Katalonski-Euskalonski eta Vascos por el mundo
Ez narama programa hauek aipatzera turismoa bultzatu nahiak bereziki, noiz eta koronabirusaren krisiak gogor kolpatu duenean turismoaren arloa, baina turismoarekin batera beste zera batzuk ere lantzen dira programa horietan axalkiago edo sakonxeago, kasu, nortasun jakin bateko giza-taldeen iritziak, zaletasunak edo herriminak, eta horretxegatik hartzen ditut artikulugai telebista publikoetako programa horiek.
Euskalonski Kataluniako TV3 kateko Katalonski saioan dago inspiratua -hala deitze diete poloniarrek eta hainbat eslaviarrek katalanei-. 2018ko apirilean hasi ziren ematen Katalunian, Halldór Már musikari islandiar katalan berriak aurkezturik -Bartzelonara duela 25 urte iristean, ez zekien katalanik bazenik ere-. Katalana ikasi duten 12.000 atzerritar inguru omen daude munduan, eta programaren xedea zen haiek elkarrizketatzea eta haiek katalana zergatik ikasi duten azaltzea, katalanen baitan katalan izatearen harrotasuna txertatze aldera.
Euskalonski programaren xedea ere antzekoa da: batzuetan, euskara ikasi duten atzerritarrak azaltzen dira, haiek izan duten motibazioa euskara ikasteko, eta beste batzuetan, aldiz, atzerrian bizi diren euskaldunak mintzo dira, lanagatik edo maitasun harremanak tarteko aberritik urrunduak bizi direnak eta gehienetan itzultzeko asmoa dutenak. Pello Reparaz arbizuar musikari-konpositore eta ekoizlea da aurkezlea, eta lortzen du erraz eta atseginez eta jakin-minez ikusten den programa burutzea.
"Euskalonski ikusteko atsegina gertatzen da eta euskaldun izatearen harrotasuna sentiarazteko aproposa da. Pena da ikusle kopurua handiagoa ez izatea"
Audientzia-datuei dagokienez, Katalonskiren bigarren programa 390.000 katalanek ikusi omen zuten, pantaila-kuotaren 17,5ek, eta, oro har, 318.000 ikusle eta kuota 13,7koa izan omen du. Kataluniako hizkuntza-politikak sustatu du, besteak beste, eta katalan ikuspegitik programa egokia izan da katalanaren zabalkunderako.
Euskalonski programara etorriz, Bruselako euskaldunei eskainitako programan lortu zuen ikusle kopuru handiena eta pantaila-kuota gorena: 20.000 ikusle eta %3ko kuota (euskaldunen artean %10,7) hurrenez hurren. Eta, oro har, 12.000ko ikusle kopurua izan du, eta %1,8ko kuota. Audientzia-datuetan aldea nabaria da, katalan-hiztun eta euskal-hiztunen artean dagoen bezala, eta kontzientzia aldetik ere hortxe nonbait, euskal eta katalan hiztunen artean.
Esan bezala, ikusteko atsegina gertatzen da eta euskaldun izatearen harrotasuna sentiarazteko aproposa da. Pena da ikusle kopurua handiagoa ez izatea. Arrazoiak ugariak izango dira, baina, oker ez banago, ez du ikusle kuota kaskarra beste programa batzuekin alderaturik.
Vascos por el mundo ere, 2018an hasi zen. Segur aski Españoles en el mundo programan eta/edo Ces français du bout du monde-n (TV France) inspiratuko zen. Gaztelaniaz; xedea du agertzea euskal herritarrak -ematen du gehienetan euskaraz ez dakitenak agertzen direla; ez dago zertan jakinik ere programa horretarako!- zergatik joan diren atzerrira bizitzera eta ea herriminik baduten galdetzen zaie, zeren hutsunea nabaritzen duten...
"Vascos por el mundo arina da, fribolo antza, kaskarin-txolina zenbaitetan, eta euskaltasun folklorikoa edo geografikoa edo gastronomikoa agertzen da gehienbat"
Programa arina da, fribolo antza, kaskarin-txolina zenbaitetan, eta euskaltasun folklorikoa edo geografikoa edo gastronomikoa agertzen da gehienbat. Ahaide eta lagunen hutsunea nabaritzeaz gain, hemengo mendi, hondartza, eta janariak dituztela eskas adierazi ohi dute, eta beren lurralde historikoko futbol taldearen oso zaleak agertu ohi dira sarri askotan. Audientzia-datu txarrak ez ditu, kopuru altuena Miamiri eskainitako programak lortu zuen 229.000 ikuslerekin eta %10,9ko pantaila kuotarekin, baina, jakina, gazteleraz.
Euskal ikuspegitik mintzaturik, baliabide publikoak Euskalonski programara edo haren hurrengora bideratu behar dira, prime time ordutegian kokaturik, eta komeni da programa hori gero eta gehiago Euskaldunak munduan bilakatzen joatea bi xedeak nahasiz; batetik, euskara ikasi duten atzerritarrak elkarrizketatuz, eta, bestetik, atzerrian bizi diren euskaldunen berri emanez eta euskaldunon konplexuak uxatzen laguntzea; Españoles en el mundo-k edo Ces français du bout du monde-k egin ohi duten bezala, eta era berean, euskaldunok leialtasuna agertzea programaren audientzia-datuak hobetuz.
Ez al litzateke horixe euskal telebista publiko baten ikuspegi eta jokabide koherenteena, audientzia-datuen mende ibili gabe beti?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez nuke zuen eguna izorratu nahi; ez jende guztia hitz egiten ari denaz hitz egin ere, baina azken asteotan, uda mugitu honen ondoren, sukaldeko leiho ondoko aulkian eseri eta munduari begira jarrita egon naiz. Begiak zabal-zabalik eta isil-isilik begiratu diot munduari bi... [+]
2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]
Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]
2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
Aste honetan, etxeko lanak jarriko dizkizuet. Hori gertatzen zaigu urte luzetan irakaskuntzan aritu garenoi: dena bihurtzen dugu arbel, etxeko lan eta ikas-egoera. Demagun euskal jai bat antolatu behar dugula herrian. Zer egitarau proposatuko dugu? Nola ospatu, dantzatu eta... [+]
Bizipen multzoa da gure historia. Esperientziek osatutako atal eta kapituluak. Errutina eta egunerokoa zipriztintzen dituzten gertaerak. Baina adin batera iritsita, bizi izandako momentu batzuk atzenduta geratzen dira, buruaren zokoren batean ostenduta. Ez ahaztuak,... [+]
Ez dut ikusi nahi gorputza arimaren kartzela gisa. Baina ezin dut saihestu gorputz atletikoak, gazteak, osasuntsuak, ulertzea luxuzko ibilgailuak balira bezala, jabeen eramaile arinak. Gazte (osasuntsu, atletiko) ez garenon gorputzek ere bere jabeok eramaten gaituzte, baina kasu... [+]
Ez dira gauza bera. Sistema demokratiko bat, edozein eskalan, parte-hartzailea ez bada ez da demokratikoa. Demos batek ez badu lehentasunik erabakiak hartzerakoan, demokrazia eredu hori hutsala da. Israelgo Estatuan hauteskundeak egiten dira, baina ariketa politiko horrek ez dio... [+]
Trumpen muga-zergen dantza da azken hilabeteetako berri nagusietako bat. Gerra komertziala eta ekonomikoa hedabideen eta analisten ahotan daude oraindik ere. Gehienetan, baina, herritarrei gauzak era oso sinplean azaltzen zaizkie, gutxi-asko esanez Etxe Zurian ero bat dagoela... [+]
Teknologien azken joerengatik galdezka aritu da mastodon.eus-eko erabiltzaile bat, ezagutzen zuenak ez baitzion zirrararik eragiten. Zer pentsatua eman digu zenbaiti, eta jaso dituen erantzunak oso ezberdinak izan dira.
Nik adierazi diot teknologiek gizakion arteko... [+]
Ikasturtearen hasiera, lankideekin, laneko deskantsuan, kafe baten inguruan, atzean utzitako hilabeteen oroimenak mahairatuz. Deskantsua paraje desberdinetan egin izanagatik ez ditugu alboratu gizarte gisa ibiltzen dugun garaia. Distantzia hartu eta geldiunean gaudenean gai gara... [+]
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.