Europako Batzordeak lege ekimen bat proposatu du asteazkenean, Europar Batasuneko kontsumitzaileek hondatutako produktuak konpontzeko duten eskubidea bermatzeko, baliabideak alferrik ez galtzeko, herritarrei dirua aurrezteko eta sistema ekonomiko zirkularrago baterantz aurrera egiteko.

Duela gutxi Eurobarometroak adierazi duenez, europarren % 77k uste du klima-aldaketa mugatzeko erantzukizuna duela, Europako Batzordearen arabera. Zehazki, Bruselak kalkulatu du urtero 35 milioi tona zabor sortzen direla EBn, 261 tona CO2 atmosferara askatzen direla eta 30 tona aparatu akastunak edo jada funtzionatzen ez dutenak botatzeagatik.

Horrek, 12.000 milioi euroko kostua suposatzen die kontsumitzaileei urtean, Europako Batzordearen kalkuluen arabera. Haren ustez, araudi berriak 4.800 milioi euroko inbertsioak sustatuko ditu.

Batzordeak nahi du erabiltzaileek konponketak erreklamatu ahal izatea berme epetik kanpo, eta enpresek konpontzeko nahitaezko baldintzen berri ematea. Baldintza horiek bost eta hamar urte bitartean luzatuko dira, produktuaren arabera. “Inork ezin izango dio uko egin garbigailua konpontzeari, teknikoki ezinezkoa ez bada”, esan du Europako Justizia komisario Didier Reyndersek. Fabrikatzaileek aparatua konpondu beharko dutela gehitu du, baita kontsumitzaileak hondatu badu ere, baina kasu horretan diru kopuru bat eska dezakete lan horrengatik.

Arteztarauak garbigailuak, hozkailuak, pantaila elektronikoak, xurgagailuak, zerbitzariak eta datu-bilketa bezalako produktuak barnebiltzen ditu, baina oraingoz ez telefono mugikorrak edo tabletak. Azken horiek "ekodiseinuaren" araudia onartzen denean sartuko dira, gaur egun negoziazio fasean baitago.

230 etiketa eta %53 babes egokirik gabe

Era berean, irizpide zientifiko eta gardenetan oinarritzen diren ingurumen ziurtagiriak dituzten zigilu opakuak erakusten dituzten produktu batzuen etiketa nahasian, lausoan edo faltsuan "ekopostureoa" desagerrarazteko legea aurkeztu du Europako Batzordeak.

Europako Batzordeak 2020an egindako ikerketan 230 “ekoetiketa” identifikatu ditu EBn. Etiketa horiek produktuen ingurumen ezaugarriak dituzte, eta, azterketaren arabera, ustezko propietate horien %53,3 lausoak, nahasiak edo funtsik gabeak dira, eta %40k ez dute oinarri frogagarririk.

Joera hori zuzentzeko, etiketei kontrol eta gardentasun handiagoa aplikatzea da helburua, “kontsumitzaileak babestuz, baina baita enpresak ere”. Horregatik, nahitaezko etiketatze sistema berririk sartu gabe, Bruselak arau komunak sartzea proposatu du. Adibidez, produktuek hainbat ingurumen irizpideren "puntuazio erantsia" erakustea ez da onartuko, argitasuna galtzen baita benetako argazkian.

Ingurumen etiketen sistemak “fidagarriak, gardenak, modu independentean egiaztatuak eta aldian behin berrikusiak izan behar dute”, erantsi du Europako Batzordeak, eta kontsumitzaileak babesteko erakundeek gaitasuna izango dute etiketatze-arau horiek errespetatzen ez dituzten fabrikatzaileen aurkako lege ekintzei ekiteko.