akerman zinegile belgikarraren obra izan dute aztergai; haren film bana hautatu eta aztertu dute Itxaro Bordak, Karmele Jaiok eta Danele... [+]