Nola ezin den Kabulgoa ulertu Bagramekoa zuzen gogoratu gabe
Zortzi aste falta dira azaroaren 5erako, Etxe Zuria hartzeko lehia hurbiltzen ari da azken txanpara, eta haren lorratzari iskin egiten dionak ere, edozein kantoitan egiten du topo kresalarekin. Azaroko hitzordu horrek argitzen baitu, adibidez, hiru urte hauetan isilpean egon den “Kabulgo ebakuazioak” bat-batean duen garraldia.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ordezkarien Ganberako gehiengo errepublikanoak, M. McCaul Texasko ordezkariaren zuzendaritzapean, argitaratu du 2021ko abuztuko lotsaizunaren kontakizuna, sakona ez bada luzea; eta, nola ez, “Biden-Harris administrazioaren” hutsegiteak gogotik nabarmentzen ditu, orain arte inor gutxik kausituko zuen protagonismoa esleituz Kamalari. Kontrara, gutxiengo demokratak ere plazaratu du bere oldozpena, Trump administrazioak talibanekiko negoziazioetan utzitako ondorearen juzgu egiten duena geroztik gertatu zena.
Hiru urte eta gero, haatik, badirudi batzuei zein besteei ezinezkoa egiten zaiela pasadizo erabakigarri hura txukun samar hausnartzea. Kabulgo jazoeraren gako-hitza “Bagram” baita. Une hartan Afganistanen ez ezik Asia osoan AEBek zuten baserik handiena. Eta Kabuletik ihesi irten baino 45 egun lehenago, “utzi” zuten moduan utzi zutena. Eta Afganistango armadaren desegituraketa sutu zuena.
Errepublikanoen txostenak kapitulu osoa eskaintzen dio gaiari (“Closing Bagram Air Base”, 73-78 orr.)... baina estatubatuarren erretiroaren ikuskera hutsetik. Demokraten ihardespenek, hori ere ez; nahiago dute Bagram erabat ahaztu. Bertan geratu behar zuten afganiarren ikuspegiak, antza, ez zuen garrantzirik.
Baina idatzita dago, beste nonbait, ezkutuagoan bada ere:
“Nabari da 2021eko uztailean AEBek Bagram Aire Basea utzi izanak Afganistango funtzionario militarren artean frustrazioa sorrarazi zuela; Associated Press agentziari esan zioten estatubatuarrak gauez atera zirela basetik, argindarra itzaliz, baseko komandante afganiar berriari ezer esan gabe. Komandantea bi ordu geroago konturatu zela, arpilatzaileek basea arpilatzen ari zirenean. John Kirby Pentagonoko bozeramaileak geroago kazetariei esan zienez, “goi mailako” funtzionario afganiarrek AEBen irteeraren berri bazuten, baina funtzionario militar afganiarren txostena eztabaidatzeari uko egiten zioten. Hala ere, ordu txikietan irtetearen pertzepzioak ondorio etsigarria izan zuen Afganistango soldaduengan. Afganistango soldadu batek Associated Pressi esan zionez, 'gau bakarrean, [AEBek] 20 urteko borondate on guztia galdu zuen, ospa eginda, gauez, eremua patruilatzen kanpoan zebiltzan soldadu afganiarrei ere esan gabe'. Afganiar Nazio Defentsa eta Segurtasun Indarretako goi funtzionario batek SIGARi [txostengileari] esan zion Bagrameko irteera seinale argia zela indar guztientzat, bakarrik zeudela eta ez zutela izango nazioarteko komunitatearen laguntza logistiko, mediko edo soldatakorik”.
Eta, hartara, aliatuetako bakoitzak, besteari ezer esan gabe, “bere erretiroa” egin zuela esan liteke.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]
Asteko albiste nagusietako bat izan da, zalantzarik gabe: ehuneko 50eko muga-zerga ezarri die Trump administrazioak Indiatik datozkien esportazioei. Brasilekin parekatuta, zerga estatubatuar astunenak pairatu beharko dituen ekonomia handia izango da, aldaketarik ezean,... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Historia garaikideko basakeriarik handienetakoak dira Hiroshimaren eta Nagasakiren bonbardaketak. 1945eko abuztuan, hiru eguneko epean, bi bonba atomiko jaurti zituzten lehen aldiz historian eta bi hiritako biztanleak modu indiskriminatuan hil zituzten. 1945aren amaierarako,... [+]
AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.
Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]
Etxe Zuriko maizterrak larunbatean iragarri zuen EB Europako Batasunaren esportazioei %30eko muga zergak ezarriko dizkiela abuztuaren 1etik aurrera, biak merkataritza akordio batera ez iritsiz gero. Horren aurrean, AEBei muga zergak igotzeko prest dagoela adierazi du EBk... [+]
AEBek Francesca Albanese NBEk Palestinar Lurraldeetan duen errelatore berezia zigortu dute genozidioari buruzko txostena argitaratu eta egun gutxira. Albanesek sare sozialetan azaldu duenez, “boteregabeen alde hitz egiten dutenak boteretsuek zigortzea ez da indar... [+]
Ondasunak blokeatu eta trantsakzio ekonomikoak egitea debekatu dio Washingtonek Frances Albanese NBEk Palestinar Lurraldeetan duen errelatore bereziari. Nazioarteko Zigor Auzitegian "Israel eta AEBetako herritarrak ikertzeko ekimenetan zuzenean kolaboratzea" leporatu... [+]
Errealitatea da dirua ez dela nahikoa ontziolak nahieran sortu eta itsasontziak nahi ahala egiteko. Kokapenak, azpiegiturak, laneskua, lehengaiak, talentua, eskarmentua… gauza asko behar dira, diruaz gain. Ontziolak erauztea oso “erraza” izan zen AEBentzat;... [+]
Hamasek jakinarazi du Palestinako erresistentziako beste taldeekin hitz egin duela AEBek, Egiptok eta Qatarrek proposaturiko meniaz, eta "pozik" hartu dutela. 60 eguneko su-etenaz gain, akordioak barne hartuko luke Hamasek Gazan dituen hamar bahitu israeldar askatzea,... [+]