Maiatzaren 15ean hil da Maria Mies (1931-2023) soziologo alemana 92 urterekin, azken hamarkadotan ekofeminismoak eduki duen erreferentzia teoriko nagusietakoa. Silvia Federici eta beste batzuekin batera, Miesek landu zuen feminismo antikapitalistaren ildo teorikoa, nagusiki emakumeek egiten duten erreprodukzio sozialerako doako lanari izaera produktibo bat aitortuz.
Baserritarren alaba, hamabi haurreko familia batean zazpigarrena, lortu zuen ikasketak egin eta lehen mailako irakasle hastea. 1960ko hamarkadan Indiara joan zen Goethe Institutuak han zeukan zentro batean lan egitera, eta –hurbiletik ezagutu zuen Jorge Riechmannek kontatu duenez– handik itzuli zen politizatuta. Han ezagutu zuen Saral Sarkar, ezkonduta berarekin Alemaniara eraman zuena; Sarkar ere ezkerreko ekologismoan aritu da geroztik eta bere ideiak bilduta dauzka Saral Sarkar's writings blogean.
Alemanian berriro, Miesek doktoregoko tesia idatzi zuen Indian emakume ikasiek, klase ertainekoek, beren rol femeninoetan bizi dituzten gatazkez. Hortik aurrera, beste hainbat liburu idatzi zuen feminismoaz, garapen politikez eta ekologiaz. “Miesek bere burua ikertzaile aktibistatzat zeukan”, Riechmannek dioenez. 1976an, jada Koloniako unibertsitatean soziologia irakasle ari zela, ikasle talde batekin batera sortu zuen emakumeentzako Alemaniako lehenengoetako babes-etxe autonomoa.
Maria Miesek 1993an hartu zuen erretreta, baina beti jarraitu du mugimendu feminista, altermundialista eta ekologisten artean militantziazko lanean. Globalizazio neoliberalarekin oso kritiko eta horrek berekin zekartzan gerrekin kezkatuta, ATTAC erakundea sortzeko lanetan ere parte hartu zuen. 2008an sustatu zuen “Bortizkeria informatikoaren kontrako Koloniako Deia”, ‘bideojoko hiltzaileak” debekatzea eskatzeko.
Miesek 2010ean plazaratu zuen bere autobiografia: “The Village and the World: My Life, Our Times”. Bestalde, hark mundua ekofeminismoaren begietatik nola ikusten zuen jabetzeko irakurleari balio diezaiokete gaztelaniazko eta frantsesezko bi testuk. Gaztelaniaz dago Jorge Riechmannek 1992an egin eta Mientras Tanto aldizkarian plazaratutako “Liberacion del consumo o politización de la vida cotidiana” (Kontsumoa askatu edo eguneroko bizimodua politizatu). Bestetik, frantsesez Maria Miesek Veronika Bennholdt-Thomsenekin batera 1997an plazaratutako “La Subsistance. Une perspective écoféministe” (Bizirautea. Ikuspegi feminista bat) liburuari 2022ko ediziorako idatzitako hitzaurrea, ‘Et vous n’avez encore rien vu…’ aldizkariak plazaratua.
Honela diote bi egileok sarrera berriaren pasarte batean: "Belaunaldi bat sortu da testu honen lehen argitaraldiaren eta gaurkoaren artean. Zenbat gauza aldatzen diren mende laurden batean! Eta hala ere, bada gauza bat aldatu ez dena: hazkunde ekonomikoa lortzeko irrika obsesionatua, nazio bakoitzean bezala kontinenteetan. Mundu osoan areagotu baizik ez da egin merkatuaren ekonomia globalizatuak biziaren kontra daraman gerra, bere uberan gizakien bizimoduak irauliz. Gure analisi ekofeminista, ondorioz, sekula baino premiazkoagoa bilakatu da. Ikuspegi horretatik espero eta sinesten genuen zerbait lortu genezakeela ekosistemak suntsitu eta gizakion arteko loturak hondatzen dituen merkatuaren mundialiazio inperialista eta patriarkalaren kontra. Gaur egun, ia mundu guztia dago ados esateko gure zibilizazioa errotik berpentsatu beharra daukagula, hil ala biziko beharra dela. 'Bizirautea' liburuarekin eskaintzen diogu gure alea eztabaida horri".
Norbere zikloaren ezagutza ugalkortasunetik harago ezinbestekoa dela uste dute sortzaileek, eta oinarrizko hiru puntu errespetatu dituzte Zikloan web aplikazioa egiterakoan: ikuspegi feminista kritikoa, datuen babesa eta euskara hutsean izatea.
Euskal Herriko Neska* Gazteen sareak Usurbilen (Gipuzkoa) egingo du aurtengo Baterajotzea, urriaren 13tik 15era bitartean. Herrietako asanbladetan eztabaidatutako zenbait gai elkarrekin lantzeko eta erabakiak hartzeko topagunea izango dela gogorarazi digute Maider... [+]
Shakirak Gerard Piquéri aurpegira botatako abestiaren bertsioa egin zuen Silvia Guillének H&Mko emakume langile prekarizatuen egoera salatzeko eta bideoklipak ehunka milaka ikustaldi izan zituen munduko bazter guztietan. Ileorde ilehoriaren azpian zegoena... [+]
Musika jarraitzailea bazara, Rodrigo Cuevas ezaguna izango zaizu. Gure lurretan gonbidatua izan da, Bilboko Aste Nagusian, Iruñeko Enmusikadas eta Oreretan bukatu berri den Atlantikaldian, eta Erromeriak bira kantatu eta dantzatu dio bere fan talde zabalari. Rodrigo... [+]
Ikastetxeko kanpo espazioa aldatzeak Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleengan zein eragin izan duen aztertu du Haizea Egiartek; ikasleen arteko harreman, gatazka eta jarrerei nola eragin dien jaso du ikerketan, Asier Huegun zuzendari duela. Eta jaso du, baita ere, zein neurritan... [+]