“Iparraldeko mintegi txikion elkargunea sortzea izan da ekimenaren helburua”
Azaroaren 26an ospatu zuten Biriatun lehenbizikoz Arbolaren Besta. Audrey Hoc eta Aimar Rordriguezek bultzatu dute eguna, hango udalarekin elkarlanean. Aurtengoak formatu xumea izan arren, besta eguna urtero antolatzen segitzea dute asmo, eta pixkanaka egunari indar handiagoa ematea. “Iparraldeko mintegi txiki guztiak etorri dira lehen ediziora. Handiak ez, horiek gauzak egiteko beste modu bat dutelako. Intentzioa izan da gure arteko lotura egitea, jendea elkartzea, eta tokiko ekoizleen arbolak erosteko aukera ematea, multinazional handiei ez erosteko gisan”, adierazi dute bultzatzaileek.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Nafarroako herri okupatuetan hasi zen Rodriguez baratzegintzan 2011 inguruan, eta Hoc-ek, berriz, Etxalarren lantzen zuen lurra. “Han hasi ginen elkarrekin, biontzat lanean, 2017-2018ko neguan. 2.000 metro koadroko lur zatian baso jangarria dugu, permakulturan oinarritua”, dio Rodriguezek. 800 barietate inguru dituzte landatuak baso jangarrian. Printzipio nagusia natura imitatzea dela dio ekoizleak, estratu ezberdinak eginez: zuhaitz handiak, ertainak, bi metroko zuhaixkak, igokariak, zuhaixka txikiak, landare txikiak… “Bere kabuz funtzionatzen duen formatua da baso jangarriarena; landare bakoitzak hainbat funtzio ditu, baina jangarriak dira”.
Ainitza izeneko mintegia ere badute Etxalarren, zuhaitzak eta fruta arbolak ugaltzeko eta saltzeko. Horrez gain, Hoc-ek txertaketak egiten ikasteko ikastaroak ematen ditu, eta hari horri tiraka hasi zen proiektu zabalago bat garatzeko babes bila inguruko herrietan: “Duela bi urte inguru, Herriko Etxe askotara txostenak bidaltzen hasi nintzen, oihan baratze bat egiteko eta mintegia instalatzeko lurra bilatzen nuela azalduz, herriaren autonomia garatzeko proiektu bat abiatzeko asmoz”. Biriaturekin konexio azkarra izan zuen: “Burutan nuen proiektua auzapezari azaldu nionean, hark esan zidan: ‘Zuk gure programa irakurri duzu!’”.
Biriatun buruaskitasunerako bidea lantzen
Biriatura lekualdatu dira orain gutxi Rodriguez eta Hoc, herrian buruaskitasuna lantzeko proiektu integrala abiatzeko asmoz. Momentuz, txertaketa tailerrak egin dituzte, eta Arbolaren Besta ere antolatu dute. “Aurrera begira, mila ideia ditugu buruan herriak autonomia garatzeko, biztanleek horretarako teknikak ikasteko. Ikusiko dugu zer egin daitekeen”, dio Hoc-ek.
Duela urtebete inguru, Iparraldeko mintegi txiki guztiek bilera egin zuten, eta ohartu ziren haien zuhaitzak saltzeko egun berezirik ez zutela inon. Horrela bururatu zitzaien azoka txiki bat antolatzea, eta Biriatun bertan izatea proposatu zuten Rodriguezek eta Hoc-ek. “Ideia ongi ikusi zuten udalean ere. Azoka izan genuen egun guztian, eta landareen kantuak entzuteko aukera izan genuen: landareei elektrodo batzuk jarriz, haien abestiak entzun daitezke. Ederra da ikustea kantuok nola aldatzen diren inguruko energiaren arabera”, azaldu du Rodriguezek. Jende asko hurbildu zen arbolaren lehen bestara eta pozik agertu dira antolatzaileak. Hurrengo urtean, gehiago.
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]