Indarkeria matxista pandemian: erailketa gutxiago eta suizidio gehiago
Pandemiaren eragina indarkeria matxistan azterketa kaleratu berri du Espainiako Gobernuak. Bertan ondorioztatu dute eraildako emakume kopurua gutxitu egin dela, hauek kontrolatuta eduki dituzten denbora gehitu izanaren ondorioz. Baina emakumeen suizidioak gizonenak baino gehiago egin duela gora, eta hori indarkeria harremana pairatzeari lotuta dagoela. Harremanak ezin eteteak emakumeenganako indarkeria mota aldatzea ekarri du, beraz: eraso hilkor agerikotik, suizidiora bultzatzen duen indarkeria ikusezinago batera.
Espainiako Gobernuaren azterketak azaltzen duenez, COVID-19 pandemiak eragina izan du genero-indarkerian, hiru mekanismoren bidez: batetik, erasotzaileek indarkeria gauzatzeko erabili ohi dituzten faktoreak indartu dituelako (isolamendua, justifikazioa, kontrola...), indarkeria identifikatzea zaildu duten egoerak sortuz. Bestetik, emakumeak indarkeriatik atera ahal izatea zaildu du, aukerarik izan ez dutelako. Hirugarrenik, emakumeei laguntza edo baliabideak eskuratzeko aukera mugatu die.
Historiako hilketa gutxiena, kontrol gehiagoren ordainetan
Bikote harremanen barruan ezartzen den indarkerian, emakumeen gaineko kontrola elementu garrantzitsua da eta pandemiak egoera hori bultzatu du. Izan ere, azterlanak azaltzen duenez, erasotzaileak emakumearen gaineko kontrola galtzen duela ikusten duenean baliatzen du indarkeria eta horrek areagotzen du hiltzeko arriskua. Pandemiarekin emakumeak kontrolatuta eduki dituzten denbora handiagoa izan denez, erasoak ez dira hain larriak izan.
Gauzak horrela, pandemiaren ondorioz genero-indarkeriak eragindako hilketen kopurua nabarmen murriztu da, batez ere konfinamendu-aldian. 55 emakume hil zituzten 2019an eta 47 emakume hil zituzten 2020an, datuak jasotzen direnetik kopuru baxuena izan dena.
Emakumeen suizidioak gizonenak baino gehiago egin du gora
Espainiako Gobernuaren azterlanak indarkeriaren aurrean emakumeak ematen dituen bi erantzun bereizten ditu: bata da erreakzionatzea, erakunde publikoetara deituta, salaketa jarrita, harremana etenda eta abar.
Bigarren aukera indarkeriazko harremanean irautea da, eta egoera horrek ondorio psikologikoak areagotzen ditu eta estres handiagoa eragiten du. Honek dakar medikazio antsiolitikoa eta hipnotikoa behar izateko arriskua handitzea, baita suizidioa eragin dezaketen kausak handitzea ere.
Emakumeen suizidioak 2020an izan duen bilakaera 2019arekin handiagoa izan da gizonen suizidioaren gorakada baino: %12,1 igo da emakumezkoen suizidio tasa eta %5,7 igo da tasa hori gizonezkoen kasuan.
Ekainaren 14an egingo da Hernanin San Juan jaiak iragartzen dituen 30. Preludio kontzertua. Aurten emakume bat izango du zuzendari musikal: Judith Montero Imaz. Behin batuta hartuko, eta emakumeek musika ondarean egindako ekarpena ekarri du fokupera. Berarekin eta Hernaniko... [+]
Señora Sariketaren V. edizioa izan da 2025ekoa, benetan berezia: aurtengo bertsolari parte-hartzaileak plazak utziak zituzten andre eta genero disidenteak izan dira. Binaka egin dute plazara itzulera, saioetarako giro goxo eta xamurra lagun.
Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]
Sexu-erasoak, bikotekideen edo bikotekide ohien erasoak eta bestelako senideek egindakoak hartu dituzte kontuan zenbaketan. Bizkaian, %29 egin dute gora salatutako sexu-erasoek.
13 urteko mutil bat da Adolescence telesailaren protagonista, bere eskolako neska bat erailtzeagatik atxilotua. Lau kapitulutan zehar saiatuko gara ulertezina ulertzen, baina gidoilariek ez digute azalpen errazik emango, baizik eta bullying dinamika nahasiak, manosferaren eragin... [+]
Ilusioz mintzo da Shrabani Aranzabe-Pita (Orissa, India, 1999) musikari, ikerlari eta pedagogoa. Alkizan (Gipuzkoa) hazi eta hezi da. Pandemian minbizia izan zuen, eta prozesu onkologiko horretatik Naturaren Doinuak jaialdia eta proiektua sortu du. Aurtengo jaialdia ekainaren... [+]
Mundu mailan abiadura handian garatuz doan ideologia eta mugimendua dugu antiwokismoarena. Boterera arribatzeko eskuin muturreko agintariek duten arma berria da, eta berdin-berdin zabaltzen ari da herriko karriketan, unibertsitateetako korridoreetan zein telebista platoetan. Eta... [+]
Bisita, bizipen eta hausnarketa egunak izan ditut maiatzekoak. Hor nabil, intersekzionalitatea nola gauzatu, borrokak lotu nahian, bertsolarien moduan puntu guztiak esan nahian, potorik egin gabe...
Lan egiten dudan LoRa irrati komunitariotik, Maiatzaren 1erako... [+]
Galdera horri erantzun dio hainbat irakasle ez-heterok, eta gogoetarako gako ugari utzi dituzte. Mundua deskubritzen eta identitate(sexual)a eraikitzen ari diren haur eta gazteek erreferente anitzak izatea eta eskolan denok espazio seguru eta erosoa aurkitzea ederra baita.
Aurten ez dut aparteko ilusiorik San Ixidro egunerako. Ez dut girorik aurkitzen. Ingurura begiratu eta giro ospela. Burua lanean jarri behar izan dut epeltasun bila, eta hara non, azaldu zaizkit gure gazten zain hilabeteak daramatzaten lagunen irribarreak. Bihotza epelxeago dago... [+]
Maiatzaren 17an LGTBIQ+fobiaren Kontrako Eguna dela-eta, “bizi dugun oldarraldi atzerakoia” , “transfobiak hartu duen indarra” eta “instituzioen utzikeria” nabarmendu dituzte kolektiboaren bueltako elkarteek. Zenbait instituzioren kapitalismo... [+]
Sare sozialetako argitalpen baten bidez, otsailaren 23an, Ane Santesteban txirrindulariak (Errenteria, Gipuzkoa, 1990) endometriosia daukala iragarri zuen. Diagnostikoak lagundu egin dio ulertzen zergatik batzuetan gaizki sentitzen den bizikletan: “Kisteak aldaka okertzea... [+]