Lodiek ez dute lekurik film eta telesailetan
Nahiz eta herritarren erdia baino gehiago "normopisua" delakotik gora egon, film eta telesailetako pertsonaien %3,3ak baino ez ditu gorputz horiek ordezkatzen. Apenas dagoen pertsonaia gizenik, eta dagoenean, sarri bere gizentasuna du trama nagusi, bereziki emakumea baldin bada.
Fikziozko pelikula eta telesail espainiarretako 1.721 pertsonaia aztertu ditu Ikus-entzunezkoetako Aniztasunaren Espainiako Behatokiak, eta horietatik 57 baino ez dira gizenak. Ondorio garbia atera du behatokiak: fikzio espainiarrak ez du inolaz ere gizartean dagoen gorputz aniztasuna islatzen. Are, aniztasunen inguruan hitz egiten dugunean, gorputz aniztasuna da ahaztuenetakoa, dio behatokiak.
Portzentajeetatik harago, gorputz horien errepresentazioari ere garrantzia ematen dio behatokiak: zein rol eta estereotipo behinbetikotzen diren, edota zein ate ireki. Kasu honetan, pertsonaia gizenak agertzen direnean, sarri euren gizentasuna dute trama nagusi: "Pantailan emakume lodiak agertzen direnean, anomalia gisa aurkeztu ohi da eta beren tramaren zati ezinbesteko bihurtzen da, edo presio eta komentarioen biktima direlako, edo ahalduntze trama bat bizi dutelako", adierazi dute behatokiko kideek El Salton.
"Gorputz gizenak umoretik, patetismotik edo anomaliatik baino irakurtzen ez dituzten klixe kaltegarri hauek amaitzea beharrezkoa da"
"Elikatzen den ideia da pertsona gizen batek ezin duela pantailan existitu, bere pisuari erreferentziarik egin gabe. Gainera, dietaren kultura problematizatzea eta feminitatearen eta argaltasunaren aginduekin duen lotura azaltzea litzateke interesgarriena, baina maiz dietak aipatzen dira gizen dagoenaz barre egiteko mekanismo gisa, edo nork bere mugak gainditzeko erronka moduan".
"Fikzioa lodifoboa da, gizartea ere hala delako"
"Gorputz gizenak umoretik, patetismotik edo anomaliatik baino irakurtzen ez dituzten klixe kaltegarri hauek amaitzea beharrezkoa da. Fikzioa lodifoboa da, gizartea ere hala delako, baina fikzioak gizartearentzako erreferente izan beharko luke eta idealizazioaren kontzeptuaren inguruan gogoeta egin behar luke, zergatik eta zeintzuek sortzen duten idealtzat hartzen duguna. Fikzioa, azken finean, ezinbestekoa da gure sozializazioan eta gure hezkuntza sentimentalean".
Danimarkaren menpe segitzen duen Groenlandiako biztanleriaren %88 da inuita, eta beraien hizkuntzan eta kulturan aitzina egite hutsa dute eguneroko desafio. Zuriek kolonizatu zituzten eta gaur egun egoerak bere horretan segitzen du: zurien begietatik bideratuta dagoen... [+]
Jatorra, alaia eta positiboa da Sara Mirones (Bilbo, 1997). Pandemian mastozitosia izeneko gaixotasun arraro bat diagnostikatu zioten. Ordutik, Maratón de Lunares kanpaina abiatu du gaixotasuna ikusarazteko, gizartea kontzientziatzeko eta ikerketarako dirua biltzeko... [+]
Bertigo baten ostean, etengabeko txistu bat entzuten hasi zen Jexux Mari Irazu Muñoa (Larraul, Gipuzkoa, 1972) bertsolaria, bertso-eskolako irakaslea eta gai-jartzailea. Tinnitus edo akufeno deitzen zaie Irazuk entzuten dituen zaratei. Horrek egunerokoan daukan inpaktuaz... [+]
Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.
Euskal dantzak, pilates, bilobekin egon, gurutzegramak egin eta beste zaletasun asko ditu Grego Idiakez Kortak (Ezkio-Itsaso, Gipuzkoa, 1950). 62 urterekin iktus bat izan zuen, eta ordutik, ezin ditu nahi beste gauza egin. Iktusaren ondorioz, begi baten ikusmena galdu du, eta... [+]
Motorrez gainezka dago Iñaki Mujikak Altsasun duen tailerra. Ilaran daude denak, baina bada barreneko gelaxka batean aparte gordetako bat. Mujikak beretzat egokitu nahi duen motorra da. 2021ean igo zen azkenekoz motor gainera; istripu larria izan zuen moto-kros zirkuitu... [+]
“Bohemioa”, “poeta”, “mozkorra” eta “amodioaz maiteminduta” dagoen drag bat da Travis Tea (2024, Travistonia planetakoa). Autopertzepzio bat dela dio, eta kanpotik “talenturik gabeko eta antigoaleko poetatzat” dutela... [+]
Gazte batek etxetik atera eta psikologoarenera joateko bizi dituen beldurrak eta barne gatazkak lantzen ditu ‘Barruko dardara’ film laburrak. Maider Arrutik (Errenteria, Gipuzkoa, 2003) sortu du, eta agorafobia nola bizi duen ikusaraztea du helburu. Bere bizipenetan... [+]
Javier Escudero Pascual (Iruñea, 1979) “poz-pozik” dago erretiroa hartuta nahi beste gauza egiteko astia duelako. Nafarroako Aspace kirol klubeko motordun aulkiko futbol taldeko jokalaria da. Duela urtebete sortu zuten taldea, eta hirugarren geratu dira... [+]
Ilusioz mintzo da Shrabani Aranzabe-Pita (Orissa, India, 1999) musikari, ikerlari eta pedagogoa. Alkizan (Gipuzkoa) hazi eta hezi da. Pandemian minbizia izan zuen, eta prozesu onkologiko horretatik Naturaren Doinuak jaialdia eta proiektua sortu du. Aurtengo jaialdia ekainaren... [+]
Ludotekan, gazte txokoan, udalekuetan... batzuk musukatzen ari direla, beste hark zakila erakutsi duela eta honakoak gorputzarekiko irainak jaso dituela, hori guztia kudeatzea ez dute erraza hezitzaileek. Adibide praktikoz lagunduta, 'Nola landu sexualitatea hezitzaileon... [+]
Sare sozialetako argitalpen baten bidez, otsailaren 23an, Ane Santesteban txirrindulariak (Errenteria, Gipuzkoa, 1990) endometriosia daukala iragarri zuen. Diagnostikoak lagundu egin dio ulertzen zergatik batzuetan gaizki sentitzen den bizikletan: “Kisteak aldaka okertzea... [+]
Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]
Desengainu handia hartu dute euskal feminista askok jakin dutenean Chimamanda Ngozi Adichie idazleak haurdunaldia esternalizatu duela, alegia, surrogate batek ernaldu duela bere haurra, diru truke. Guztiok izan beharko genuke feminista saiakeraren egilea da Adichie, besteak... [+]
Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]