Zumarragatik zatozela Ormaiztegin sartu, eta hor topatuko duzu: Creatio Irizar Innovation Center.

Ordiziatik Zaldibiara bidean: Orkli, you can feel it.

Zaldibiako sarreran: Logos Cooking&Living. Eta aurreraxeago: Uap research&development. Grupo Euler water solutions.

Pasadizoan harrapatutako adibideak dira. Goierriko paisaia grafikoa erabat ingelesten ari da, eta a zer nolako martxan, hainbat enpresatako kartelen eta errotulazioaren bidez.

Irizar autobus lantegiaren kasuan, oraingoaren aurretik, beste hau egon zen: 125 years; «ehun eta hogeita bost years» irakurriz pasatu genuen iazko urte osoa, lau hizkiren faltan: u-r-t-e. 125 years-ek Ormaiztegiko Uerkalde baserrian gurdientzako gurpilak egiten zituzten irizartarrak zituen abiapuntu; karrogile izatetik autobusgile izatera pasatu zen saga; euskalduna eta euskaltzalea; Irizar lantegiak, kooperatiba bihurtuta, euskararekiko konpromisoa erakutsi izan du bere ibilbidean. Eta hori bera esan daiteke Zaldibiako Logos sukaldeko altzari fabrikaren aitzindari izan zen Yani lantegiari buruz: publizitatea euskaraz egiten zuten lehen enpresetako bat izan zen, 70eko hamarkadan, Zeruko Argia astekarian. Orain, bai enpresa batek bai besteak ingelesez aurkezten dute beren burua egoitza nagusietako fatxadetan.

Azaldutako adibideak, dena den, lagin txiki bat besterik ez dira eta Goierrin bezala beste edonon topa daitezke; izan ere, joera denera ari da zabaltzen, bai geografikoki, eta baita sare birtualean ere. Enpresa hauen eta inguruko beste batzuen webguneetan sartuz gero, ingeleskaden sortak gora egiten du oso: esaterako, hor aurkituko dugu Legorretako Prodema —natural wood beauty—. Beterrin, Hernaniko Orona igogailu lantegiak Ideo Innovation City zabaldu zuen iaz; fin dabil Oronako webgunea hizkuntza kontuan, demagun, Belgikari dagokionez: frantsesa eta flandesera, biak jartzen ditu aukeran. Euskara? Ezin aurkitu. Nonbait, duela hiruzpalau urte sarean euskararen falta salatuz egindako kanpainari entzungor egiten jarraitzen dute.

Zorionez, bada bestelako jokabiderik arlo honetan. Irizarrek, Orklik eta Grupo Euler-ek euskaraz ere badaukate webgunea, eta Aldaba-Tolosako Panelfisa automotiveating links-ek —izen horrekin— euskaraz zabaltzen du orria!

Jakin badakigu esportaziotik bizi direla hemengo enpresa bizkorrenak, eta ingelesa dela lingua franca mundu horretan. Baina ingeles uholde honi 60-70eko hamarkadetan diskoteka eta pubek inauguratu zuten moda haren oihartzuna hartzen zaio: Young Play, Thunders, Golden, Michael's… horrelako izenak behar ziren zerbait izatekotan.

Barren-barrenean, urrutiko intxaurrena eta konplexu ikaragarria sumatzen dira. Beste garai batean gaztelaniarekiko eta frantsesarekiko bizi izandako jarrera berbera: menperatuarena; alfonbra gorria kolonizatzaileentzat, eta haren azpian disimulatuta gera dadila gure izaera, badaezpada. Internazional eta kosmopolita itxura eman nahian lehiakor, Bilbao Exhibition Center, Basque Culinary Center eta gainerako beste center guztien bidetik.

Arazoa ez da txantxetakoa eta norbaitek heldu behar dio. Hasteko, Jaurlaritzako Hizkuntza Politikatik: arau eta ereduak jarri eta betearazi behar dira berandu baino lehen; eta horretan laguntzaile ezinbestekoak behar dute izan aipatutako zenbait enpresatan —kooperatiba batzuetan behintzat— dauden Euskara Batzordeak. Mondragon Unibertsitateak ere badauka zeresanik; Orona Ideo-ren kasuan nabarmen, elkarrekin daukaten elkarlan hitzarmenarengatik. Emun-ek —euskara eta berrikuntza sozialerako kooperatiba arrasatearrak— lan karga ziurtatua dauka puska baterako.

(Artikuluaren bertsio originala Berria egunkariaren webgunean aurkituko duzu)