Martxoak 3ko sarraskiaren eliza memoria gune bihurtzeko proiektua aurkeztu dute
San Frantzisko memoriarako espazioa proiektua aurkeztu du Memoria Gara ekimenak: “Gune didaktikoa, etengabe aldatuko dena, funts propioa izango duena, ikertuko duena eta kontakizun ofizialetan baztertuta izan diren biktimei ahotsa emango diena”. Erakundeen laguntza eskatu dute, baina proiektuaren independentzia bermatuz.
Polizia sarraskiaren gune nagusia izan zen San Frantzisko eliza 1976ko martxoaren 3an, Gasteizen. Elizatik metro batzuetara aurkeztu du San Frantzisko memoriarako espazioa proiektua Memoria Gara ekimenak, Martxoak 3 Elkartearen egoitzan, elkarteko kide Nerea Martínez Aranburuzabalaren eta Josu Santamarina historialariaren eskutik. Proiektua Memoria Garak urte hasieran antolatutako Martxoaren 3a: memoria (k), espazioa (k) eta kolektiboa (k) jardunaldien ondorioak aintzat hartuta osatu du Santamarinak. Jardunaldi haietan Argentina, Ipar Irlanda, Txile eta Hegoafrikako memoria gune bana ezagutu eta aztertu zituzten, besteak beste.
“Martxoaren 3ko memoria langileena izango da, edo ez da izango”
Martxoak 3ko gertaerak ezin direla “memoria gentrifikatzeko” baliatu adierazi du historialariak: “Eliteek memoria espazioak diseinatu nahi badituzte gatazkaren nozioa saihesteko eta klase nagusien balioak erreproduzitzeko, balio horiek alferrikakoak izango dira; martxoaren 3ko memoria langileena izango da edo ez da izango". Bere proiektuak "kontakizun ofizialetan baztertu diren beste biktimak" aitortu nahi ditu, memoriaren lanketa “antirrepresibo eta feminista bat” eginez, “etengabe eguneratuko dena eta iraganaren eta orainaren arteko zubi bihurtuko dena".
Martxoaren 3a “gehiago eta hobeto” ikertu
Martxoaren 3ko gertakariei ulermen sakonagoa eman behar zaiela uste du Memoria Gara ekimenak, besteak beste “garai hartako esperientzia kolektiboa” eskainiz: “Langile oroimena osoa eta askotarikoa da, baina boterearen edozein injustizia edo gehiegikeriarekiko sentikortasun izugarria du”. Orduko gertaerei ez ezik, orduz geroztiko adierazpen “kultural, artistiko eta politikoei” tokia egin nahi diete oroimenerako gunean. Eskubideak erdigunean jarriko ditu guneak: giza eskubideekin batera eskubide ekonomikoak, sozialak eta kulturalak ere bai. Proiektu “museografikoa” garatu nahi dute, barnebilduko dituena funts propioa, ikerketarako gunea eta jardueren agenda bat.
Erakundeen babesa eta proiektuaren independentzia
Asteazken goizean aurkeztu dute proiektua prentsaurrekoan, eta asteazken arratsaldean aurkeztuko diete herritarrei ekitaldi publiko batean, Aldabe Gizarte Etxean 19:00etan.
Gauzatuko bada, proiektuak erakundeen babesa behar duela adierazi du Martínezek. Helburu horrekin, urtarriletik aurrera egitasmoa aurkeztuko diete Eusko Jaurlaritzari, Arabako Foru Aldundiari, Gasteizko Udalari eta Gotzaindegiari. Babesak proiektuaren izaera ez duela baldintzatu behar azpimarratu dute, “martxoaren 3ko memoria ez baita inola ere memoria ofizial edo erosoa; argi eta garbi arbuiatuko dugu memoria zein ekimen hau instituzionalizazio prozesu batean xurgatzea, horrek etxekotze eta hutsaltze saiakera bat badakar".
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.