Naturarekin bat
Kristalezko begi bat (Susa, 2013)
Miren Agur Meabe
Ikusita Miren Agur Meaberen azken nobelak zer nolako harrera izan duen eta zein kritika desberdinak eragin dituen, ez naiz gauza gehiegi esatera ausartzen. Besterik gabe eta polemiketan sartzeko inolako intentziorik gabe, nire iritzi xumea ematera nator.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Franko izan dira liburuaren inguruan zer esanik eman duten puntuak: hizkuntza, gaia, forma, planteamendua, lirismoa, autofikzioa dela eta ez dela. Esan genezake, perspektiba guztietatik aztertua izan den liburua dugula Kristalezko begi bat (Susa 2013).
Egia da, eztabaidagai izan diren puntu guztien inguruko iritzi interesgarriak eman direla, eta denak kontuan hartzekoak diren arren bereziki bat nator Iban Zalduak literatura autobiografikoaz duen iritziarekin. Ni ere ez naiz literatura mota horren oso zalea, beti pentsatu izan baitut kutsu nartzisista dariola. Gogoan dut Arregi Ignazio S.J.-renari aurre egin nionean nola amaitu nuen hura amorratzen, eta harez geroztik konturatu naiz, bere bizitza liburu bat egiteko nahikoa interesgarria dela uste duen norbaitekiko ezin dudala begikotasunik sentitu. Trotski bada ere, ezagutu nahiz ez.
Aldiz, Meaberen liburua plazerez irakurri dut uneoro. Edonola ere, ez da gauza bera autobiografia eta autofikzioa. Ulertzen dudanaren arabera, lehenak bizitza bera du kontagai, bigarrenak, berriz, bizitza baliatzen du kontatzeko. Egia da idazlea pertsonalki ez ezagutzeak derrigor laguntzen duela distantziamendu mailan, eta baliteke horregatik izatea idazle/pertsonaia zein pertsonaia/idazlearen arteko mugak lausoak iruditzen zaizkidala.
Nik emakume baten ahotsa aurkitu dut hemen. Ez dakit errealitatean Miren, Ainhoa ala Agurtzane duen izena, eta ez zait axola. Maitasun haustura batetik atera berri den emakume arrunta da niretzat, poliki-poliki eta gertatu ahala, patchworkaren teknikari helduz, bere bizitza izango denaren patroia osatuz doana. Zenbaitetan ironiaz eta taburik gabe arituko zaio irakurleari, eta bestetan, aldiz, lirismoaren esparrura joko du natura hila eta hortik sortu zein galtzen denaz hitz egiteko. Natura Hila izeneko pasartea zinez interesgarria iruditu zait, bereganatzen duen transzendentzia eta unibertsaltasun mailagatik.
Natura hila izan daiteke: "Halaxe, amodio hil batetik zer sortzen den, esku artean duzu emaitza. Gauza batzuk ez dira galtzen alferrik, ez alferrik galtzen. Eta pintura batetik poema bat sortu da. Horra sorkuntza (hil batek) sorrarazten duen sorkuntzaren katea” (146. orr). Modu horretan lortzen du, idazten duen horri buruzkoari -bere bizitza izan zein ez- balio artistikoa ematea eta Miren Agur izeneko emakume batetik harago joatea.
Sautrelan egin zioten elkarrizketa batean idazleak berak esan zuenez, naturarekin egiten dugun binkulazio automatikoak burmuin konkretu bat eskatzen du. Nik bat egin dut liburu honen naturarekin.
Esnatu ala hil. Euskararen oraina eta geroa, diagnostiko baten argitan (Elkar) liburua argitaratu dute Garikoitz Goikoetxeak eta Iñaki Iurrebasok. Egileen helburua da gaur egun euskarak bizi duen egoera ulertzeko tresna bat eskaintzea, “ezinbestekoa delako aurrera... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]
Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]
‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Azkenaldian liburu batekin gozatzen aritu naiz. Oso denbora laburrean bi aldiz irakurri dut; lehendabizikoan gozamen hutsez eta bigarrengoan arkatza eskuan. Rodrigo Villalobos arkeologo espainolaren Hoces de piedra, martillos de bronce lanak historiaurreko gizartea arakatzea du... [+]
2019an hasi zen Ziburuko azoka eguneko ekitaldi gisa, baina azken urteetan azoka egunaz aparteko ekitaldiak antolatu izan dira inguruko herrietan ere: Azokaroa da. Ladix Arrosagarai Baltsan elkarteko kidearekin mintzatu gara Azokaroaren nondik norakoez.
2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Liburutegi publikoak kudeatzearen ardura duen EAEko Liburutegi Zerbitzura gutun bidalketa masiboa egin dute Debako hainbat herritarrek, herriko liburutegiko araudi diskriminatzailearen aurrean esku har dezala eskatzeko. 6 urtetik beherakoek egunean ordubetez baino ezin dute... [+]