Ipar Euskal Herriko instituzioei euskararen aldeko politika ausartak eskatu dizkiete, 2050erako euskaldunak %30 izatea lortzeko
Euskara 2050ean Ipar Euskal Herrian jardunaldia egin dute larunbatean Kanbon, eta Euskal Konfederazioak hizkuntza politika ausartak galdegin dizkie Ipar Euskal Herriko instituzioei. Pisu guztia euskalgintza sozialaren gain utzi beharrean, plangintza politiko bat egiteko eskatu die, eta baliabideak euskararen alde jartzeko.
Euskararen Erakunde Publikoak 2024an hogei urte beteko dituela eta, egindakoari eta egin beharrekoari begira jarri dira euskalgintzako eragileak, Euskal Konfederazioaren baitan, abenduaren 16an irakurritako manifestuan: “EEPren sorrera urrats garrantzitsua izan zen, euskalgintzak hamarkadetan zehar eraman lanaren ondoan, hizkuntza politika publikoa abiatzeko. Hogei urte berantago anitz egin da, eta anitz bada egiteko”. Hala nola, euskal hiztunen gainbehera gelditzea lortu da azken urteetan. Hala ere, proportzionalki euskaldunok geroz eta gutiago garen heinean –2006an %26,4 ginen, 2022an %19 eta 2050erako %16 petik izanen gara– egoera kezkagarria dela nabarmentzen da manifestuan, eta erronka horretan jarri dute: “Euskaldun kopurua mantentzea lortu den bezala, orain euskaldunen proportzioa garatzea dugu erronka, horren araberakoa izanen baita hizkuntzak jendartean izanen duen tokia eta hiztunek euskara erabiltzeko izanen dituzten aukerak”.
Lortzeko bidean, “benetako plangintza bat”, hizkuntza politika “ausart” bat eta euskaldunon kopurua %19tik %30era heltzeko bide-orri bat galdatzen da manifestuan. Laugarren aldarrikapen bat ere dakar euskalgintzak: hizkuntza berreskurapenerako esperimentazio lurralde izendapena lortzea Ipar Euskal Herriak. EEPren betebeharra oroitarazten da manifestuan: “Hizkuntza politika publiko partekatua landu, definitu eta obratzea da EEPren betebeharra. Ipar Euskal Herri mailan, bai eta erakunde bakoitzaren baitan. Zein da gaur egun Euskal Elkargoaren hizkuntza plangintza? Zein da departamenduarena? Eskualdearena eta Estatuarena?”.
Nahikeria eta ausardia izanez gero erronka gainditu daitekeela dio Euskal Konfederazioak: “Ez gara gehiago xitxuketan aritzen ahal. Hizkuntza ere larrialdi egoeran da; baina fatalitaterik ez da. Helburu adostuekin, araberako baliabideekin eta lankidetza sendo batekin, lortuko dugu euskarari etorkizun bat ematen. Egiazko etxe finko bat behar dugu. Euskararen sustraiak zainduz, kimu eta landare berriei euskararen baratzea irekiz hizkuntza salbatuko dugu”.
Hizkuntza politiken pisua, euskalgintzaren gain
Euskal Konfederazioak instituzioei esku hartzeko eskatu die: “Ezin dute 2004 aitzin bezala hizkuntza politikaren pisu guzia euskalgintza sozialaren gain ezarri”. Erakunde publikoen lehentasunak kritikatu dituzte, Ipar Euskal Herrirako 2050. urterako aurreikusten diren ehun mila biztanle gehiagoren baliabideei begira. “Jende berriei harrera egiteko azpiegiturak, etxebizitzak, argindar, ur eta hondarkin sarea garatzeko dozenaka plangintza eginen da eta milioika euro baliatuko dira. Aldiz, gaur egun hemen bizi diren frantses hiztun elebakarrak eta heldu berriak euskalduntzen laguntzeko ez da inolako plangintzarik aurreikusten”, salatu dute manifestuan.
Lehentasuna eta baliabideak euskarari emateko galdegin dute: “Euskarazko irakaskuntza, haur zein helduen arloan, ez da behar den abiaduraz garatzen edo oztopatua da. Aisialdiak, haurtzaroa, hedabideak, euskararen inguruan oro har ari diren elkarteek ez dituzte behar diren baliabideak”.
ARGIAko datorren zenbakian Jenofa Berhokoirigoinek sakon landu du Ipar Euskal Herriko hizkuntza politiketan datorrena eta euskalgintzak eskatzen diena.
IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.
Igande goizean elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herrian Euskarazek deituta, Geldi euskara zapaltzea! lelopean.
Euskal Herrian euskara "hainbatetan ukatua edo bigarren hizkuntza bezala tratatua" dela salatu du EHEk, eta egoera hobetzeko hizkuntza politiketan jauziak egitea ezinbestekoa dela adierazi du. Hori dela eta, elkarretaratzeak egingo ditu Maulen, Donapaleun eta Baionan,... [+]
Egoerak bere horretan segituz gero, Euskal Hirigune Elkargoak ez du izenpetuko EEP Euskararen Erakunde Publikoa osatzeko hitzarmen berria. Orain artekoa urte hondarrean bukatuko denez, baliteke 2026an ofizialtasunik gabe izateaz gain, hizkuntza politika bideratzeko egitura... [+]
Euskalgintzako hainbat eragile Baionako karriketara atera dira EEPren finantzaketaren inguruko kezkak agertzeko. 2017tik izozturik den aurrekontuaren aurrean, Frantziako Estatuak iragarritako 100.000 euroko igoera "trufa" gisa salatu dute.
Dozenaka lagunek agerraldia egin dute astelehen arratsaldean Baionan, Pirinio Atlantikoetako Departamenduaren egoitzaren aurrean. Frantziak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko dituela iragarrita, euskararen etorkizuna bermatzeko hizkuntza politikak "ausardia eta... [+]
"Egungo baldintzetan" EEP Euskararen Erakunde Publikoak berritzeko hitzarmena sinatuko ez duela mehatxu eginda, Euskal Hirigunearen Elkargoak sei hilabete eman die erakunde publikoa osatzen duten partaideei Parisekin negoziatzen jarraitzeko. Astelehenean agerraldia egin... [+]
Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]
Bordeleko Errektorearekin hitzartu du "behin-behineko" akordioa Seaskak. Horrez gain, Euskararen Erakunde Publikoarekin eta Frantziako Hezkuntza Ministerioarekin hitzarmena sinatzeko negoziaketak abiatuko dituzte hurrengo astean. Azterketak euskaraz egiteko aukera... [+]
Azterketa euskaraz egitea debekatzen dietela salatu du Baionako Bernat Etxepare lizeoko Euskal Herrian Euskaraz taldeak. Pasaden urtean egindako eskakizunei jarraiki, aurten ere azterketak euskaraz egiteko eskatu dute.
2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]
Euskal hizkuntzalaritza esperimentaleko katedra berria estreinatu dute Baionako fakultatean.
25 bat eragilek adierazi diete elkartasuna apirilaren 11n Baionako auzitegian epaituko dituzten Intza Gurrutxaga eta Gorka Torre Euskal Herrian Euskaraz taldeko kideei. Egun batzuk lehenago, apirilaren 6an Baionan eginen den manifestazioan parte hartzeko deia ere luzatu dute.
Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.
Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]