Mixel Labeguerie kantari eta politikari euskaltzalearen mendeurrena ospatzen da aurten
Uztaritzen 1921eko martxoaren 4an sortu zen Mixel Labeguerie, euskal politika eta kulturgintzan marka sakona utzi zuen mediku lapurtarra, eta mendeurrena ospatzeko hainbat ekintza ari dira antolatzen, hitzaldiak bezala bere kantez osatutako argitalpenak.
Mixel Labeguerie, mediku ikasketak Bordelen egin ostean, Kanbon kokatu zen. Ordurako harremanetan zen mugimendu abertzale eta euskaltzalearekin eta urratsak emanak zituen Hegoaldetik 1936tik ihesi zihoazenei laguntzen bezala hainbat kultur ekimenetan. Txistularia, dantzaria, bertsozalea… eta gainera garai hartan mediku batek zeukan ‘notable’ posizioa edukiz, Iparraldeko kultur mugimenduaren erdian ageri da Labeguerie 1940ko eta 1950eko urteetan: Euskaldun Gazteen Batasunaren sortzaile, bertsolari txapelketen antzolatzaile eta Euskaltzaleen Biltzarreko kargudun, esaterako.
1960ko hamarkadan bihurtu zen erreferente Labeguerie. Alde batetik politikan. Laster Enbata mugimendua sortuko zuen taldean zebilela, De Gaulle jeneralaren mugimendu politikotik jaso zuen gonbita Parisko legebiltzarrera joateko, Jean Errecarten eskutik eta 1963an bilakatu zen diputatu. 1974an ez zuen lortu bere diputatu karguari eustea, baina senatuan sartzea bai. Bitartean, Kanboko auzapeza ere bazen.
Jean Louis Davantek Berria-n lehen eskuko testigantzatik azaldu ditu Labegueriek mugimendu abertzalearekin izandako gora-beherak, orduko testuinguruan kokatuta. Hil aurretik, 1980an, Labegueriek izan zuen Euskal Autonomia Elkartearen Autonomia Estatutua ezagutzeko aukera eta honi babesa eman zion espreski, Gasteiza joanik.
Iparraldeko politikagintzan adinako arrastoa edo handiagoa utzi zuen Labegueriek euskal kantagintzan eta bera aitortzen da ‘euskal kanta berria’ren aitatzat… nahiz eta haren kantak herritar gehienentzako ezezagun suertatu eta batik bat gazteentzako, ziurrenik hedabideen faltaz.
1960ko hamarkadan, abertzaletasuna katakunbetan bizi zen garaian, ezkutuka entzuten zen disko mitiko bat argitaratu zuen Labegueriek, Ximun Haranek modu artisanalean lau kanta grabatuta: Eskualdun gudariaren kanta, Gaztedi berria, Aurtxo-Aurtxoa eta Bakearen urtxoa.
Michel Labeguerie’ren Lagunak elkarteak plazaratu ditu Mixelen 20 kantu moldaketa berriekin haren seme Peyok kantatua eta zenbait hitzaldi eta bilkura ere badauzka programatuak urtean zehar burutzeko.
Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal.
Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]
Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]
UEMAk antolatuta egin dituzte kontzentrazioak larunbat eguerdian, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboaren aurka eta euskararen alde. Euskara “benetan” babesteko “adostasun sendoak” eskatu ditu UEMAk, “euskarak eta euskaldunok... [+]
UEMAren zuzendaritza batzordeko kideek hedabideen aurrean agerraldia egin dute ostegun eguerdian Zarautzen, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboa salatzeko. Epaia "larria" dela adierazi dute, eta batez ere udalerri euskaldunei eta euskaraz aritzen... [+]
Vox alderdi ultraeskuindarraren eskariz EAEko Auzitegi Nagusiak 2023ko irailean baliogabetu zituen EAEKo Udal Legearen hainbat artikulu, euskararen normalizazioaren ingurukoak. Erabaki hura berretsi du orain Espainiako Auzitegi Gorenak, eta ez dago helegiterako aukerarik... [+]
Euskal Herrian euskara "hainbatetan ukatua edo bigarren hizkuntza bezala tratatua" dela salatu du EHEk, eta egoera hobetzeko hizkuntza politiketan jauziak egitea ezinbestekoa dela adierazi du. Hori dela eta, elkarretaratzeak egingo ditu Maulen, Donapaleun eta Baionan,... [+]
UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen eskariz, 2036an Hego Euskal Herrian euskararen egoera zein izanen den aztertu du Siadeco ikerketa etxeak. Hipotesi batzuk beteko balira, hemendik hamar urtera ukanen genukeen errealitate soziolinguistikoari begiratuta, "egoera... [+]
Joxe Azurmendi (Zegama, Gipuzkoa, 1941-2025) idazle, filosofo eta saiakeragilea zendu da. Literatura eta pentsamenduaren arloan lan itzela egindakoa, intelektual gisa ez ezik, euskararen eta kulturgintzaren aldeko mugimenduetan engaiaturik eman zuen bizitza osoa. Besteak... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Azkoitian egindako aurtengo lehenengo batzar nagusian batu dira UEMAra ondoko bost herri hauek: Donamaria, Ibarrangelu, Mundaka, Mutiloa eta Ormaiztegi.
Aurten, berriz ere, Euskaraldia izan dugu. Bi astez, gure hizkuntza-ohiturei erreparatu diegu, geure buruari galdetuta zenbat eta nola egiten dugun euskaraz. Baina ariketa horretatik harago, galdera handiago bat ere pizten da: zeren araberakoa da hizkuntza baten biziraupena?... [+]
Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]