Jauzi Ekosoziala eragilea aurkeztu dute, sistema ekozidaren aurrean “erantzun bateratua” emateko
Jauzi Ekosoziala eragilea aurkeztu dute maiatzaren 4an Eibarren. Bere helburu nagusia "sistema ekozidaren aurrean, eta krisi anizkoitzen kontestu batean, Euskal Herrian justizia sozialean oinarritutako trantsizio ekosoziala bultzatzea da". Horretarako, "borroka kulturala disputatzea eta gehiengoak artikulatzea" dute bide eta Euskal Herriko lurralde guztietako ikuspegiak batzeari lehentasuna ematen diote.
Honela definitu du Jauzi Ekosoziala eragileak bere burua: "Hegemonia Neoliberalaren aurrean, Jauzi antikapitalista eta propositiboa da, bizitza bizigarrien aldekoa. Krisi sistemikoaren konplexutasunaren aurrean ezagutza zorrotzean oinarrituriko irakurketa eta proposamenak egin nahi ditu, betiere egiturazko eraldaketei bidea irekitzeko. Horretarako, desazkundea eta burujabetza giltzarriak direla uste dugu".
Mundu anitzagoa eta ekofeministagoa sortu nahi dutela adierazi dute, "eta horretarako gu geu ere deseraiki behar garela ulertzen dugu". "Denon parte hartzea" sustatu nahi dutela nabarmendu dute, "belaunaldi gazteen presentzia bultzatuz eta harremanen zaintzari leku berezia eginez".
Hiru helburu, bi deialdi eta kanpaina bat
Jauzi Ekosozialak hiru helburu nagusi zehaztu ditu bere aurkezpenean: batetik, trantsizio ekosozialaren inguruko gogoeta gizarteratzea; bigarrenik, ekologismoa zeharka lantzea gainontzeko eragile eta borroka sozialekin; eta hirugarrenik, alternatiba integral bizigarriak planteatzea.
Udan kanpaina bat egingo dutela iragarri dute: "Gehiegikeriaren gizarte honetan nahikotasunez jokatzeko beharra aldarrikatuko dugu eta udan egiten ditugun kontsumo neurrigabeei alternatiba jasangarriak eskainiko dizkiegu".
Amaitzeko, herritarrei dei egin diete "Jauzira zein tokian tokiko eragileetara batzeko, borroka ekolosozialetan bat egitera". Izan ere, nabarmendu dute "larrialdi egoera bete-betean" gaudela eta hurrengo urteak "erabakigarriak" izango direla "gure biziraupenerako". Eraldaketa "hasia egon beharko luke", salatu dute, eta herritarrek parte hartzea eta antolatzea "funtsezkoak" direla adierazi, "herritarron beharrak lehenesteko". Zehazki, mobilizazio batean parte hartzera deitu dituzte herritarrak: "Maiatzaren 11rako Karta Sozialak bultzatutako eta Su Txikien Itsasotik abiatutako manifestazio nazionalarekin bat egiten dugu eta bertara joateko deia zabaltzen dugu".
Orain arteko bidea
Euskal Herrian mugimendu ekologistak "tradizio luze eta emankorra" duela baloratu du Jauzik, baina mugimendu hori "makroproiektu konkretuen aurkako borrokan sakabanatua" egon da bere irudiko. "Borroka horiek ezinbestekoak badira ere, krisi ekosozialaren neurriari erantzun indartsu eta osatu bat eman ahal izateko, mugimendu ekologista handiago eta bateratuago baten falta" sumatu zuten eta 2021. urtean horri buruzko hausnarketa abiatu zuten.
Hurrengo urratsa 2022. urtean Portugaleten antolatu zituzten Ekotopaketak izan ziren: "Hor ondorioztatu eta adostu genuen euskal ekologismoak tresna berri bat behar zuela dagoeneko martxan dauden hainbat talde ekologisten borrokak osatzeko, eta dinamika berri bat abiatzeko erabakia hartu zen". Hortik etorri da Jauzi Ekosoziala eragilea.
BiziLagunEkin plataformak desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak iragarri ditu, Donostian, elkar ezagutzea, esperientziak partekatzea eta gogoeta kolektiboa egitea helburu. Egitarauaren xehetasunak datozen asteetan jakinaraziko dituzte.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Ekainak akainak ekarri ditu: uda iritsi da. Udaberriko egun beroetan hasten dira akainak ehizean, udako ehizaldi nagusirako hankak prestatzen. Garo arruntaren (Pteridium aquilinum) garomenetan izaten da batez ere, bide ertzera zintzilik diren orri muturretan kulunka, gustuko... [+]
Tarteka bada ere, inoiz ikusiko zenuten hego beltzeko “erle erraldoi” eta potolo bat zuen inguruan hegan. Hala bada, ziur izan intsektuen artean ikusgarrienetako bat ikusi duzuela. Eta ziur izan, baita ere, ez duzuela inongo arriskurik, itxura itzeleko erlastar honek... [+]
Euskal Herrian zein munduan, gero eta ugariagoak dira lurraren defentsan sortzen diren mugimenduak, bizitzari eusteko ezinbestekoa den lurraren balioa aldarrikatzen dutenak. Borroka hauek ez dira soilik erresistentzia; itxaropenaren eta konplizitatearen oinarri ere bihurtu dira... [+]
"Kalte nabarmena" eragingo luke proiektuak, alkatearen esanetan. Abantoko EAJ, ""eragin txikiagoko" alternatiben alde kokatu da, "nahiz eta aukera horien kostu ekonomikoa handiagoa izan".
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
220 milioi tona plastiko sortzen ditugu munduan eta %10a soilik birziklatu. Zifra hori, gainera, hamar urtez jarraian ez da aldatu. Iaz zabor plastiko horren herenak gaizki kudeatzeagatik gure inguruko bazter, erreka, itsaso eta atmosferan bukatu zuen. Greenpeacek salatu... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Palentziako amama oso emakume soila zen hitzetan. Bazituen zenbait hitz dena adierazteko balio zutenak, tartean bitxo hitza: berba horren baitan kabitzen ziren zomorroa, behia, txakurra... eta batzuetan baita gizakia ere. Bitxoek auzokide latzak dituzte gizakiongan, ez baikara... [+]
HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]
Ukenduak egiten dituen orok solstizio bueltako data hauetan zeruari begiratu dio: bateko beroa eta besteko ekaitzak, sendabelarrak noiz bildu erabakitzen komeriak izan dira. Ikusten denez, San Joan eguna ez da edozein egun, indar eta sinbolismo bereziko eguna dugu. Edozein... [+]
Eguna mozten hasten den hilabetea, ekaina. Festa aparretan gabiltza baina xorro-xorro, hau esku artean duzunerako dagoeneko hamalau minutu moztu da egun argia. Gu gure eroan, batzuek bere txoroan, ez gara jabetzen baina landareak bai ederki asko! Eguna mozten hasi da eta ez dio... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Sugea eta eguzkia: pertsona askoren buruan banandu ezinak diren bi hitz. Sugea entzuten dugun aldiro, egun bero eta argi bat irudikatzen dugu. Buruak hala funtzionatzen baitu: asoziazio horiek egiten ditu duen informazioarekin. Eta ez da arraroa, bestalde; izan ere, sugeak... [+]