Herriko etxeak bultzatutako proiektua, laborantza biologikoan erreferente
2011n abiatu zuten Lekorneko Garroko Etxaldean laborantza biologikoko proiektua: “Lurrak Herriko Etxearenak ziren, eta bertako eta Herri Elkargoko hautetsiek sortu zuten proiektua”, azaldu du Argitxu Ithourria kideak. Laborantza biologikoa bultzatzeko helburuz abiatu zuten, eta herriko eta hurbileko 85 bat bazkide dira egun etxaldea kudeatzen duen kooperatibako kide. Egunerokotasunean, bost lagun ari dira lanean. Barazkiak ekoitzi eta hurbilean saltzen dituzte, familia, jantoki eta jatetxeei. Herriko Etxearekin egina duten hitzarmenaren bidez, herriaren lurrak erabiltzeko aukera dute laborariek.
40 baratzekari inguru ekoizten dituzte gaur egun Garroko Etxaldean, kanpoko baratzeetan eta negutegietan: “Negutegiak ez dira berotuak, dena den”, adierazi du ekoizleak. 9 hektareako lursaila ustiatzen dute eredu biologikoan. Baratzeaz gain, 2018an fruta-arbola eremu bat ere landatu zuten etxaldean, sagar eta udareak batik bat. Eta 2020an, baratzerako landare txikiak ekoizteari ekin zioten, autonomia garatzeko asmoz: “Lehenago, hemengo landare ekoizle batek egiten zizkigun, baina hori bukatu zen, eta pentsatu genuen geu hastea gure landare ttipien egiten”. Haientzat ez ezik, inguruko beste sei etxalderentzat ere ekoizten dituzte landareak egun.
Zuzeneko salmenta eta barazki makina automatikoak
Garroko Etxaldeko kideek zuzenean saltzen dituzte haien barazkiak, azoken eta saskien bidez, baina baita etxaldean bertan martxan duten baratzekari banaketa tresna automatikoaren bidez ere. “Frantzian aski garatuta dago salmenta modu hori: makina bat da, kutxa batzuekin, eta kontsumitzaileak erosi nahi dituen barazkiak hautatzen ditu, txartelarekin ordaintzen du eta kutxak irekitzen dira”, azaldu du. Bestetik, duela urte pare bat sortu zuten Iparlab banaketa proiektuaren bidez ere saltzen diete produktua kantinei eta bestelako jantokiei.
Atzera begira jarrita, proiektuaren balorazio positiboa egin du Ithourriak: “Hemen ere badira erosketak egitera superrera doazenak, baina, orokorrean, bertakoa eta biologikoa erosteko ohitura ontsa sartuta dago jendeen bizian”. Baina, laborarien lanbideari dagokionez, kezka sumatzen zaio Ithourriari: “Gure lanbidea geroz eta zailagoa da: klima aldatzen ari da, eritasun gehiago daude, idorte gehiago… gauza bera ekoizteko diru gehiago behar da egun, eta, aurrera begira, uste dut teknikoago bilakatuko dela laborantza”.
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]