Libertimendua, iruindar estiloan
IRUINKOKOA
Noiz: otsailaren 11n.
Non: Iruñeko Alde Zaharreko kaleetan.
----------------------------------------------------------
Iaz kale egin ondoren, 2024an bueltatu naiz Iruinkokoa ikustera. Sortzaileentzat seigarrena izan da aurtengoa, niretzat bigarrena. Estreinakoan ez bezala, aurten badut espektatibarik sortua emanaldiaren bueltan. Ezagutzen ez duenarentzat (duela gutxi arte, niretzat barne), Iruñeko inauteri euskalduna da Iruinkokoa, libertimendu formatuan emana. Dantza, musika, herri antzerkia eta bertsoak uztartzen ditu emanaldiak eta pil-pilean dauden gai lokalei (eta ez hain lokalei) egiten die erreferentzia kontakizunak. Urteko errepaso satirikoa.
Goizean goiz hasi dira kokoxuriak eta kokobeltzak Iruñeko Alde Zaharrean gora eta behera asaldurak egiten. Kalez kale ibili ondoren, 12:30ean heldu dira kokoxuriak, kokobeltzak, musikariak eta bertsolariak plazara, eta hasi da festa.
Gogoan dut 2022ko emanaldian Hedoi Etxarteren sortaldekoak, Chill Mafia, Kai Nakai, Ernai eta GKS izan zituztela hizpide, besteak beste. Aurtengoan, berriz, politikangintza instituzionalak hartu du pisua. Nafarroako egoerak eman du zeresana azkenaldian eta Ameriketako Estatu Batuetako institutuetan egiten diren ikasturte amaierako dantzaldia bailitzan irudikatu dute. Txibite quarterback-ak nor aukeratuko du dantzaldira joateko? Zurekin Nafarroako kideak noraezean dabiltza, Asiron neskatoari lerdea dario Txibite ikusten duen bakoitzean eta inguruan dabiltza Ibarrola, Caballero eta Euskal Herriko Kontseilu Sozialista ere bai.
Kontakizun horrekin barre algarak sortuta, lekua egin diete Sarai Robles eta Sustrai Colinaren bertsoaldiei. Segidan bueltatu dira kokoxuriak dantzara, eta horrela osatu dute hiruki segida lauzpabost aldiz protagonistek. Satirarekin segituta, Palestinarekiko elkartasuna eta kontraesanak azaleratu dituzte kokobeltzek. Zein da manifestazio egokia? Bilbokoa, Donostiako ala Iruñekoa? Argi borobildu du Sarai Roblesek: “Gu hobeto sentitzeko modua besterik ez da”. Eta punto.
Gai zerrenda luzea jorratu dute antzezleek: 5G-a, Euskal Herriko Topagune Sozialistaren baimen eskaera, LABAko alkoholik gabeko garagardoak, anarkisten desagerpena… Eta, noski, Jon Maia. Eta, jakina, Nafarroako kanpinak ‘inbaditzera’ doazen gipuzkoarrei egur pixka bat. Ia bi orduko emanaldia osatu dute, eta bukaeran borobilean jauziak dantzatu dituzte kokoxuriek eta ikusleetako askok (hor nabaritu da nortzuk diren iruindarrak eta nortzuk garen kanpotarrak).
Oxala Iruinkokoa Euskal Herriko txoko guztietan sortzeko aukera, kompromisoa eta ausardia izango bagenu. Iruinkokoak erakusten digu gure buruari barre egitea sendagarria eta beharrezkoa dela. Kritika, autokritika, dibertimendua eta herrigintza. Iruinkoko gehiago behar ditu Euskal Herriak.
Ganbaran arrak bizi dira, arrek arrentzat sortutako munduan. Sotoan berriz emea, zoritxarreko egun batean sortutako “akatsa”. Goian jaun eta jabe. Behean kateak eta iraultza. Gela biak inkomunikatuta daude, ez dago nahasterik. Nola etorriko da orduan, aldaketa... [+]
Dantza egin behar dutela entzun eta ukapena da lehenengo erantzuna. Gurasoek eta begiraleek badaezpada ez diete aurretik abisatu ere egin, baina ni ikusi orduko segituan igarri dute gaur dantza saioa dugula. Haserrea, protesta eta ihesa izan dira 8-9 urteko mutikoen erreakzioa.
Zer egingo zenuke lagun baten bizia salbatzeko? Zer emango eta zer gordeko zenuke? Komedia honetako hiru lagunek auzi honi eman behar diote erantzuna. Gau zoro batean, ezusteko gertaerak bata bestearen atzetik etorriko dira, fisika modernoaren axioma bati men eginez: gerta... [+]
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.
Marmarra
Dramaturgia: Jon Gerediaga/Atx Teatroa
Zuzendaritza: Atx Teatroa
Noiz: Uztailaren 4an ... [+]
Kolpe bat jaso eta memoria galdu berri duzu. Dakizun bakarra, poliziak esan dizulako, zera da: bere ohean zetzan elbarritu babesgabe bat tiroz akatu duzula; duela gutxirarte maitekiro zaintzen zenuen gizona, hain zuzen. Zeure burua duin eta zintzotzat duzu, eta hala ere,... [+]
Ekain amaieran iragan da Banka eta Urepeleko eskola publiko uztartuetako urte hondarreko ikusgarria. Eskola gehienetan bezala, Bankako ama-eskolako irakasleak eta Urepeleko lehen mailako bi irakasleek, hirurek elkarrekin, urtero antolatzen dute haurren emanaldi nagusia:... [+]
Aspaldi ez bezala hunkitu nintzen Bloñ lehen aldiz ikustean. Bizi osorako ahots bakarra entzun ahalko banu kantuan, zalantzarik gabe, Maia Iribarnerena litzateke. Obretan ari dira etxe barnean eta inguruko zuhaitzen itzalpean jarri ditugu aulkiak, parez pare. Mintzatu... [+]
Gosea, txizalarria, maitasuna, gorrotoa, egarria, sexua, beldurra... eta zelan ez... biolentzia. Besteak beste, gure instintoetako batzuk dira hauek. Haiei esker bizi gara historiaurretik gaur egun arte. Oinarrizko tresnak izan dira, badira eta izango dira bizitzan aurrera... [+]
Queer falafel
Non: Arberatze-Zilhekoan, EHZ festibalean.
Noiz: ekainaren 29an.
------------------------------------------------------
Hasi orduko, ohar bi. Bat: “Deseroso egongo zara apur batean, isildu eta entzun. Asko ikasiko duzu zure pribilegio... [+]
Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean
Nork: Ekida Arte Ekimena.
Noiz: ekainaren 20an.
Non: Azkoitiko Baztartxo antzokian.
------------------------------------------------------------------
50 urte dira Gabriel Aresti euskal idazle marxista hil zela, eta Ekida arte... [+]
Euskal musikaren imajinario kolektiboan murgilduko gaituen ikuskizuna da “Ez dok Hiru”. Euskal Herriko kantutegian oinarritutako ikuskizun teatrala.
Eoa, deskonzertantea eta irrigarria azalez, baina azal horren poro bakoitzari geure musikarekiko maitasuna dario... [+]
Maiatzean Korsikan egon nintzen topaketa batean, hezkuntza artistikoa eta hizkuntzen irakaskuntza aipagai, gure antzerki taldean hezkuntza eta antzerkia anai-arreba bikiak baitira ekinean. Ikastaroan, luzaz mintzatu ginen linguista batekin, etorkinei frantsesa eta ingelesa... [+]
"2000. urteko San Joan egunez, aspaldiko urteko jende multzorik handiena bildu zen Andoaingo Goikoplazan, hamabiak jotzearekin batera dantzarako prest. Lehenengo aldiz gizon eta emakumez osatuta zegoen axeri-dantzarien taldea zen". Hitz horiekin ireki zuen "Emakumeak... [+]