Soka-dantza plazaratu dute Mutrikun luzaroan galduta egon ondoren

  • Gure Ametsa dantza taldeak soka-dantza dantzatu du Kalbario jaietako Piñastegi egunean. Herri osoa mahoiz jantzita esnatu da; portuan da gaurkoan festa. Sardina usaina sumatzen da eta umeak arranplan ari dira jolasean, txirristan. Helduak, berriz, kukainarekin. Bar Puerto aurreko zabalgunean hesiak ipintzen ari dira, zezenak aterako baitituzte. Horretarako intentziorik gabe, dantzarako ere plaza ederra geratu da hesien erdian. Jendea lepo. Dantzarien zain baino zezenen zain, seguruenik, baina lekuak eta momentuak aprobetxatzen jakin behar da.

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2025eko irailaren 19an - 09:04
Soka-dantza, Mutriku, 2025-09-16. Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Soka-dantza Mutriku
Soka-dantza, Mutriku, 2025-09-16. Argazkia: Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA
 

Zuri-beltzeko Mutrikuko aurreskuak

"Aurreskuak soka luzea du Mutrikun ere. XVIII. mendean dantzarekin lotutako gatazken bidez jakin daiteke esku-dantzan aritzen zirela Mutrikun. Sebastian Mendiburu misiolariak Mutrikura 1746an egindako bisitak hautsak harrotu zituen, Mutrikuarren dantzak lizuntzat jo eta salatu baitzituen. Udalak dantzarako mugak jarri zizkien herritarrei, tartean, elkarri eskurik ematea, eta beraz, soka-dantzan aritzeko zapia erabiltzeko derrigortasuna: "que hubiese de usar de pañuelos con tanto rigor, que a qualquiera que se le viese danzar asido de la mano de don-zella o muger se le llevase a la carzely se le detubiese en ella a arvitrio del Alcalde actual”. Larrañaga Arrieta, J. (2019, otsaila). Dantzen inguruko eztabaidak: Aitxa Mendiburu eta “lapa-dantzia”. Kalaputxi, Mutrikuko Herri Aldizkaria, 191, 18–19.

XX. mendeko 1920 eta 30eko hamarkadetan, Mutrikuko Madalena jaietan aurreskuak sokan egiten zirela erakusten digute zenbait argazkik.
Soka-dantza Mutriku
Aurreskua madalenetan, Mutriku, 1935.
 
Soka-dantza Mutriku
Aurreskua madalenetan, Mutriku, 1935.
 
Mutriku asurreskua
Aurreskua madalenetan, Mutriku, XX. mendea.
 
Mutriku asurreskua
Aurreskua madalenetan, Mutriku, 1929-07-22.

Gizon zein emakumeek ateratzen zituzten sokak. Idurre Eskisabelen bidez, izan genuen, adibidez argazki hauen berri. Iturrian ageri diren dantzariak Tomasa Arkotxa (bere amama) eta Pia Azkarraga dira.

 

Soka-dantza Mutriku
Tomasa Arkotxa eta Pia Azkarraga, Mutriku, 1924.

Aurreskuko argazkian dantzan ari dena ere Arkotxa dela uste du (adats luzeagatik). Iturrikoa 1924ko da, badirudi, biak egun berekoak direla.

Soka-dantza Mutriku
Soka-dantza, Mutriku, 1924.

Soka-dantza portuan

Deba eta Mutriku arteko zubi berrituaren inaugurazioan berotu ziren mutrikuarrak. Izan ere, orduan bi herriak soka-dantzan edo aurreskuan batu ziren. Mutrikuko dantzariek debarren laguntzaz urratsak ikasi eta mutrikuarren ordezkari gisa dantzatu ziren zubian. Horrela, festetan ere soka atera beharra zutela ikusi zuten. Aurtengoa lehen ahalegina izan da, eta hurrengo urteetara begira moldatzen eta osatzen joango direla diote, batez ere, testigantza eta argazki zaharretatik tiraka.

13:00etan atera dute soka; urte luzez galdua egon da, baina behin lotzen hasita, luzea osatu dute. Herri osoa bezalaxe, dantzariak ere mahoiz. XX. mende hasieran dantzatzen zen, baina gerora galdu egin zen soka-dantzaren ohitura Mutrikun.

 

Soka-dantza Mutriku
Soka-dantza, Mutriku, 2025-09-16. Argazkia: Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA

Soka atera eta aurreskuak desafioa dantzatu du, eta segidan, axeri-dantza egin dute hainbat dantzarik.

 

Soka-dantza Mutriku
Soka-dantza, Mutriku, 2025-09-16. Argazkia: Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA
 
Soka-dantza Mutriku
Soka-dantza, Mutriku, 2025-09-16. Argazkia: Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA

Agurra alkateak dantzatu du, sokatik kanpo zegoen, txistularia baita. Txistua utzi eta plazaren erdira atera da dantzatzera.

Soka-dantza Mutriku
Soka-dantza, Mutriku, 2025-09-16. Argazkia: Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA

Jarraian, aurreskuak eta atzeskuak desafioa dantzatu dute.

Soka-dantza Mutriku
Soka-dantza, Mutriku, 2025-09-16. Argazkia: Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA

Eta bukatzeko fandangoa, arin-arina eta biribilketa.

Soka-dantza Mutriku
Soka-dantza, Mutriku, 2025-09-16. Argazkia: Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA
 
Soka-dantza Mutriku
Soka-dantza, Mutriku, 2025-09-16. Argazkia: Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA
 

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal dantza tradizionala
Ez zen kapritxoa izan; 25 urte axeri-dantzan

"2000. urteko San Joan egunez, aspaldiko urteko jende multzorik handiena bildu zen Andoaingo Goikoplazan, hamabiak jotzearekin batera dantzarako prest. Lehenengo aldiz gizon eta emakumez osatuta zegoen axeri-dantzarien taldea zen". Hitz horiekin ireki zuen "Emakumeak... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
"Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan"

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


2025-05-22 | dantzan.eus
80-90 urte bitarteko dantzariz osatutako euskal dantza taldea

Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]


Pepi Arrospide: "Batzuetan pentsatzen dugu ongi egoteko gimnasiora joan behar dela, baina euskal dantzak hori dena ematen dizu"

Biteri Kultur Etxean egin dugu zita Pepi Arrospiderekin (Hernani, 1952). Izaskun Auzmendirekin (Arribe, 1964) agertu da, biak San Joan konpartsako kideak. Telefonoa. Auzmendirena da, hizketan hasi da, baina Arrospide adi-adi dago. Ia sartu da telefonora bera ere. Segituan... [+]


2024-12-16 | dantzan.eus
Iurretako emakumeek 1995ean soka-dantza plazaratu zutenekoa

Iurretan 1995ean andreek soka-dantza nola plazaratu zuten idatziz jasoa du Jon Irazabalek. Izan ere, 1837ko San Migel jaietan emakumeek osatutako aurreskua dantzatu zela ikusita, arrasto haiei jarraika, kopla doinuz lagundutako soka-dantza ikasi eta kaleratu zuten Iurretako... [+]


2024-11-29 | Mikel Serrato
Aramaixo dantzan
MULTIMEDIA - dokumentala

1950eko hamarkadan hasi ziren Lagun Artean dantza taldea osatzen Aramaion, Ramon Ormaetxearen gidaritzapean. Dokumentalean jaso dituzte taldearen ibilbidea, taldeko kideen testigantzak, argazki zaharrak eta egungo irudiak bilduta. 2023ko abenduaren 30ean estreinatu zuten... [+]


Ez da efimeroa, ez, euskal dantza-hizkuntza

Dantzaren munduan gabiltzanok askotan errepikatzen dugun ideia da dantza efimeroa dela. Elhuyar hiztegiak espainoleko "efímero"-ren ordaintzat ematen ditu honakoak: efimero, suntsikor, galkor, iragankor, iraungikor, ilaun. Ez dut gogoan nori irakurri nion... [+]


2024-10-30 | dantzan.eus
Euskal dantzako diplomarako lehen urratsak Ipar Euskal Herrian

Azken urteetan Lapurdiko kontserbatorioan euskararen eta diziplina tradizionalen presentzia handitu da eta euskal dantzako ibilbideari forma ematen ari dira; irailean hasi da lehen zikloa. “Herri Elkargoa sortu zen Iparraldean eta nahi zuten herri musika eta herri... [+]


Lesakan ezpata-dantzari ateratzeko listan zain

Lesakako ezpata-dantzariak San Fermin egunerako ezpata-dantzako entseguetan dabiltza azken hilabetean. Hamabost atera ohi dira dantzara, eta besteak titularren batek hurrengo urteetarako lekua utzi zain daude.


2024-06-17 | dantzan.eus
Ba al datoz gazteak euskal dantzara?

Transmisioa eta dantza taldeetako erreleboa aztertu nahi izan dugu Dantzan Ikasi topaketetan, eta gazte belaunaldiek lan egiteko ereduak ezagutu nahi izan ditugu “Gazteen parte-hartzea euskal dantzan” mahai inguruan: Eder Niño Barakaldoko... [+]


2024-06-12 | dantzan.eus
Dugunak botako du Iruñeko Sanferminetako txupinazoa

Iruñeko alkate Joseba Asironek prentsaurrekoan iragarri duenez, Duguna dantza taldeak jaurtiko du 2024ko Sanferminetako txupinazoa. Duguna izan da Iruñeko herritarren boto gehien jaso duen hautagaitza. Hain zuzen dantza taldearen sorreraren 75. urteurrena ospatzen... [+]


2024-06-09 | dantzan.eus
Lesaka: San Fermin 2024 Ezpata-dantza entsegua
MULTIMEDIA - Albistea

Lesakako ezpata-dantzarien entseguan izan gara. Hilabete daramate astean bitan entseatzen, eta egun handia gainean da: uztailaren 7a, San Fermin eguna. 15 dantzari irtengo dira ezpata-dantzan; titularrak dira, baina jende gehiagok entseatzen du. 2-3 urte entseatzen aritzen... [+]


2024-04-17 | dantzan.eus
Dantzan babestu ziren Garaziko errefuxiatuen kolonian

Gerratik ihesi 1937ko ekainean Donibane Garazin Bilbo eta inguruetako 600 haur jaso zituzten. Hiriburuko Ziudadelan Eusko Jaurlaritzaren menpeko eskola kolonia bihurtu zuten, eta bi urtean 8-14 urteko 800 bat haur igaro ziren bertatik. Haurrekin 80 bat heldu ere iritsi ziren:... [+]


2024-04-15 | Euskal Irratiak
300 dantzari bildu ditu Iparraldeko dantzari egunak Hendaian

Aste hondar honetan euskal dantzen hiriburu bilakatu da Hendaia. Akelarre dantza talde hendaiarraren 50. urtemugaren testuinguruan, Lapurdi, Baxe Nafarroa eta Xiberoako hamasei dantza talde elkartu ditu bertan Iparraldeko Dantzarien Biltzarrak.


2024-03-22 | dantzan.eus
Duguna dantza taldearen erakusketa Iruñean, 75. urteurreneko ospakizunetan

Iazko azaroko Sansaturnino eguneko ospakizunak gibelean utzita, Iruñeko Duguna dantza taldeak 75. urteurreneko ekitaldiekin aitzina eginen du  martxo hondar eta apiril hastapenean. Ondorengo lerroetan taldeak berak azaltzen ditu ospakizunok.


Eguneraketa berriak daude