“Lehenago edo beranduago onartu, basogintza eredu honen bukaera iritsi da”

  • 2018an sortu zuten Iñaki Etxebeste Larrañagak eta Markel Arriolabengoa Martiarenak Errez Kooperatiba Elkarte Txikia. Basogintzako kudeaketa eta aholkularitza enpresa da beraiena, baina jardun horri ikuspegi desberdin bat ematen diote. “Kooperatiba sortu genuen momentuan, krisian sartzen ari zen basogintza eredu nagusia, pinuaren gaixotasunaren harira”, azaldu du Arriolabengoak. Europan, estatu frantsesean nahiz Erresuma Batuan, ari ziren ordurako bestelako ereduetan sakontzen, eta Euskal Herrian bertan ere baziren Gipuzkoakoa eta Bizkaikoa baino kudeaketa jasangarriagoaren adibideak. Hortik tiraka ekin zioten lanari.


2022ko abuztuaren 30an - 10:28

Erronka nagusia etorkizuneko testuinguruetara egokituko den basogintza bultzatzea dela azpimarratu du kooperatibako kideak. “Klima aldaketari, jendarteko beharrei eta bestelakoei erantzungo dion eredua behar dugu, eta basoak ekosistema-zerbitzu guztiak sortuko dituela bermatu”. Izan ere, ikuspegi produktibistari soilik begira garatu den basogintza ereduak egurraren ekoizpena izan du ardatz. Bista elementu bakar horretatik altxatzea ezinbestekoa da Arriolabengoarentzat; alegia, maila berean jartzea egurraren ekoizpena, uren zikloa hobetzea, CO2 isurketak arintzea, aisialdia eta beste zenbait elementu.  

“Europako zenbait herrialdetan garatu diren eredu batzuk zientziari eta ikerketari oso lotuta daude, eta esaterako, arraseko mozketarik ez dute egiten: bakantze moduan egiten dira mozketak, ziklo bakoitzean zuhaitz konkretuak moztuz”, dio. Kooperatibak, gainera, bertako espezieekin soilik egiten du lan, aldaketetara hobeki egokitzen direlako eta gaixotasun, izurrite eta baldintza klimatiko desberdinen aurrean arbola guztiak kaltetzea zailagoa delako. “Zientziak askotan erakutsi duenez, kanpoko espezie bat sartzen denean eta horrelako produkzio maila izaten duenean, fase oso emankor bat egoten da, baina segituan iristen da kolapso egoerara”, azaldu du adituak pinuaren kasuari erreferentzia eginez. Kanpoko beste espezie batzuk modu bortitzean sartzen ari diren garaiotan, bi aldiz behintzat pentsatzeko moduko kontua.

Lurjabe pribatu nahiz publikoekin dihardu Errez kooperatibak, eta lanik ez zaio falta; honezkero lau lagun dira lantaldean.

Tantai Baso Jabe Kooperatiba

Herriz herri dauden ekimenei esker, baso eremu txikietan aldaketak ematen ari dira azken urteotan, baina sakoneko aldaketa bultzatzeko eskala handiagoko ekimenak behar dira. “Baso sail oso txikiak dira askotan, eta jabetzak oso banatuta daudela. Horrek kudeaketa asko zailtzen du, eta hori da gaurko beste erronketako bat”, dio. Desafio handi horri heltzeko asmoz, Euskal Herri mailako kooperatiba sortzen ari dira orain: Tantai Baso Jabe Kooperatiba. Lurrak ustiatzeko egitasmo horrek usufruktu kontratu bidez lurren erabilera kooperatiboa bultzatu nahi du, bertako espezieak landatuz guztiontzako onura ekonomiko eta ekologikoak lortzera bidean.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Baratzetik mundura
2024-03-25 | Garazi Zabaleta
Hazien liburutegia
Liburuak eta haziak, aberastasun publiko

Urteak dira Nafarroan eta beste zenbait tokitan hazien liburutegi proiektuak martxan dituztela. Hazien liburutegiak, liburuen liburutegietan. Euskal Herriko Hazien Sareak antolatutako hitzaldi batean izan zuen egitasmo horien berri Ane Leturia Delfrade Antzuolako liburuzainak,... [+]


2024-03-18 | Garazi Zabaleta
Nekazariak eskolan
Eskola ezin bada baserrira igo, baserria jaitsiko da ikastetxera...

Hamar urte baino gehiago daramatza martxan Arabako Nekazariak Eskolan proiektuak, Hazi fundazioak zenbait ekoizlerekin elkarlanean bultzatzen duena. Haur eta gaztetxoak nekazal mundutik geroz eta deskonektatuago bizi diren garaiotan, inoiz baino beharrezkoagoa da elkar... [+]


2024-03-11 | Garazi Zabaleta
Gu zu bio
Ontziratu gabeko garbiketa produktu ekologikoak, Bermeoko dendan

Ateak ireki berri ditu Bermeon Gu Zu Bio dendak, otsailaren 17an egin baitzuten inaugurazio ekitaldia. Edurne Zulueta Aranguena da proiektuaren bultzatzailea, eta berak azaldu bezala, garbiketako produktuei lotutako kontsumoari buelta bat eman nahi izan dio egitasmoarekin... [+]


2024-03-03 | Garazi Zabaleta
Azokoop
Pirinioetako Artzibarren lan eta bizi: hurbileko kontsumorako denda eta proiektua

Artzibarko Urdirotz herrian, Nafarroako Pirinioetan, proiektu berri batek zabaldu ditu ateak otsailaren 24an. "Azoka-Denda" deitu diote Txabi Bados Ruizek eta Rita Perandrés Martínezek haien etxe azpian ireki duten dendatxoari. Azokoop mikrokooperatibaren... [+]


2024-02-26 | Garazi Zabaleta
Agharas elkartea
Kulturarteko ortua, Barakaldoko Gurutzeta auzoan

Amazigh gazteek sortutako elkartea da Agharas, eta urteak daramatza kulturartekotasuna lantzen Barakaldo inguruan. Duela lau bat urtetik, kalean bizi diren gazteei astean hirutan afariak ematen dizkiete, eta harrera pisu bat ere badute martxan, aldi baterako erabiltzeko... [+]


Eguneraketa berriak daude