Juan Carlos I.ak babestu egin zuen Francisco Franco Fundazioaren sorrera

  • Espainiako errege emerituak Francisco Franco fundazioaren sortzaileei jakinarazi zien legeek ez dutela baimentzen estatuburuen zein errege-erreginen “memoria iraintzerik”. Aste honetan zabaldu da fiskaltzak Juan Carlos I.aren aurkako hiru ikerketak artxibatzeko asmoa duela.


2021eko urriaren 08an - 09:40
Azken eguneraketa: 11:46
Hiru delituren ikerketak zabalik daude Juan Carlos I.aren aurka, baina azkenean ez dute epaituko. / Argazkia: Vincent Kessler / Reuters
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Espainiako diktadorea hil ondorengo urtean, 1976an, sortu zuten Francisco Franco Fundazioa. Gaur, ostirala, ospatu du 45. urteurrena eskuin muturreko taldeak. Hain zuzen, hasieratik izan da fundazioaren helburua, besteak beste, Francisco Francoren ezagutza zabaltzea, haren bizitza “gorestea” eta “legatua zaintzea”.

Bada, Publico.es egunkariak argitaratu duenez, Juan Carlos I. Espainiako errege emerituak babestu egin zuen fundazioaren sorrera. 1976ko azaroaren 24an errege-etxera joan ziren fundazioko nagusiak, Carmen Franco diktadorearen alaba buru zutela. Bertan, monarkari eskatu zioten Madrilgo El Pardo jauregiko areto batzuk uzteko, frankisten egoitza izan zedin.

Halaber, galdegin zioten esku har zezan “Francisco Francoren figura ospetsuaren kontrako irain eta faltsukerien kanpaina amaitzen laguntzeko”. Fundazioko iturrien arabera, erregeak erantzun zien Espainiako eta edozein estatutako legeek ez dutela onartzen euren estatuburuen eta errege-erreginen “memoria iraintzerik”.

Lapurtuta ere, ez dute epaituko

Juan Carlos I.aren aberastasunaren gaineko hiru ikerketa zabalik daude gaur egun, baina ez luzarorako. Izan ere, Espainiako Auzitegi Gorena hiru kasuak ixteko dekretua prestatzen ari da, errege emerituaren “bortxaezintasuna” argudiatuta. Zerga-iruzurrak eta ustelkeria delituak aztertzen aritu dira, baita nazioarteko zenbait komisio jaso izana ere. Esaterako, ikertu dute ea monarkak 60 milioi euro jaso zituen komisio gisa, Saudi Arabiako abiadura handiko trenaren eraikuntza lanetan esku hartzeagatik, adjudikazioak Espainiako enpresei emanez.

Dena dela, hiru ikerketak artxibatzeko asmoa du Fiskaltzak, hainbat arrazoi dela medio: delitu batzuk epez kanpo daudelako, beste batzuk garai hartan erregeak zuen “bortxaezintasunagatik”, eta Ogasunari bost milioi euro ordaindu zizkiolako aurrez ezkutatutako dirua orekatzeko. Beraz, borboi honek ere ez du auzitegira joan beharko.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Frankismoa
2025-09-29 | Jon Torner Zabala
Txiki eta Otaegi kriminalizatzea egungo faxismoari “alfonbra gorria jartzea da”, Sorturen hitzetan

Frankistek Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urte bete direnean, ekitaldi jendetsua egin du Sortuk Iruñeko Anaitasuna pabiloian. “Bakarren batzuk haien memoria kriminalitzatzen eta jazartzen jarraitzen dute”, esan du alderdiko idazkari nagusi Arkaitz... [+]


Javier Buces
"Frankismoa zuritzen duen errebisionismo historikoaren aurrean, beharrezkoa da historia osoa kontatzea"

Frankismoaren azken exekuzioak hartu ditu hizpide Javier Buces historialariak, Askatasun Haizea (Txalaparta) liburuan. Estatuak eragindako biktimak, "bigarren mailako biktima" izaten jarraitzen dutela uste du Bucesek.


2025-09-26 | Gedar
Mañuetako oroigarri frankista seinalatu dute hainbat gaztek

"Frankismoaren adierazpen zehatzen" eta "faxismoaren berrindartzearen kontra mobilizatzera eta antolatzera" deitu dute.


Erorien monumentuaren eraisketa eskatuko dute berriz ere elkarte memorialistek

Azaroaren 15ean kalera irtetera dei egin dute, PSN, EH Bildu eta Geroa Baik “ezarritako arrabolari erantzuteko”. Frankismoaren biktimak gutxietsiak sentitzen dira Iruñeko Udal Gobernuaren partetik.


2025-09-25 | ARGIA
Txiki eta Otaegiren fusilatzeen urteurrenean Guardia Zibilak Bilbon erakustaldi militarra egingo du

Guardia Zibilak "jardunaldi irekiak" antolatu ditu irailaren 27an Bilboko Ramon de la Sota moilan, Karola garabi ezagunaren ondoan, eta armak eta ibilgailuak erakutsiko dituzte, besteak beste. Naiz-ek argitaratu duenez, erakustaldia egiteko Bilboko Udalaren baimena dauka... [+]


2025-09-18 | ARGIA
Txiki eta Otaegiren omenezko pankartak eskegi ditu Sortuk "Erorien Haranean"

"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]


Txiki eta Otaegiri buruzko erakusketa areto publikoan jartzea debekatu du Zarauzko Udalak

Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean. 


Txiki eta Otaegi, 50 urte
Irailak 27 zituen, frankismoak hamaika bala besterik ez

Duela mende erdi frankismo gotorrenak bere aurkako ahotsak isilarazi nahi izan zituen ETAko eta FRAPeko bost militante hiltzen. 1975a zen, eta irailak 27 zituen. Baina alderantzizkoa lortu zuen, eta zenbaitek nahi luketenaren kontrara, askatasunaren aldeko borrokalari gisa... [+]


Magda Oranich i Solagran
"Ezin ahaztu dut Txiki azkenekoz besarkatu nuen momentu hura"

50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]


Mirentxu Loyarte hil da, euskal zinemagile aitzindaria

Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]


Auzo ibilbideak (III)
Txantrea: konfliktiboa, eta zer!

Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Frankismoko dokumentu klasifikatuak argitaratuko dituen legea onartu du Espainiako Gobernuak

Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.


Zirgariak etorbidea: Erandiok itsasadarraren langileei aitortza egingo die kale izen aldaketagaz

Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Eguneraketa berriak daude
Barraskilo bat Amanita Muscaria baten gainean
Kalean da Bizi Baratzea Orriaren udazkeneko zenbakia
Izara formatuko aldizkari berezia da
Izara formatu berritzailean, landareak lantzeko jakintza praktikoa, lurraren eta bizidunen osasunarekin lotutako gaiak eta poster eder bat deskubrituko dituzu urtaro bakoitzean. Batu mundua bizigarri eta eguneroko bizitza gozagarri egiten dutenen komunitatera!