Espainako Estatuko gobernua eratu gabe dagoela, beste hauteskunde urte batean sartuko gara eta beste behin, gure herrietan, politikarien bisitak izateko ohorea izango dugu. Berriro ere herritarrengana hurbilduko dira, herrietatik paseatuz beraien jarraitzaileekin batera eta aurrean aurkitzen dituzten guztiak agurtzeko inolako eragozpenik jarri gabe. Ezker-eskuin irribarre eginez, gizakiak balira bezala ukitzen utziko dira, azoketara joango dira, beraien aurpegi atsegin eta maitekorrak erakutsiz, hurbiltzen den guztiari eskua emanez eta ez badira hurbiltzen ere bai. Adeitasunez eta batzuetan samurtasunez, zein jatorrak zareten eta zein txintxoak, gorbatarik gabe! Nekazaritza garapenaz eta Arabaren garrantziaz hitz egingo digute, lurraldearen kohesiorako.

Urtebete bete da Araba, Nafarroa eta Burgosko plataformek bultzatutako Tren Sozialaren aldeko alternatiba aurkeztu zenetik. Alternatiba hori ingeniari talde batek idatzi du eta jendearen laguntza ekonomikoarekin finantzatu da, crowdfunding baten bidez. Alternatibak kontzejuen ekarpenak jasotzen ditu, adostasun handiagoa eta lurraldearen kohesio handiagoa ahalbidetzen ditu, biztanleen beharretara hobeto egokitzen da eta, aldi berean, gaitasun teknikoak irabazten ditu, hala nola salgaien garraioa eta ingurumenean askoz ere eragin txikiagoa izanik.

Alternatibari esker, egungo geltokiak eta geralekuak kontserba daitezke eta beste batzuk ireki. Horrek probintzia egituratzen laguntzen du eta, gainera, zerbitzuak, maiztasunak, prestazioak eta abiadurak handitu daitezke, bidaia-denborak hobetuz. Halaber, lanpostuak sortzea eta trenbideen sektorean okupazioa berreskuratzea ekarriko luke, krisiak eta iraganeko tren-politikek gogor zigortutako jarduera profesionala biziberrituta.

Etorkizuneko tren-azpiegiturek Arabarentzat funtsezkoa den gai bati erantzun behar diote: salgaien garraioari. Ildo horretan, alternatibak aukera ematen du trenbide-sare eraginkor eta lehiakor bat edukitzeko, Arabako ekoizpen-lantegiekin eta industrialde garrantzitsuenekin konektatuta. Horri guztiari ingurumen-inpaktuaren murrizketa gehitu beharko litzaioke, kasu batzuetan oharkabean pasatuko litzatekeena, azpiegitura gehiena korridore antropizatu baten barruan mantenduko litzatekeelako, paisaiak dagoeneko trenaren egungo trazadura barneratuta duen korridore baten barruan.

Alternatiba horren bidez, 2.000 milioi euro aurreztuko dira gobernuak planteatutako azpiegitura berriarekin alderatuta, eta bidaia-denborak oso antzekoak izango dira. Adibidez, Burgos eta Gasteiz artean hamar minutu gehiago eta Gasteiz eta Iruñea artean zortzi minutu gehiago. Gainera, kontuan izan behar da alternatiba aurrera eramanez gero trenbide azpiegitura bakarra mantendu beharko litzatekeela, bi izan beharrean.

Herrietara etortzen direnean landa-garapenaz hitz egitera, landa-ingurunearen kontura lauk egiten duten garapenaz hitz egin beharko lukete. Bestela, ez da ulertzen arlo publikoaren kudeatzaile eta zerbitzari publiko gisa planteatutako alternatiba bezalako proiektu bat ez garatzea, edo, behintzat, alternatiba aztertzeko eta mega-azpiegitura horren inguruan eztabaida serio bat irekitzeko duintasunik ez izatea.

Orain, energia "berriztagarrien" alde sakrifikatu nahi gaituzte, trantsizio energetikoaren aitzakiarekin. Next Generation EU programak banatzen dituen Europako funtsak enpresa pribatuetara bideratzen ari dira eta gure herriak diru apur baten truke kolonizatzen ari dira.

Jakina, aldatzeko beharra dago, baina gizartea erdigunean jarriko duen beste eredu baterantz, sistema elektriko deszentralizatu eta banatu berri batekin, energia komunitate energetikoen bidez sozializatuz, 80 kontzeju baino gehiagotan egiten ari diren bezala. Hori landa-garapena eta aurrerapena da!

Landa-garapena da landa-ingurunearen bizi-kalitatea hobetzen dituen ekimenak. Politikari jaun-andreok, benetan Araba bizi baten alde egiten baduzue, herriekin eta bizitzaz beteriko ingurune baten alde, entzun herrietan bizi garenok eta jaso proposamen eta ekimen herrikoi bakoitzaren euskarria, aztertu eta ireki eztabaida serio eta parte-hartzaileak, azpiegiturak garatzeko politikak era askotara egin baitaitezke: landa-garapena edo landa-kolonialismoa.

Endika Ruiz de Loizaga, Arabako landa-eremuko herritarra