Euskarari buruzko iritziak izeneko ikerketaren emaitzak argitaratu zituen, abenduaren bukaeran, Eusko Jaurlaritzaren Prospekzio Soziologikoen Kabineteak. Euskara sustatzeko jarduera gutxi batzuen inguruan galdetu zaie inkestan parte hartu dutenei. Lan munduari lotutako erantzunen artean, honakoak nabarmenduko nituzke: batetik, % 95 ados daude Administrazioak herritarrek aukeratzen duten hizkuntzan erantzun behar izatearekin; bestetik, enpresek edota entitate pribatuek herritarrek aukeratzen duten hizkuntzan erantzuteko edo atenditzeko ahalegina egin beharko luketen galdetuta, % 4 baino ez dira aurka agertu. Ikerketaren arabera, ia inor ez dago bi ideia horien kontra. Bestela esanda, ia denak ados daude herritarrek nahi duten hizkuntzan erantzutearekin.
Enpresetan euskaraz aritzearen inguruan galdetuta, % 85ek diote enpresek langile gazteei aukera eman beharko lieketela euren lanpostuetan euskaraz jarduteko; % 4 baino ez dira ideia horren aurka agertu. Langile gazteen inguruan baino ez dute galdetu, agian lan merkatura jauzi egiten ari den belaunaldiaren ezagutza maila altuagoa kontuan hartuta.
Euskara sustatzeko lehentasunezko eremuak hezkuntza, administrazio publikoa, ekintza kulturalak eta hedabideak dira EAEko herritarren gehiengoaren iritziz. Merkataritzaren eta lantokien esparrua beherago daude lehentasunen artean (10etik, 6,9 eta 6,6 puntu lortu dituztelarik, hurrenez hurren).
Esan bezala, iritzi gutxi batzuen inguruko ikerketa da. Euskararen inguruko pertzepzio eta jarreretan sakontzeko, hori baino ikerketa zabalagoa beharko genuke, politikak zein plangintzak egoki bideratzeko, beharrezkoa baita herritarren iritzi, motibazio eta pertzepzioak ondo ezagutzea.
Herritarrek nahi duten hizkuntzan erantzuteko, hizkuntza klausulak ezarri, baloratu eta aintzat hartu beharko lirateke, ezinbestean, kontratazio publikoan, zerbitzu esleipenetan eta dirulaguntza deialdietan
Azken boladan politika egiten ari direnak zenbait epaile dira. Urtea hastearekin batera, EAEko Auzitegi Nagusiak epaia kaleratu baitu, CCOO sindikatuak egindako eskaera aintzat hartuta. Bertan zehazten den bezala, Barakaldoko Udalak ezin izango die euskara-eskakizunik ezarri udalaren zerbitzuak eskainiko dituzten enpresa pribatuetako langileei, nahiz eta kontratatzailearen egoera juridikoa ez izan herritar norbanakoarena, administrazio-zerbitzu kudeatzailearena baizik. Horren ondorioz, biztanleon eskubideak urratuko dira.
Epaileak ez dira kontuan hartzen ari indarrean dagoen legedia, Euskadiko toki-erakundeetan hizkuntza ofizialen erabilera instituzionala eta administratiboa normalizatzeari buruzko 179/2019 Dekretuaren arabera, kontratuetan beharrezkoak diren klausulak sartu ahalko baitira, bai eta hizkuntzari buruzkoak ere. Gainera, lanpostuetan hizkuntza ofizial bietan jarduteko gaitasuna duten langileak jarri beharra jasotzen du. Euskadiko Toki Erakundeei buruzko Udal Legearen arabera, toki-erakundeek egiten dituzten kontratuetan kasu bakoitzean beharrezkoak diren klausulak sartuko dira, herritarrak artatuak izateko haiek hautatzen duten hizkuntza ofizialean eta zerbitzua emateko, hizkuntza-baldintzei dagokienez, zerbitzuaren administrazio titularrari exijitu ahal zaizkion baldintza beretan.
Herritarrek nahi duten hizkuntzan erantzuteko, hizkuntza klausulak ezarri, baloratu eta aintzat hartu beharko lirateke, ezinbestean, kontratazio publikoan, zerbitzu esleipenetan eta dirulaguntza deialdietan, are gehiago lurralde honetan bizi garen pertsonoi zuzendutako zerbitzuak badira edo proiekzio publikoa badute. Arduratsu jokatzeak eta legedia betetzeak hizkuntzaren beraren garapenean, elkarbizitzan eta gure ongizatean eragiten baitute.
Rober Gutiérrez, Bai Euskarari Elkartearen zuzendaria
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]