Erru sentimendua heriotza perinatalean

  • Haurdunaldiaren zazpigarren hilabetean hil zen Aduna, Amets Etxeberriaren alaba. Halakoetan, erru sentimendua da bizkar gainean emakume askok hartzen duen zama, dolua ere oztopatzen duena. Profesionalengandik jasotzen duzun tratua funtsezkoa dela dio Etxeberriak, horri aurre egiteko. “Alboan nuen emakumeak ez zion bere buruari uzten koloretako arropa janzten, errudun sentitzen zelako”.

"Emakume batzuk oso errudun sentitu direla badakit, jaso dituzten komentario eta jokabideengatik". Ama Eme Ume

2024ko abenduaren 04an - 07:00
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Bat-bateko heriotza izan zuen Adunak, artean Amets Etxeberriaren uteroan zela. Ginekologoak heriotzaren berri eman zionean, Etxeberriak halaxe esan zion: "Beste bi seme-alaba ditut, behin baino gehiagotan hartu ditut eta agian pisu asko altxatu izanagatik hil da umea". Zorionez, dio, hori izan zen errua sentitu zuen momentu bakarra, "zeren asko lagundu zidan ginekologoaren erantzunak: ‘Zurea ez da izan errua, badira emakumeak haurdun daudelarik pisu asko altxatzen dutenak, eta ez zaie zertan hau gertatu, ez du zerikusirik’. Zeinen garrantzitsuak lehenengo hitz horiek; iltzatuta geratzen zaizkizu". Hala kontatu du Hamaika Telebistako Ama Eme Ume saioan.

"Beste emakume batzuk oso errudun sentitu direla badakit, besteak beste jaso dituzten komentario eta jokabideengatik". Etxeberriak terapia egin zuen, egoera berdinetik pasa diren emakume gehiagorekin, eta "kasu horrorosoak" aurkitu zituela kontatu du: "Alboan nuen emakumeak iloba bat zuen, iloba hori hartzen zuen, eta leporatu zioten nolatan okurritu zitzaion haurdun egonda pisu hori altxatzea. Emakume horrek zuen erru sentimendua izugarria zen eta asko kostatu zitzaion gainetik kentzea. Behin esan zuen ez ziola bere buruari uzten koloretako arropa janzten eta kolonia botatzen, errudun sentitzen zelako". Horregatik dio Etxeberriak funtsezkoa dela sentsibilitatez tratatuko zaituzten profesionalak eta protokolo eta formakuntza egokiak izatea prozesuan ("Esku Hutsik elkarteak lan handia egin du horretan").

"Haurraren heriotzaren ardura norbere bizkar eramatea zama oso handia da. Erabiltzen diren hitzen garrantziaz jabetu naiz prozesu honetan"

Erabiltzen ditugun hitzen garrantzia ere nabarmendu du. Kazetariak Etxeberriari esan dio haurdun zegoenean umea galdu zuela, eta oharra egin dio elkarrizketatuak: "Nik neuk eta gizartean orokorrean egiten dugun akatsa da: haurdun gauden emakumeok ez dugu umea galdu, ez zaigu ume hil, umea bera da hil dena. Guk galdu dugula esateak ardura gure gain jartzen du eta haurraren heriotzaren ardura norbere bizkar eramatea zama oso handia da. Eta ez da asmo txarrez esaten, baina prozesu honetan zehar hitzen garrantziaz jabetu naiz; dolua egiteko garaian ere lagungarria da, erru sentimendua gainean ez eramateko".

Erabakiak "instintiboki" eta argitasun handiz hartu zituela gogoratzen du Etxeberriak, alabaren gorpua ikusi nahi izatea eta abar, baina erabaki guztiak dira zilegi, dio, ez dago bestearena baino hobea den erabakirik, bakoitzak behar eta nahi duena egin dezala, epaitu gabe, hor ere erru sentimendua garatu baitaiteke.

"Auto-erruduntzen adituak"

Haurdun geratu ezin diren emakumeez eta abortuez, Nagore Uriarte psikologo perinatalak halaxe zioen ARGIAn: "Auto-erruduntzen adituak gara emakumeak, eremu guztietan, zer esanik ez gai honetan, zeinetan karga handiagoa eraman ohi dugun emakumeok". Horregatik, mezua azpimarratu du Etxeberriak: "Emakumeok ez dugu inongo errurik, ume horiek babestea da gure nahia, ume horiek mundura bizirik ekarri nahi izan ditugu". Ingurukoentzat ere, badu aholkurik: "Dolua pasatzen ari denari zer esan ez badakizu, besarkatu eta kito, ‘sentitzen dut, hemen nago’ adieraztearekin nahikoa da, lagundu nahian sarri ez dakigulako nola jokatu".

Gerora, berriz ere haurdun geratu zen Amets Etxeberria, eta ume bat izan zuen. "Adunari idazten nion, barkamena eskatuz, adieraziz haur hau ez zetorrela bera ordezkatzera…". Berriz ere erru sentimendua airean, baina irribarretsu dio: bakean dago Adunarekin.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Heriotza
Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Bi langile hil dira lan istripuetan pasa den astean

Abuztuaren 13an, 54 urteko Nafarroako garraiolari bat hil zen Bartzelonan deskarga lanak egiten zituen bitartean. Hurrengo egunean, Errenteriako Merkaoiartzunen 58 urteko langilea hil zen istripu ez-traumatiko baten ondorioz.


11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


26 urteko nafar bat hil da Pirinioetan

Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.


2025-07-22 | Nagore González
Maite ditugun pertsonen heriotza

Zenbat min jasan dezake bihotz batek?

Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?

Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.

Jolasa bukatzea... [+]


Langile bat hil da Gasteizen, altueratik erori eta gero

Langilea uztailaren 15ean hil zen eraikin baten estalduraren konpontze lanak egiten zebilela, eta ostegunean jakinarazi du ELA sindikatuak. Estaldura apurtu, eta altueratik erori zen. Guztira 31 langile hil dira Hego Euskal Herrian 2025ean, bostgarrena Araban.


Suizidioa, errespetutik eta epaitu gabe

Suizidioagatiko dolua humanizatzen lagun dezaketen elementuak aztertu eta prebentziorako neurriak azaldu dituzte Suizidioaren humanizazioa ikastaroan, Biziraun elkarteak antolatuta. Osasun arloko profesionalek, suizidioak eragindako heriotza baten bizirauleek eta suizidio... [+]


2025-07-02 | ARGIA
Nahel Merzouk tiroz hil zuen Florien M. polizia Euskal Herrira lekualdatu dute

17 urteko gazteari tiro egin zion Frantziako poliziak bere nahia bete du, eta Ipar Euskal Herrira ekarri dute lanera. Polizia gehiegikeriaren ondorioz hildako Merzouken kasuak mobilizazio eta protesta ugari eragin zituen Frantziako Estatuan.


2025-06-11 | Nicolas Goñi
Duintasunez hiltzeko eskubidea baino lehen, duintasunez bizitzeko baldintzak zer?

Maiatzaren 27an Frantziako Estatuko Legebiltzarrak onartu zuen heriotzarako laguntza baimentzen duen legea. Askok aurrerapen humanistatzat jo arren, lege berri honek kezkak piztu ditu pertsona ezinduen eskubideen aldeko mugimenduetan. Gaur egungo gizarteak ez badizkie pertsona... [+]


2025-05-28 | ARGIA
Hiltzeko laguntza jasotzea baimentzen duen legea onartu du Frantziako Asanbleak

Eutanasia edo suizidio lagundua gisako hitzak nahita saihestuta, “hiltzeko laguntza aktiboa” baimentzen duen legea onartu du Frantziako Asanblea Nazionalak. Senatuaren oniritzia jasoz gero, 2027an sartuko litzateke indarrean legea, kasurik azkarrenean.


2025-05-14 | ARGIA
Pepe Mujica hil da

José Alberto Mujica, gerrillari tupamaro eta Uruguaiko presidente izandakoa, astearte honetan hil da, minbizi baten ondorioz. 89 urte zituen eta txakurrarekin batera bere etxebizitzan lurperatzeko argibideak utzi zituen. “Nire zikloa amaitu da”.


Bai, filosofatu dezagun heriotzaz

Zer nolako harremana dugu heriotzarekin? Zer nolakoa helduek, zer nolakoa haurrek? Adinean gora egin ahala nola aldatzen da heriotzarekiko dugun begirada? Eta nola hitz egin heriotzaz haurrekin?

Bai, gai tabua bada ere, hitz egin dezagun heriotzaz. Hirugarren saio honetan... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


Diskoteka bateko atezaina atxilotu dute Gasteizen, “zuhurtziagabekeriazko giza hilketa” egotzita

Gertakariak igande egunsentian suertatu dira 5:00ak aldera Gasteizeko Mitika diskotekan. Hildako pertsona 31 urteko gizon bat da, eta lurraren kontra buruarekin hartutako kolpe baten ondorioz hil da, antza atezainak kolpe bat eman ostean.


Eguneraketa berriak daude