Espainiako errege emerituak Francisco Franco fundazioaren sortzaileei jakinarazi zien legeek ez dutela baimentzen estatuburuen zein errege-erreginen “memoria iraintzerik”. Aste honetan zabaldu da fiskaltzak Juan Carlos I.aren aurkako hiru ikerketak artxibatzeko asmoa duela.
Espainiako diktadorea hil ondorengo urtean, 1976an, sortu zuten Francisco Franco Fundazioa. Gaur, ostirala, ospatu du 45. urteurrena eskuin muturreko taldeak. Hain zuzen, hasieratik izan da fundazioaren helburua, besteak beste, Francisco Francoren ezagutza zabaltzea, haren bizitza “gorestea” eta “legatua zaintzea”.
Bada, Publico.es egunkariak argitaratu duenez, Juan Carlos I. Espainiako errege emerituak babestu egin zuen fundazioaren sorrera. 1976ko azaroaren 24an errege-etxera joan ziren fundazioko nagusiak, Carmen Franco diktadorearen alaba buru zutela. Bertan, monarkari eskatu zioten Madrilgo El Pardo jauregiko areto batzuk uzteko, frankisten egoitza izan zedin.
Halaber, galdegin zioten esku har zezan “Francisco Francoren figura ospetsuaren kontrako irain eta faltsukerien kanpaina amaitzen laguntzeko”. Fundazioko iturrien arabera, erregeak erantzun zien Espainiako eta edozein estatutako legeek ez dutela onartzen euren estatuburuen eta errege-erreginen “memoria iraintzerik”.
Lapurtuta ere, ez dute epaituko
Juan Carlos I.aren aberastasunaren gaineko hiru ikerketa zabalik daude gaur egun, baina ez luzarorako. Izan ere, Espainiako Auzitegi Gorena hiru kasuak ixteko dekretua prestatzen ari da, errege emerituaren “bortxaezintasuna” argudiatuta. Zerga-iruzurrak eta ustelkeria delituak aztertzen aritu dira, baita nazioarteko zenbait komisio jaso izana ere. Esaterako, ikertu dute ea monarkak 60 milioi euro jaso zituen komisio gisa, Saudi Arabiako abiadura handiko trenaren eraikuntza lanetan esku hartzeagatik, adjudikazioak Espainiako enpresei emanez.
Dena dela, hiru ikerketak artxibatzeko asmoa du Fiskaltzak, hainbat arrazoi dela medio: delitu batzuk epez kanpo daudelako, beste batzuk garai hartan erregeak zuen “bortxaezintasunagatik”, eta Ogasunari bost milioi euro ordaindu zizkiolako aurrez ezkutatutako dirua orekatzeko. Beraz, borboi honek ere ez du auzitegira joan beharko.
Frankistek Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urte bete direnean, ekitaldi jendetsua egin du Sortuk Iruñeko Anaitasuna pabiloian. “Bakarren batzuk haien memoria kriminalitzatzen eta jazartzen jarraitzen dute”, esan du alderdiko idazkari nagusi Arkaitz... [+]
Frankismoaren azken exekuzioak hartu ditu hizpide Javier Buces historialariak, Askatasun Haizea (Txalaparta) liburuan. Estatuak eragindako biktimak, "bigarren mailako biktima" izaten jarraitzen dutela uste du Bucesek.
"Frankismoaren adierazpen zehatzen" eta "faxismoaren berrindartzearen kontra mobilizatzera eta antolatzera" deitu dute.
Azaroaren 15ean kalera irtetera dei egin dute, PSN, EH Bildu eta Geroa Baik “ezarritako arrabolari erantzuteko”. Frankismoaren biktimak gutxietsiak sentitzen dira Iruñeko Udal Gobernuaren partetik.
Guardia Zibilak "jardunaldi irekiak" antolatu ditu irailaren 27an Bilboko Ramon de la Sota moilan, Karola garabi ezagunaren ondoan, eta armak eta ibilgailuak erakutsiko dituzte, besteak beste. Naiz-ek argitaratu duenez, erakustaldia egiteko Bilboko Udalaren baimena dauka... [+]
"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]
Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean.
Duela mende erdi frankismo gotorrenak bere aurkako ahotsak isilarazi nahi izan zituen ETAko eta FRAPeko bost militante hiltzen. 1975a zen, eta irailak 27 zituen. Baina alderantzizkoa lortu zuen, eta zenbaitek nahi luketenaren kontrara, askatasunaren aldeko borrokalari gisa... [+]
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena