La Cumbre Donostiako Udalaren esku uzteko eskatu dute elkarte memorialistek
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura oraindik gauzatu gabe dagoela salatu dute.
Astelehen honetan aurkeztu dute elkarte memorialistek Gipuzkoako Batzar Nagusietan La Cumbre memoria leku gisa egokitzeko proiektua. Jauregia Espainiako Gobernuaren jabetzakoa den arren, 2022ko urriaren 19an Memoria Demokratikoaren Legea onartu zen, eta La Cumbre zein Ezkabako gotorlekua memoria leku moduan aitortu zituen. Legea onartu eta urte betera aplikatu beharko litzateke erabakia, 2023ko urrian.
Proposamenean kokalekuaren etorkizuneko erabileren oinarriak finkatu dituzte estatu terrorismoaren biktimen senideek, Aranzadi zientzia elkarteak, Egiari Zor-ek, Argituz-ek, Mikel Zabalza Herri Ekimenak eta Berridatzi Elkarteak. Frankismo eta Trantsizio garaietako errepresioari buruzko erakusketa iraunkorra, pedagogia eta dibulgazio zerbitzua, webgunea, argitu gabeko kasuak ikertzeko gunea eta akonpainamendu psiko-sozialerako gunea sortzea proposatu dute, besteak beste.
Aurkezpenean izan dira Asun Lasa eta Pili Zabala senitartekoak, eta Javi Buces Aranzadi Zientzia Elkarteko ikertzailea. Eraikina lehenbailehen Donostiako Udalaren esku uztea eskatu dute. Zabalak adierazi du ez duela ulertzen “hainbeste erresistentzia” lege batean idatzita dagoen mandatu bat betetzeko.
Berehalako lagapena
Egitasmoaren aurkezpenaren ostean hartu dute hitza batzarkideek. EH Bilduko Luis Barigarrementeriak bat egin du elkarte memorialisten proposamenarekin eta lagapena "ahalik eta azkarren" egin behar dela adierazi du, hori izango delako "abiapuntua".
EAJko Ianko Ganboak ere lagapena gauzatzeko beharra aldarrikatu du. La Cumbre memoria kolektiborako tokia izan behar dela adierazi du, baina fokua Lasa eta Zabalaren bahiketan, torturan eta hilketan jarri behar dela, Berriak jaso duenez.
PPren ordezkaritza hartu du Jorge Motak, Donostiako Udaleko zinegotziak. Ángel Jesús Mota Martuteneko espetxeko funtzionario ohiaren anaia da bera, 1990ean ETAk buruan tiro eginda hil zuena. ETAren biktimei ere aitortza eman behar zaiela azaldu du, eta La Cumbren lekua izan beharko luketela.
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]