Herria da komunikazioa
Antonimoen zentzuari jarraituz, nonbaiten gune aske bat eraiki behar izateak asko esaten du bertako lekuaren askatasun faltaz. Libertatea zapaldua den eremu batean altxatzen dira espazio askatuak, injustiziari erantzuteko, arnasa emateko.
Antonimoen zentzuari jarraituz, nonbaiten gune aske bat eraiki behar izateak asko esaten du bertako lekuaren askatasun faltaz. Libertatea zapaldua den eremu batean altxatzen dira espazio askatuak, injustiziari erantzuteko, arnasa emateko. Zortzi gazte jardun politikoagatik espetxeratzeko agindu bortitz eta amorrantearen aurrean, herriak logika beraz, bortizkeriaz, erantzun izana ez litzateke harrigarria izanen. Baina ez da hala izan, aitzitik, kontrakoa izan da. Eta ondorioa ia deskribaezina da.
Bulebarreko herri harresia desobedientzia ekimen ikusgarriaz gain, fenomeno sozial ikaragarria ere izan da, bere inguruan sortu diren esperientzia eta sentipenengatik. Adreiluen ordez, pertsonek, Bulebarreko erlojupetik pasatako milaka pertsonek osatu dute harresia, eta pertsona horiek ilusioa, amorrua, itxaropena, irribarreak, nerbioak eta malkoak partekatu dituzte. Eta garaipen bat. Gazte auziperatuak atxilotu eta dispertsatu badituzte ere, garaipen bat, garaipen txiki baino ahaztezin bat ere partekatu dute.
Hamar egunetan, Bulebarreko kioskoak, plazan gertatzen zena mundu osora zabaltzeko konpromisoa hartu duten komunikatzaile gazteen aterpe izan da. Tamainako lana eginda, herri harresiaren dimentsioa puzten lagundu dute. Baina, lan ikaragarria izanda ere, eurena komunikazio ekintza are zabalago baten parte izan da. Herri harresia bera, herria bera izan da komunikazioa, eta hamar egunez plaza bat hartu eta era injustuan kondenatutako gazteak babestea komunikazio adierazpen erraldoia izan da, aspaldiko esanguratsuena gure herrian. Ehundaka gazte eskuzabalen jarrerak zer pentsatua emanen zion askori, eta aitzakiak kenduko zizkion beste askori: inork ez du plazerrez gaua kalean pasatzen. Bulebarreko irudiak, Euskal Herriak bizi duen egoera absurdoaren lekuko zein adierazgarri, edozein panfletok baino gehiago balio du. Jendeak aldarrikapena ulertu du, eta esanen nuke, atxikimendua ez bada errespetua behintzat sentitu duela lurrean eseri eta elkarri eskutik helduz duintasuna erakutsi duten gazteekiko. Horrek, sentsazio orokortu horrek, are absurduago egiten ditu politikari hainbaten adierazpenak, “iraganeko garaietarako” itzulera satanizatuz. Eta, errealitatearen argazkia egiteko gaitasun eza agerian uztearekin batera, zalantza bat aireratzen du, erabat argitu gabea: ez ote diren haiek, iraganeko egoerara bueltatzeko premia daukatenak.
Bulebarrekoak, azkenik, egun edozein komunikazio ekintzari arrakastatsua izateko eskatzen zaion osagaia izan du. Emozionatu egin gaitu. Eta uste dut, han izan ginenok, denbora luzez gordeko dugun oroitzapena izanen dela apirileko ostiral bateko goiz epel horrena. Baina era berean, uste dut, han egon ala ez, Euskal Herriko gatazkari lotutako imaginarioan iltzatuko den irudia ere izanen dela, duintasunez injustiziari erantzuteko bide berri bat erakutsi zigulako.
Irakaspen eta garaipenekin batera, askeguneak ardura bat ere eman digu. Ez genuke ardura hori ahaztu beharko. Oharkabean, espazio aske gehiago eraikitzeko konpromisoa sinarazi digu eta herri harresia geroz eta altuago altxatzen jarraitzeko beharraren kontzientzia piztu digu. Pasa den ostegunean, Ion Telleria kazetariak Bulebarretik kronika egiten zuen bitartean, hara hurbildutako hainbat ikasleen iritzia jaso zuen: “Askagunearen ondotik, ezer ez da berdina izanen”. Gure esku dago hori.
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Goizegi Hiltzeko
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.
Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso... [+]
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
Okindegiko ilaran, bi emakume. Itxuraz erdi-ezagunak, hitz egiteko duten moduagatik. Pareko egunkaria hartzeko keinua egin du bietan zaharrena dirudienak, eta zera esan dio besteari: “Dauden albisteekin, agian gaur nahiago izango dut animalien dokumental bat ipini”... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]