Nora joan dira mutilak?

  • Emakumeak plazak hartzen hasi direnean herri askotan mutilak desagertzen hasi dira. 10-15 urteren buruan gizonek bakarrik dantzatzen zituzten dantzak ia emakumeek soilik osatutako dantzari taldearen esku gelditu dira. Badirudi gizonezkoei plaza emakumeekin konpartitzea ez zaiela erakargarri.


2025eko urriaren 08an - 07:50
Ezpata-dantza, Santa Isabel, Antio, Zumarraga, 2008-07-02.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Luzaroan, gizonezkoek bakarrik dantzatu dituzte gure jai egun handietako dantzak. Beste zenbait esparrutan bezala, gizonezko dantzariek hartu dute plaza eta gizonezkoek egindako dantzak goraipatu eta jarri dira balioan. XXI. mendean, ordea, batez ere azken hamar urteetan, emakumeak hainbat erritu eta dantzetan parte hartzen hasi dira. Kasu batzuetan inongo eztabaidarik gabe, beste batzuetan gogoeta eta hausnarketa prozesuei esker eta gutxi batzuetan liskarrak tarteko.

Kasuan kasu, herri askotan mutilak pixkanaka dantza uzten ari direla ari gara ikusten. Nora joan dira mutilak? Plaza hartzea edota dantzari izatearen ohorea orain ez al zaie interesatzen?

Argazki hauetan ikus daiteke zenbait herrietan gertaturikoa. 2000-2010 urteetan gizonek bakarrik dantzatzen zituzten tokian tokiko dantzak, 2010-2020 urteetan emakumeak hasi ziren parte hartzen eta azken 5 urteetan ia mutilik ez da ari dantzan zenbait erritotan.

Zumarraga

2008

 

Zumarraga Antio ezpata-dantza 2008 9503
Ezpata-dantza, Santa Isabel, Antio, Zumarraga, 2008-07-02.

 

2015

 

Antioko ezpata-dantza 2015 ezpata-dantza 02
Ezpata-dantza Antion, soka-dantza, 2015-07-02. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

2025

 

Zumarraga ezpata-dantza
Ezpata-dantza, Santa Isabel, Antio, Zumarraga, 2025-07-02. Argazkia: Jonmikel Intsausti

 

Iurreta

2018

 

Iurreta dantzari-dantza
Dantzari-dantza, San Migel, dantzari-dantza, Iurreta, 2018-09-29. Argazkia. Eire Vila - Dantzan CC-BY-SA

 

2016

 

Iurreta dantzari-dantza
Dantzari-dantza, San Migel, dantzari-dantza, Iurreta, 2016-09-29. Argazkia. Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA

 

2024

 

Iurreta
Erregelak, Iurreta, Goiuria, 2025-03-05.

 

Markina

2015

 

Markina ezpata-dantza
Ezpata-dantza, San Migel, Zerutxu dantza taldea, Markina-Xemein, 2015-09-29. Argazkiak: Olaiz Agirrebeña - Dantzan CC-BY-SA

 

2022

 

Zerutxu dantza taldea
Zerutxu dantza taldea, San Migel, Markina-Xemein, 2022-09-29. Argazkia: Amaiur Aristi - Dantzan CC-BY-SA

 

2024

 

Markina ezpata-dantza
Ezpata-dantza, San Migel, Zerutxu dantza taldea, Markina-Xemein, 2025-09-29. Argazkiak: Miren Hazas - Dantzan CC-BY-SA

 

Bera

2010

 

Bera Bordon-dantza
Bera, San Esteban, 2010-08-03. Argazkia: Eira Vila / dantzan - CC BY-SA

 

2014

 

Bera: San Esteban 2014 bordon-dantza 01
Bera, San Esteban, 2014-08-03. Argazkia: Oier Araolaza / dantzan - CC BY-SA

 

2025

 

Bera bordon-dantza
Bordon-dantza, San Esteban, Bera. 2025-08-03. Argazkia: Erran

 

Berastegi

2005

 

Berastegiko dantzak
Berastegiko San Joan dantzak, BeBerastegi, 2005-08-10. Argazkia: Oier Araolaza - Dantzan CC-BY-SA

 

2021

 

berastegi San Joan dantzak
San Joan dantzak, Berastegi, 2021-08-10. Argazkia: Ataria

 

2025

 

berastegi San Joan dantzak
San Joan dantzak, Berastegi, 2021-08-10. Argazkia: Ataria

 

Monteagudo

2015

 

Monteagudo paloteado
Paloteado, Monteagudo, 2015.

 

2019

 

Munteagudo paloteado
Paloteadoko dantzariak, Monteagudo, 2019-08-16. Argazkia: Cesar Villar

 

2024

 

Monteagudo paloteado
Paloteado, Monteagudo, 2024-06-01.

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal dantza tradizionala
2025-10-01 | dantzan.eus
Iruñea: Sanfermin Aldapakoaren ezpata-dantza 2025

Duguna Iruñeko dantzariek Sanfermin Aldapakoaren ezpata-dantza karrikaratu dute beste behin Iruñeko alde zaharrean. Arrotxapeko zubian bandera dantzatu eta banderapetik ezpata-dantzariak pasa ondoren abiatu da kalean gora segizioa. Ezpata-dantzariak 40tik gora, 4... [+]


2025-09-19 | dantzan.eus
Soka-dantza plazaratu dute Mutrikun luzaroan galduta egon ondoren

Gure Ametsa dantza taldeak soka-dantza dantzatu du Kalbario jaietako Piñastegi egunean. Herri osoa mahoiz jantzita esnatu da; portuan da gaurkoan festa. Sardina usaina sumatzen da eta umeak arranplan ari dira jolasean, txirristan. Helduak, berriz, kukainarekin. Bar Puerto... [+]


Ez zen kapritxoa izan; 25 urte axeri-dantzan

"2000. urteko San Joan egunez, aspaldiko urteko jende multzorik handiena bildu zen Andoaingo Goikoplazan, hamabiak jotzearekin batera dantzarako prest. Lehenengo aldiz gizon eta emakumez osatuta zegoen axeri-dantzarien taldea zen". Hitz horiekin ireki zuen "Emakumeak... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
"Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan"

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


2025-05-22 | dantzan.eus
80-90 urte bitarteko dantzariz osatutako euskal dantza taldea

Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]


Pepi Arrospide: "Batzuetan pentsatzen dugu ongi egoteko gimnasiora joan behar dela, baina euskal dantzak hori dena ematen dizu"

Biteri Kultur Etxean egin dugu zita Pepi Arrospiderekin (Hernani, 1952). Izaskun Auzmendirekin (Arribe, 1964) agertu da, biak San Joan konpartsako kideak. Telefonoa. Auzmendirena da, hizketan hasi da, baina Arrospide adi-adi dago. Ia sartu da telefonora bera ere. Segituan... [+]


2024-12-16 | dantzan.eus
Iurretako emakumeek 1995ean soka-dantza plazaratu zutenekoa

Iurretan 1995ean andreek soka-dantza nola plazaratu zuten idatziz jasoa du Jon Irazabalek. Izan ere, 1837ko San Migel jaietan emakumeek osatutako aurreskua dantzatu zela ikusita, arrasto haiei jarraika, kopla doinuz lagundutako soka-dantza ikasi eta kaleratu zuten Iurretako... [+]


2024-11-29 | Mikel Serrato
Aramaixo dantzan
MULTIMEDIA - dokumentala

1950eko hamarkadan hasi ziren Lagun Artean dantza taldea osatzen Aramaion, Ramon Ormaetxearen gidaritzapean. Dokumentalean jaso dituzte taldearen ibilbidea, taldeko kideen testigantzak, argazki zaharrak eta egungo irudiak bilduta. 2023ko abenduaren 30ean estreinatu zuten... [+]


Ez da efimeroa, ez, euskal dantza-hizkuntza

Dantzaren munduan gabiltzanok askotan errepikatzen dugun ideia da dantza efimeroa dela. Elhuyar hiztegiak espainoleko "efímero"-ren ordaintzat ematen ditu honakoak: efimero, suntsikor, galkor, iragankor, iraungikor, ilaun. Ez dut gogoan nori irakurri nion... [+]


2024-10-30 | dantzan.eus
Euskal dantzako diplomarako lehen urratsak Ipar Euskal Herrian

Azken urteetan Lapurdiko kontserbatorioan euskararen eta diziplina tradizionalen presentzia handitu da eta euskal dantzako ibilbideari forma ematen ari dira; irailean hasi da lehen zikloa. “Herri Elkargoa sortu zen Iparraldean eta nahi zuten herri musika eta herri... [+]


Lesakan ezpata-dantzari ateratzeko listan zain

Lesakako ezpata-dantzariak San Fermin egunerako ezpata-dantzako entseguetan dabiltza azken hilabetean. Hamabost atera ohi dira dantzara, eta besteak titularren batek hurrengo urteetarako lekua utzi zain daude.


2024-06-17 | dantzan.eus
Ba al datoz gazteak euskal dantzara?

Transmisioa eta dantza taldeetako erreleboa aztertu nahi izan dugu Dantzan Ikasi topaketetan, eta gazte belaunaldiek lan egiteko ereduak ezagutu nahi izan ditugu “Gazteen parte-hartzea euskal dantzan” mahai inguruan: Eder Niño Barakaldoko... [+]


2024-06-12 | dantzan.eus
Dugunak botako du Iruñeko Sanferminetako txupinazoa

Iruñeko alkate Joseba Asironek prentsaurrekoan iragarri duenez, Duguna dantza taldeak jaurtiko du 2024ko Sanferminetako txupinazoa. Duguna izan da Iruñeko herritarren boto gehien jaso duen hautagaitza. Hain zuzen dantza taldearen sorreraren 75. urteurrena ospatzen... [+]


2024-06-09 | dantzan.eus
Lesaka: San Fermin 2024 Ezpata-dantza entsegua
MULTIMEDIA - Albistea

Lesakako ezpata-dantzarien entseguan izan gara. Hilabete daramate astean bitan entseatzen, eta egun handia gainean da: uztailaren 7a, San Fermin eguna. 15 dantzari irtengo dira ezpata-dantzan; titularrak dira, baina jende gehiagok entseatzen du. 2-3 urte entseatzen aritzen... [+]


2024-04-17 | dantzan.eus
Dantzan babestu ziren Garaziko errefuxiatuen kolonian

Gerratik ihesi 1937ko ekainean Donibane Garazin Bilbo eta inguruetako 600 haur jaso zituzten. Hiriburuko Ziudadelan Eusko Jaurlaritzaren menpeko eskola kolonia bihurtu zuten, eta bi urtean 8-14 urteko 800 bat haur igaro ziren bertatik. Haurrekin 80 bat heldu ere iritsi ziren:... [+]


Eguneraketa berriak daude