Kasualitate hutsa izango da, beharbada. Baina Xi Jinpingek abenduaren 12-13an Vietnamera estatu-bisitaldia egingo zuela iragarri orduko, norbaitek zirikatu balu bezala harrotu da Txina Hegoaldeko Itsasoko liztortegia. Lehendabizi, AEBetako eta Txinako armadako itsasontzien arteko liskarra izan zen Second Thomas/Ayungin Shoal/Ren'ai Jiao bantxaren inguruan. Ondorengo ika-mika, dezente iparralderago dagoen Scarborough/Masinloc/Huangyan bantxan jazo zen filipinar arrantza-ontzien eta txinatar kostazainen artean. Eta oraingoz azkena, berriro ere Second Thomas inguruan gertatu da, kostazain txinatar eta filipinarren artean. 

Kasualitatea izango segida guztia, beharbada. Baina ezbairik gabekoa da Txina eta Vietnam direla Txina Hegoaldeko Itsasoko gorabeheretan hitza eta boza duten protagonista nagusiak. Eta, zalantzarik gabe, gaia mahai gainean izango dutela bi aldeen arteko goi-bileran, ekonomia, teknologia eta abarreko kontuekin batera eta nahasian. Eta gainerako herrialde kosta-kideak (Filipinak, Brunei, Malaisia,...) bigarren eta hirugarren mailako mintzaideak direla gai horren enborrean. 

Bi agertoki nagusi baititu Txina Hegoaldeko Itsasoko auzi politiko-diplomatikoak. Eta bietan, gaur-gaurkoz, Vietnam eta Txina leudeke aurrez-aurre, era batera edo bestera. Iparraldeko agertokian, Xisha/Hoang Sa/Paracel irletakoan, eztabaidak, izatekotan, teorikoa izan beharko du; duela 50 urtetik Txinak haien erabateko kontrola duelako eta bere egitura administratiboan txertatu ere dituelako, turismo-hargune bihurtu izanak berezkoak dituen buruhausteekin. Vietnamek ez du jada presentziarik bertan, ezta izateko aukera handirik ere. 

Bestelako kontua da latitude bertsuan, baina ekialderago, Filipinetatik 125 miliatara, dagoen Masinloc/Huangyan bantxaren kasua. Hurbiltasun eta kokapen horretantxe datza haren balio nagusia. Oraingoz, ez dago itsasoa besterik bertan, baina itsua izan behar da ez ikusteko, txarrera, Manila eta Luzon mendebaldetik (beraz, Subic badiatik, hango base estatubatuar ohia berrabiaraziko balitz) dabilen itsas eta aire-trafikoa kontrolatuko lukeela Txinak... "irlagintza" medio. Hortik letorke hango tirabira gehiena edo guztia. 

"Irlagintza" hori bai izango dela hizpide Vietnam eta Txinaren artean Spratly/Nansha/Truong Sa uhartedian, hegoaldeko agertokian. Han, berezko irla baliagarri ia guztiak beretuak ditu Vietnamek era batera edo bestera. Baina duela hamar urte jada "eraiki" egin zituen Txinak zazpi "irla berri" (hiru nagusi, eta lau txikiago), bantxa hautatuetan, dragaz eta hondeamakinaz. Ondoren, haietan, benetako base eta destakamentu militar trinkoak kokatzeko, portu, aireportu, heliportu, radar eta gainerakoekin. 

Haietako batetik gertu, 20 miliara, geratzen da Filipinek erreklamatua duten Second Thomas hareatza... 

Kasualitatea izango da. Beharbada.