Mutualitateek osasuna negozio bihurtu dutela salatu dute

  • Gizartea kontzientziatzeko eta informatzeko kanpaina bat abiatu dute LAB, CGT, STEILAS, ESK, CNT eta LSB-USO sindikatuek, Nafarroako Osasun Plataformak eta Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak.

Mutualitateen eskumenek gora egiten duten heinean, osasun publikoaren baliabideak gutxitzen ari direla ere nabarmendu dute.

2024ko maiatzaren 03an - 06:23
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

1990. urtera arte mutualitateak lan istripuei eta lan gaixotasunei lotutako absentismoaz arduratzen ziren. Urteekin, mutualitateek geroz eta eskumen gehiago lortu dituzte, tartean, gaixotasun arruntek eragindako gaixoaldiak eta bajak kudeatzen dituzte; hala nola hotzeria eta gastroenteritisa. Aipatu eragileek salatu dute mutualitateek osasuna negozio bihurtu dutela eta mutualitateen inguruan informatzeko kanpaina abiatu dute.

Kritikatu dute mutualitateek lan-jatorria ezkutatzen dutela eta laneko gaixotasun edo istripu gehienen larritasuna “gutxiesten” dutela; “ahalik eta produktibitate gehien” lortzeko bajatik lanera lehenbailehen itzultzea bilatzen dutela; horretarako talka-tratamenduak erabiltzen dituztela;  beharrezkoak ez diren “proba garestiak” egiten dituztela; eta baja arrunten kasuan alta proposamenen %14 baino gutxiago baino ez direla egokiak.

Gaineratu dute mutualitateek osasun sistema “pribatizatzen” eta “negozio” bihurtzen dutela. Izan ere, Espainiako Estatuko mutualitateek %0,3 inbertitzen dute prebentzioan. Alemanian, adibidez, aurrekontuaren %10 prebentziora bideratzen da. Horrekin batera, legez kanpokoa den arren, Gizarte Segurantzarako kotizatzen den diru publikoarekin probak eta tratamenduak zentro pribatuetara bideratzen dituzte: “Kostuak garestitu eta osasun pribatua finantzatzen dute”.

Osasun sistema publikoa gainbeheran

Mutualitateen eskumenek gora egiten duten heinean, osasun publikoaren baliabideak gutxitzen ari direla nabarmendu dute: “Lanean ari garen langileok azkar artatzen gaituzten bitartean, gure senideek, langabetuek, lan irregularrak dituztenek eta pentsiodunek baliabide gutxiago izango dituzte osasuna zaintzeko”.

Horregatik, eskatzen dute Espainiako Gobernuak istripu-mutuen zentro, zerbitzu eta zentro sanitarioak osasun sistema publikoan integratzea. Horretaz zein mutualitateen ondorioen inguruan mintzatzeko hitzaldi bat emanen du Iñaki Moreno Sueskunek, Nafarroako Osasun Plataformako kide eta medikuak. Maiatzaren 13an, 18:30ean Katatakraken izanen da.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Osasuna
Patologia duala duten pertsonentzako eguneko zentro bat exijitu du Katearen Loturak elkarteak

Urteak daramatzate salatzen administrazio publikoak “albo batera begiratu beharrean” tratamendu “integrala” eman beharko lukeela.


Eako Udalak Arartekora jo du mediku falta salatzeko

Uda sasoian hamalau egunetan baino ez dute medikurik izan herrian, “inoiz baino jende gehiago” biltzen den egunetan, hain zuzen. Osakidetza “gainbeheran” dagoela salatu du udalak, eta herritarrak mobilizatzera deitu ditu.


Gorputz hotsak
"Pertsona asko, diagnostikorik gabe daudenez, bizitza kalitatea galtzen ari dira"

Jatorra, alaia eta positiboa da Sara Mirones (Bilbo, 1997). Pandemian mastozitosia izeneko gaixotasun arraro bat diagnostikatu zioten. Ordutik, Maratón de Lunares kanpaina abiatu du gaixotasuna ikusarazteko, gizartea kontzientziatzeko eta ikerketarako dirua biltzeko... [+]


Ikasleek alzheimerraren inguruko oinarrizko jakintzak lantzeko saioak eginen ditu Afan elkarteak

Aintzane Mariezcurrena Afan elkarteko psikologoak nabarmendu du “oso garrantzitsua” dela txikitatik alzheimerrari loturako zalantzak argitzea eta gaiaz hitz egitea, haurrek beldurrik izan ez dezaten.


2025-09-05 | Sustatu
Itzulbide jarri dute martxan Osakidetzan, euskarazko lan-hizkuntza eraginkorragoa izateko

Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]


Gorputz hotsak
"Bizitzaren aldeko jarrerak bigarren planoan uzten du zarata"

Bertigo baten ostean, etengabeko txistu bat entzuten hasi zen Jexux Mari Irazu Muñoa (Larraul, Gipuzkoa, 1972) bertsolaria, bertso-eskolako irakaslea eta gai-jartzailea. Tinnitus edo akufeno deitzen zaie Irazuk entzuten dituen zaratei. Horrek egunerokoan daukan inpaktuaz... [+]


"Bero jasangaitza" eta "arreta urria" salatu dute Nafarroako Ospitale Unibertsitarioan

Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.


2025-08-29 | Euskal Irratiak
Maitena Chohobigarat
"Beharbada menopausia gehiago aipatu beharko genuke, aterabideak badirelako"

Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.


Denge eta chikungunya kasuak ugaritu dira Europan, klima aldaketak eraginda

Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


2025-08-05 | El Salto-Hordago
Plastikoak eragindako kutsadurak 1,3 bilioi euroko osasun gastuak eragiten ditu

The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.


Sendabelarrak oliotan

Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]


Eguneraketa berriak daude