Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
1945eko urtarrilaren 16an goizeko ordu txikietan Alcala de Henareseko kartzelatik atera eta bertako hilerri kanpoan erail zutela gogoratu dute aurrenik Hondarribiko Udala osatzen duten alderdi politiko guztiek sinatutako adierazpen instituzionalean.
Ondoren, Carreraren bizitza nolakoa izan zen laburbildu, eta azkenik, Carrera Olaskoaga “diktadurak sortutako egoera bidegabeen biktimatzat” aitortu dute, haren senideei elkartasuna adieraziz.
“1911ko abuztuaren 17an jaio zen, Ipar kalean. Gaztetatik kultura eta politikagintza uztartu zituen. Kerizpe elkarteko eta UGT eta Irungo Gazte Komunisten kide baitzen.
Bigarren errepublikaren eztanda geroztik, bere ibilbide politikoa emankorra izan zen, UGTko Idazkari Sindikal izatetik Euzko Gudarosteko Gernikako Arbola erreserbako batailoi komunistako komandante izendatzeraino. Frankoren garaipena gertu zegoelarik erbesteratu eta 1939 eta 1940 urteetan zehar Argeles, Saint Cyprien, Gurs eta Rivesaltesgo Kontzentrazio zelaietan egon zen. Alderdi Komunistak azken kontzentrazio zelai hartatik erreskatatu zuen Alderdi Komunistaren berrantolaketa bere gidaritzapean utziz. 1942an, Espainiako Alderdiko Komunistako idazkari nagusi izendatu zuten.
1943ko martxoan Madrilen atxilotu zuten eta 1944ean ospatu zen 121.548 prozesu sumarisimoan, heriotza zigorra ezarri zioten, espioitza eta komunismo delituak egotzita. 1945eko urtarrilaren 16ean bete zuten erabakia eta Jesus Carrera Alcala de Henaresen fusilatu zuten, bere gorpua 78 urtez hobi komun batean ahanzturan geratuz”.
Herriko hainbat historialarik egindako lanari esker, Kandido Sasrtaren gorpuzkiak aurrenik (2008an) eta Jesus Carrerarenak ondoren (2018an) Hondarribira itzultzea lortu zutela gaineratu dute udalbatzako kideek. Baina herrikide horiez gain, gogoratu dute hondarribiar asko izan zirela 1936tik 1975era bitartean bonbardaketak, fusilamenduak, espetxeratzeak, deportazioak, erbesteratzeak, lan garbiketak, zigor ekonomikoak, salbuespenezko auzitegiek eragindako prozesuak eta kondenak, baita giza eskubideen beste urraketa mota batzuk ere jasan zituztenak.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.