Irailaren 2an jazotako gertakizunen ondotik, Mexiko Hiriko Giza Eskubideen Batzordearen (CNDH) egoitza hartu dute indarkeria matxista eta desagerpenen zenbait biktimen amek eta kolektibo feministek. Okupazioek asteazkenean egoitzan egindako bilkura bat dute abiapuntu, zeinetan bortxaz desagerrarazitako eta sexu abusuen biktima izandako hainbat pertsonen senideak hartu zituen batzordeko buru Rosario Piedra Ibarrak. Senideen artean zegoen Marcela Aleman, 2017an ikastetxean sexu abusuak pairatutako haur baten ama, bere alabarentzako justizia eske. Alemanek, Piedra Ibarrak bere eskakizunei aterabiderik ematen ez ziela iritzirik, aulki batera lotu zuen bere burua, exijitzen zuena bete zezaten aldarrikatzeko. Alemani Silvia Castillo batu zitzaion, iaz desagerrarazi eta hil zuten 19 urteko gaztearen ama, eta egoitzen itxi ziren.

Aulkira lotutakoan Alemanek grabatutako bideoa, ekintzaren zergatia azalduz:

La mamá de Lya está pidiendo justicia para su hija, atada dentro de las oficinas de la @CNDH y no se moverá hasta obtenerla @RosarioPiedraIb@mujeresdelasal @PandillaVioleta @VocesFeminista @verdeaquelarre @cNistmenas @Ni_UnaMenosMx#JusticiaParaLya #LasNinasNOseTocan pic.twitter.com/C93YJ7kNBR

— Colectiva Independiente Revueltas (@ColectivaIndep1) September 2, 2020

Biharamunean, protestarekin bat egin zuten otsailetik Biktimen Arretarako Batzorde Exekutiboko (CEAV) bulegoen parean elkarretaratzeak egin ohi dituzten desagertutako pertsonen familiek, eta irailaren 4ko ostiralez Ni Una Menos (ezta emakume bat gutxiago ere, euskaraz) kolektibo feminista ere batu zitzaien, eskakizunak bete artean ez zirela joango adieraziz. Bertan bildutako feministek eraikina okupatu eta egoitza biktimentzako aterpetxe bilakatu dute; “Okupa, Casa de Refugio Ni Una Menos” eman diote izena. Xedea da indarkeria matxista, instituzionala edo politikoa jasan dutenei konpainia, aholkularitza juridikoa, elikagaiak eta lotarako lekua eskaintzea bertan.

Biktimen senideek eta feministek eskakizun orri bat osatu zuten okupazioaren lehen egunetan, gatazkari irtenbidea emateko bete beharreko ondoko eskakizunekin: indarkeria matxista jasan duten emakumeentzako berehalako arreta, biktima horientzako zerbitzu medikoetara sarbidea, despentsa programa bat sortzea, genero ikuspegia kontutan hartzen duen enplegu programa, Genero Indarkeria Alerta (Alerta de Violencia de Genero) deituriko urgentziazko neurrietarako aurrekontua berriz esleitzea, “Cuenta hasta 10” (Hamar arte kontatu) kanpaina polemikoa erretiratzea eta mugimendu feministaren izena kaltetzeari amaiera ematea. Eskakizunei erantzuna emateaz gain, Piedraren dimisioa ere eskatu zuten. Alabaina, eskakizunek mahai gainean badiraute ere, eraikin okupatua husteko aukerak balizko izateari utzi dio barruan daudenentzat.  

Giza Eskubideen Batzordea astelehenean publiko egindako idatzian okupazioa burutzen ari direnei eraikinetik alde egiteko eskakizuna luzatu eta elkarrizketara dei egiten bazien ere, Casa de Refugio Ni Una Menos-eko partaideek jada eraikina husteko asmorik ez dutela adierazi dute. Yesenia Zamudiok, 2016an hil zuten adin txikiko Jesús Marichuy Jaimes Zamudioren amak, hala adierazi du: “Honakoa behin betiko okupazioa da, ez dugu entregatuko, biktimentzako okupa bat da. Hemen, aitaren partetik umezurtzak diren ahurrak eta non bizi ez duten biktimen amak biziko dira. Ez dugu entregatuko, ez dago negoziaziorik, eta egin dezatela nahi duten bezala”.

Pintaketak eztabaidagai, indarkeria matxista ordez

Egoitzan zegoen Francisco I. Madero politikari mexikarraren koadro bati pintaketak egin zizkioten feministek, berau subastan jarri eta ekimenerako dirua atera asmoz. Mexikoko presidente Andrés Manuel López Obradorrek ekintza gaitzetsi zuen, eta feministek leporatu diote gehiago sumindu izana koadroaren pintaketarekin indarkeria matxistarekin baino.