Haria
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Pasa den abuztuaren 1ean Arangurenen izan ginen familiako hamar bat lagun. Irulegin egiten ari diren indusketa eta lanen berri ezin hobeto eman zuten Aranzadiko bi gaztek. Oso oso gomendagarria da bisita hori, egiten ari diren lanaren dimentsioa hartzen baituzu bertan.
Bide erdian ginela, lehen geldialdian, Aranzadikoek ea noizbait Arangurenen izanak ginen edo ezagutzen al genuen galdegin ziguten. Nik bertan sekula egon gabea nintzela erran nion, baina bailara ezagutzen nuela zabortegiaren aurka herritarrek egin zuten borrokagatik. Aranzadiko gazteak aipatua baieztatu zuen (bera sortu gabea zen urte horietan) eta esan zuen borroka horri "esker" Arangureneko Udala bildu zela eta mankomunitatea osatu. Mankomunitate horrek babestu ditu Irulegiko indusketak. Nafarroako Gobernuak ez du finantzamenduan parte hartu.
Lehen harridura eta lehen gogoeta: zergatik? Erantzuna zuek ere ezagutzen duzue.
Irulegiko gaztelura iritsi aitzin herri baskoiaren arrastoak ezagutu genituen, nola bizi ziren, azaltzen diren arrastoekin nola eraikitzen diren hipotesi ezberdinak, batzuetan beste aurkikuntza batek baieztatzen dituenak edo dena hankaz gora jartzen dituenak.
Herri baskoi hori suntsitua izan zen. Erromatarrek txikitua, kale bakar batean 102 gezi punta aurkitu dituzte. Sarraskia.
Etxera itzultzen ari ginela, ezin nuen burutik kendu nola herri baskoi hori suntsitu eta 2.500 urtera Arangureneko herritarrek berriz ere erasoari aurre egin zioten
Etxera itzultzen ari ginela, ezin nuen burutik kendu nola herri baskoi hori suntsitu eta 2.500 urtera Arangureneko herritarrek berriz ere erasoari aurre egin zioten. Oroitzen dut egunkarietan azaldu zen argazki bat, non ikus zitekeen herritarrak jipoitu zituztela beraien gorputzekin makinak geratzen ari zirela eta bertako parrokoa buruko zauri batetik odola zeriola. Oroitzen dut nola erraten zuten telebistan biolentoak zirela, terroristen parekoak, jipoituak eta atxilotuak izan ziren hainbat.
Irulegiko eskuan agertzen den testua aitzineko euskara, protoeuskara edo euskararen aurreko beste hizkuntza bat dela entzun dugu. Garrantzi handiko kontuak dira filologoentzat, baina niri, egia esan, bost.
Jakin berri dugu Aroztegian egin nahi duten proiektu txikitzaileari aurre egiteagatik lau herritar epaituak izango direla, espetxe eta isun ekonomiko handiak eskatzen dizkietela. Eta telebistan berbera entzuten jarraitzen dugu. Diskurtso bera... berriz ere.
Gu Irulegiko esku horretatik, lehenagotik agian, kate artean bere bidea egiten ari den hari fin bat gara. Ikastolak asmatu zituen haria, lekuko baten atzetik korrika eginez arrotzen den haria, Itoizko urtegiko kableak moztu zituena eta zentral nuklearrak geldiarazi zituena, Arangurenen zabortegia egiten ari ziren makinen aurrean paratu zen hari berdina da, Aroztegiko makroproiektua gelditu duena. Hari fin bat, zaharra eta hauskorra agian, bere bidea egiten... etengabe.
Ez dakit Irulegiko baskoi horiek irrintziak botatzen zituzten edo ez. Ez dakit jakin daitekeen ere. Dakidana da nik beraien irrintziaren oihartzuna sentitu dudala, argi, ozen, indartsu.
Kontxita Beitia
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Noizbehinka aipatu ohi da zientzia, edo hobe esanda akademia, gizartetik urrunegi dagoela. Gauzak honela, aditu eta arituen arteko distantzia ahalik eta txikien izatea da jasangarritasunaren zientziaren zioetako bat. Jasangarritasunaren arloan aritzen garen zientzialariok... [+]
Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]
Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?
Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]
Zein da otordu egoki baten proportzioa. Nondik dator egunero ahora eramaten dudan ogia. Zergatik ez dut goserik. Nork erabakitzen du zu ez zarela ni, gu ez garela berdinak. Nola egiten da janaria. Non altxatzen dira dorre garaiak eta non harresi mortalak. Nork jaten du eskuekin... [+]
Europako lau presidente gudazaleek (Emmanuel Macron, Keir Starmer, Friedrich Merz eta Donald Tusk), maiatzaren 10ean 30 egunetako su-etena exijitu zioten Vladimir Putini. Errusiako presidentearen erantzuna: “Maiatzaren 15ean has gaitezen bakea negoziatzen... [+]
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.
Israelgo Estatuaren aldeko funts batek Espainiar Estatuko makrojaialdi gehienak erosi ditu. To. Hondartza ondoan noria eta guzti duen jaialdia zein hardcoreta tatuajedunak joaten direna, 1.400 miloi euroko trukea, Palestinako kolonia israeldarretan etxebizitzak eraikitzeko... [+]
Gasteizko Arana auzoan Nazioarteko Babeserako Harrera Zentroa birgaitzeko lanak hasi ondoren, bizilagun okupatuak eta kezkatuak garen aldetik eta Euskal Herria benetako harrera- herria izan dadin, berriz ere publikoki posizionatu beharra ikusi dugu. Beste behin ere lengoaia... [+]
Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.
Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]
Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Ez dakit itzalaldiak itsutu gaituen edo itsu gaudelako itzali garen. Edozein kasutan, itzalaldia ez da gaur hasi eta bukatu den gertaera histerikoa –barkatu, historikoa–. Aspaldian hasi zela uste dut eta, zoritxarrez, ez zen San Prudentzio egunean amaitu.