Mixel Labeguerie kantari eta politikari euskaltzalearen mendeurrena ospatzen da aurten
Uztaritzen 1921eko martxoaren 4an sortu zen Mixel Labeguerie, euskal politika eta kulturgintzan marka sakona utzi zuen mediku lapurtarra, eta mendeurrena ospatzeko hainbat ekintza ari dira antolatzen, hitzaldiak bezala bere kantez osatutako argitalpenak.
Mixel Labeguerie, mediku ikasketak Bordelen egin ostean, Kanbon kokatu zen. Ordurako harremanetan zen mugimendu abertzale eta euskaltzalearekin eta urratsak emanak zituen Hegoaldetik 1936tik ihesi zihoazenei laguntzen bezala hainbat kultur ekimenetan. Txistularia, dantzaria, bertsozalea… eta gainera garai hartan mediku batek zeukan ‘notable’ posizioa edukiz, Iparraldeko kultur mugimenduaren erdian ageri da Labeguerie 1940ko eta 1950eko urteetan: Euskaldun Gazteen Batasunaren sortzaile, bertsolari txapelketen antzolatzaile eta Euskaltzaleen Biltzarreko kargudun, esaterako.
1960ko hamarkadan bihurtu zen erreferente Labeguerie. Alde batetik politikan. Laster Enbata mugimendua sortuko zuen taldean zebilela, De Gaulle jeneralaren mugimendu politikotik jaso zuen gonbita Parisko legebiltzarrera joateko, Jean Errecarten eskutik eta 1963an bilakatu zen diputatu. 1974an ez zuen lortu bere diputatu karguari eustea, baina senatuan sartzea bai. Bitartean, Kanboko auzapeza ere bazen.
Jean Louis Davantek Berria-n lehen eskuko testigantzatik azaldu ditu Labegueriek mugimendu abertzalearekin izandako gora-beherak, orduko testuinguruan kokatuta. Hil aurretik, 1980an, Labegueriek izan zuen Euskal Autonomia Elkartearen Autonomia Estatutua ezagutzeko aukera eta honi babesa eman zion espreski, Gasteiza joanik.
Iparraldeko politikagintzan adinako arrastoa edo handiagoa utzi zuen Labegueriek euskal kantagintzan eta bera aitortzen da ‘euskal kanta berria’ren aitatzat… nahiz eta haren kantak herritar gehienentzako ezezagun suertatu eta batik bat gazteentzako, ziurrenik hedabideen faltaz.
1960ko hamarkadan, abertzaletasuna katakunbetan bizi zen garaian, ezkutuka entzuten zen disko mitiko bat argitaratu zuen Labegueriek, Ximun Haranek modu artisanalean lau kanta grabatuta: Eskualdun gudariaren kanta, Gaztedi berria, Aurtxo-Aurtxoa eta Bakearen urtxoa.
Michel Labeguerie’ren Lagunak elkarteak plazaratu ditu Mixelen 20 kantu moldaketa berriekin haren seme Peyok kantatua eta zenbait hitzaldi eta bilkura ere badauzka programatuak urtean zehar burutzeko.
Aurreneko aldiz Euskaraldiaren barruan Hikaldia egingo da. 83 herrik eman dute izena. Iaz hitanoa bultzatzeko sortu zen ZirHika talde eragileak antolatu du ekimena, Tauparekin batera. Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea elkarrizketatu dugu. Bi helburu dituzte estreinaldian:... [+]
Sorionekuak mugimenduak larunbaterako mobilizazioa deitu du. Goizean herriz herri Nafarroako zubietan elkartuko dira eta arratsaldean Iruñean manifestazioa abiatuko dute, Kostarapea parketik (Trinitarios-Tren parkea) abiatuta 17:30ean. Ireki ateak euskarari lelopean... [+]
Ostegunetik igandera bitarte egindako topagunean 3.000 lagunetik gora bildu dituela esan du Ernaik. Larunbat iluntzean egin dute jardunaldietako ekitaldi politiko nagusia, gazte antolakundeko bozeramaile Amaiur Egurrolak hitza hartuta. Aberri Egunaren harira EH Bilduk... [+]
Euskaraldiaren laugarren edizioaren bezperatan egon gara Goiatz Urkijorekin. Hirugarrenean apalaldia sumatu zuten; bigarrena pandemia betean egin izanak ez zuen askorik lagundu. Aurtengoa herrikoiagoa eta ilusionagarriagoa izatea dute helburu. Oraingoz pozik daude tokian tokiko... [+]
Aurtengo berritasuna da. Ahobizi eta belarriprest rolen artean aukeratzeaz gain, herritarrek Euskaraldia Hikan parte hartzeko aukera izango dute. Hitanoa erabiltzen ez den herrietan, toka eta noka, bien erabilera bultzatuko da, eta hitanoa bizirik dagoen herrietan nokaren... [+]
Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]
Euskaraldiaren hamaikakoa aurkeztu dute Nafarroan: Julio Soto bertsolaria, Edurne Pena aktorea, Julen Goldarazena musikaria (Flakofonki), Claudia Rodriguez Goxuan Saltsan taldeko abeslaria, Eneko Garcia (Albina Stardust), Yasmine Khris Maansri itzultzaile eta kazetaria,... [+]
Euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea faltan botako du. Uda gabe, Bertsularien lagunak, bertan gelditzen den azken elkarteak, lekuz aldatuko du eta etxea hetsiko dute. Euskararen, euskal kulturaren eta arteen ohantzea izan da Larraldea, urte luzetan Andoni Iturrioz mezenasak... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Gasteizen egin duten ekitaldian ireki dute izen ematea, laugarren edizioa hasteko bi hilabete falta direla. Erakundeetako ordezkariak, herritarrak eta entitateetako kideak agertu dira, besteak beste. Euskaraldiaren koordinazioa Euskal Herriko erakunde publikoen eta Taupa... [+]
Korrikaren "bihotza eta burua" erakutsiko ditu dokumentalak. Proiektua gauzatzeko, herritarren babesa "ezinbestekoa" izango dela adierazi dute AEK eta Mirokutana ekoiztetxeak, eta apirilaren 25era bitartean crowdfunding kanpaina bat abiatuko dute jalgihadi.eus... [+]
25 bat eragilek adierazi diete elkartasuna apirilaren 11n Baionako auzitegian epaituko dituzten Intza Gurrutxaga eta Gorka Torre Euskal Herrian Euskaraz taldeko kideei. Egun batzuk lehenago, apirilaren 6an Baionan eginen den manifestazioan parte hartzeko deia ere luzatu dute.
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Otsailaren 28an Hendaian eman dio hasiera kanpainari Herri Urratsek. Euskararen transmisioa bermatzen duen Seaska babestea da helburua.