Hilik jaiotzen diren umeak gogoratzeko guneak eskatu dituzte
Haurdunaldian edo haurdunaldiaren ondoren seme-alaba hiltzen bada, “familiek oso egoera mingarriari aurre egin behar diote” eta gizartean “oraindik tabua” den dolu horretan laguntzeko, ume horiek gogoratu ahal izateko espazio fisikoen beharra nabarmendu du Esku Hutsik elkarteak.
Heriotza perinatalaren eguna da urriaren 15a. Umekia, ume jaioberria edo egun gutxi dituen umea hiltzeari deitzen zaio heriotza perinatala, eta asteazken honetan, urdin eta arrosa kolorez argiztatuko dituzte gure herri eta hirietako eraikin esanguratsu ugari, heriotza perinatala gogoan. Baina ekintza sinbolikoetatik harago, hildako ume hauek gogoratu ahal izateko guneak aldarrikatu ditu Esku Hutsik elkarteak: heriotza perinatala gertatzen delarik, “oraindik ez dago protokolo homogeneorik, eta familiek ez dute beti haurraren gorpua jasotzen hil ondoren; beharrezkoa da, beraz, leku fisiko bat izatea hildako haurra gogoratzeko”, baita gure gizartean oraindik oso isilduta dagoen dolua ikusarazten eta normalizatzen laguntzeko ere, gehitu du elkarteak.
Tabua izan edo ez, datuek diote lau haurdunalditik bat ez dela amaierara iristen. Hilik jaiotzen diren ume horiek gogoratzeko, Hego Euskal Herrian lau espazio daudela aipatu du elkarteak: Hernaniko “Izan zirelako” hilerria, Legazpiko “Zu” hilerria, Gasteizko “Haurdunaldiko, erditze inguruko eta jaio ondorengo doluaren espazioa” El Salvador hilerrian, eta Derioko “Izarren lorategia” hilerria. Halako gehiagoren beharra aldarrikatu dute.
"Oraindik ez dago protokolo homogeneorik, eta familiek ez dute beti haurraren gorpua jasotzen hil ondoren; beharrezkoa da leku fisiko bat hildako haurra gogoratzeko"
“Umea etxera eraman ezin izan duten gurasoek espazio bat izan dezaten haur hori kokatu eta dolu prozesua bizi ahal izateko”. Hala azaldu zuen Hernaniko “Izan zirelako” espazioaren sorrera Esti Zeberiok ARGIAn. “Gorpuak ez dira hor egongo, baina sinbolikoki nora jo izango dute gurasoek”. Dolu perinatala ikusarazteko modua ere badela kontatu zuen: “Heriotza perinatala ezin dugu bizi nahiko genukeen normaltasunarekin, gizarteak animatzen gaitu aurrera segitzera eta sufritu dugun hori ez sentitzera, baina ume horrekin denbora gutxiago egon garelako ez du esan nahi min gutxiago eman digunik. Ume bat galdu dugu eta ‘baimena’ dugu dolu prozesua egiteko”. Hirugarren funtzio bat ere eman zion halako espazioei: ume horien existentzia aitortzea.
"Heriotza perinatala ezin dugu bizi nahiko genukeen normaltasunarekin, gizarteak animatzen gaitu aurrera segitzera eta sufritu dugun hori ez sentitzera"
Hain justu, 2023tik sei hilabeteko gestazioaren ostean hil diren umeak erregistro zibilean inskribatu daitezke Hego Euskal Herrian, Espainiako legean egin zuten aldaketa medio. Ordura arte, “ezin genituen gure umeak erregistratu eta orain hori egin ahal izatea inportantea da, ume baten galera bizitzea beti zaila bada, ezin erregistratzeak, ume hori ez aitortzeak, mina eta amorrua areagotu egiten duelako. Gure umeek leku bat hartu dute, eta dolu prozesuan asko laguntzen du horrek; aspaldiko aldarrikapen bat zen”, adierazi zion ARGIAri Eider Otxoak.
Gaiaz gehiago:
Erru sentimendua heriotza perinatalean
Eskolak gero eta arazo psiko-sozial eta emozional gehiago antzematen dituen garaiotan, zein dira ikasleek azaleratzen dituzten korapilo nagusiak? Nola kudeatzen dute hezitzaileek hori guztia eta noraino iristen da eskola? “Hainbat kasuk gainezka egiten digu, baina ezin... [+]
Bizi-bizi ekin diogu ikasturteari, eta zer hoberik bizirik gaudela sentitzeko heriotzari begira jartzea baino. Askotan esaten da heriotza dela dugun ziurtasun bakarra. Baina herio beti hor egon den arren, hau bizitzeko moduak eta ohiturak ez dira beti berak izan. Adibidez... [+]
Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]
Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.
Abuztuaren 13an, 54 urteko Nafarroako garraiolari bat hil zen Bartzelonan deskarga lanak egiten zituen bitartean. Hurrengo egunean, Errenteriako Merkaoiartzunen 58 urteko langilea hil zen istripu ez-traumatiko baten ondorioz.
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]
Langilea uztailaren 15ean hil zen eraikin baten estalduraren konpontze lanak egiten zebilela, eta ostegunean jakinarazi du ELA sindikatuak. Estaldura apurtu, eta altueratik erori zen. Guztira 31 langile hil dira Hego Euskal Herrian 2025ean, bostgarrena Araban.
Suizidioagatiko dolua humanizatzen lagun dezaketen elementuak aztertu eta prebentziorako neurriak azaldu dituzte Suizidioaren humanizazioa ikastaroan, Biziraun elkarteak antolatuta. Osasun arloko profesionalek, suizidioak eragindako heriotza baten bizirauleek eta suizidio... [+]
17 urteko gazteari tiro egin zion Frantziako poliziak bere nahia bete du, eta Ipar Euskal Herrira ekarri dute lanera. Polizia gehiegikeriaren ondorioz hildako Merzouken kasuak mobilizazio eta protesta ugari eragin zituen Frantziako Estatuan.
Maiatzaren 27an Frantziako Estatuko Legebiltzarrak onartu zuen heriotzarako laguntza baimentzen duen legea. Askok aurrerapen humanistatzat jo arren, lege berri honek kezkak piztu ditu pertsona ezinduen eskubideen aldeko mugimenduetan. Gaur egungo gizarteak ez badizkie pertsona... [+]
Eutanasia edo suizidio lagundua gisako hitzak nahita saihestuta, “hiltzeko laguntza aktiboa” baimentzen duen legea onartu du Frantziako Asanblea Nazionalak. Senatuaren oniritzia jasoz gero, 2027an sartuko litzateke indarrean legea, kasurik azkarrenean.
José Alberto Mujica, gerrillari tupamaro eta Uruguaiko presidente izandakoa, astearte honetan hil da, minbizi baten ondorioz. 89 urte zituen eta txakurrarekin batera bere etxebizitzan lurperatzeko argibideak utzi zituen. “Nire zikloa amaitu da”.