1969ko urriaren amaieran, Erandioko herria gehiegizko kutsaduraren aurka borroka betean zegoela, herritar bi hil zituzten polizia frankistek tiroz: Anton Fernandez eta Josu Murueta. Errudunek ez zuten inolako ondoriorik izan euren krimenengatik. Gertakari latz haien 50. urteurrenean, justizia eskatu du Erandioko Oroimena kolektiboak, eta hildako bien omenezko ekitaldia iragarri du datorren domekarako, hilak 27.
"Aurreko urteetan bezala", justizia, erreparazioa eta "berriro ez gertatzeko bermea" eskatu ditu Erandioko Oroimena kolektiboak urriaren 27an, eguerdiko 13:00etan Astrabuduko Josu Murueta plazan egingo den ekitaldian. Hala iragarri dute Altzagan, Anton Fernandez zenaren etxe azpian egindako ekitaldian, 50-60 herritarrek lagunduta. Etxeko balkoian zegoen, izan ere, Anton Fernandez, kutsaduraren aurkako mobilizazioetan polizia batek egindako tiroak burua jo zionean. Handik egun batzuetara hil zen, koman egon ostean.
Urtebete lehenago, 1968an, Bilbo Handiko eztarriko minbizi-tasa Espainiako Estatuko handiena zen, Erandioko Oroimenako kideek gogorarazi dutenez. "Herritarrok kalera atera ginen ezin zelako arnasarik hartu, zenbait egunetan ahoa estalita irten beharra zegoen kalera, eskegitako arropak kolore horixka hartzen zuen...", gogoratu dute; "arnasa hartzeko eta bizitzeko borroka izan zen". Kutsadura larri haren aurka egindako mobilizazio batean hil zuten Fernandez, eta hilketa horrengatiko protestetan beste tiro batek eroan zuen Josu Muruetaren bizitza.
Hilketengatiko epaiketa militarrean ez zen ezer argitu, gaurko agerraldian salatu dutenez. Arduradunek ez zuten ondoriorik jaso, eta dena "istriputzat jo zuten".
Domekako ekitaldian parte hartzera deitu eta Erandioko Udalak urteurrena edukiz hustea salatu du kolektiboak. Izan ere, hainbat ekitaldi antolatu ditu Udalak urri osoan zehar, eta hilaren 31n egingo du Fernandez eta Murueta gogoratzeko ekitaldia.
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]