Urte gogorra izan da 2020a, bai, baina ezin uka egitasmo eta ekimen politak ere utzi dizkigunik. Horietako bat da, hain zuzen, konfinamendu bezperan Iruñean jaio zen Ekomerkatua. “Martxoan abiatu genuen; konfinamendu aurretik egin genuen lehena, eta sekulako arrakasta izan zuen”, gogoratu du Ana Bados Blanco proiektuko arduradunak. Hileko lehenbiziko larunbatean Geltokin –autobus geltoki zaharrean– egiten dute azoka, eta koronabirusak apirilekoa bertan behera uztea ekarri bazuen ere, maiatzetik martxan dira berriz. Zailtasunak zailtasun, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluak eta INTIAk bultzatzen duten azoka iraunkorra gelditzeko iritsi da hiriburura.

Ekoizleen urteetako eskariari erantzuna

Iruñeko erdialdean azoka iraunkorra edukitzea ekoizleen urteetako aldarrikapena izan da. “Nafarroako ekoizle ekologikoei hirigunean beren produktuak saltzeko gune finko bat eskaintzea lortu du ekomerkatuak”. Azken hamarkadetan hiriaren eta landa eremuaren arteko harremana galtzen ari dela ikusita, lotura hori berreskuratzea eta espazioa eskaintzea da bultzatzaileen helburua. Eta hori guztia, noski, ekoizlearentzat zein kontsumitzailearentzat justua izanen den prezioan.

Nekazari eta abeltzainentzako topaleku bat sortzea ere bada asmoa: “Ekoizleek, askotan, ez dute haien artean ezagutzeko eta elkarlanerako eremurik”. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren bueltan lanean ari diren elkarte eta pertsonen elkargunea sortzea izan da erronka. Esaterako, hilero elkarte bat gonbidatzen dute merkatuan postua jartzera, haien lana ezagutzera emateko.

Ekologikoa bai, baina ez edozein “ekologiko”

Merkatua martxan denetik, hilero-hilero parte hartzen duten hogei bat ekoizle finko dituzte, eta urteko sasoiaren arabera aldatzen doazen beste asko ere badaude. “Ekoizpen ekologikoaren zigilua beharrezkoa da azokan parte hartzeko, baina horretaz gain guretzat oso garrantzitsua da elikagaiak bertakoak izatea; lehentasuna ekoizle txikiek eta horretatik bizi direnek dute”. Elikagaien transformazioan dihardutenek, berriz, Nafarroako produktuak erabiltzeko baldintza bete beharra dute.

Ekomerkatutik saskia beteta atera daiteke eroslea: oliba olioa, hestekiak, fruta, fruitu lehorrak, arrautzak, esnekiak, lekaleak, marmelada, eztia, ogia, pastak, trufak, barazki freskoak, ardoa, jogurtak, gazta… eskaintza zabala da. Azokaren hastapeneko urtea aldrebes xamarra izan bada ere, jasotako erantzunarekin gustura agertu da Bados, eta ekoizleak ere egun bizi dugun egoeran horrelako guneak mantentzeaz pozik daudela dio. Ea datozen urteak lehenengo hau baino samurragoak zaizkien ekomerkatuari eta bertako ekoizleei.