Getxoko historian emakumeek egindako ekarpenari buruzko ikerketa bat egin dute

  • Ikerketa-lanak udalerriko emakumeen asoziazionismoaren eta mugimendu feministaren sorreraren historia berreraiki du, haren protagonisten narrazioen eta ahozko iturrien bidez, besteak beste.

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2018ko maiatzaren 17an - 08:59
Mobilizazio jendetsua egin zuen mugimendu feministak martxoaren 8an Algortan
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Datorren astelehenean, hilaren 21ean, "Denon artean" Getxoko historian emakumeek egindako ekarpenari buruzko liburua aurkeztuko dute Romo Kultur Etxean. 19:30ean jarri dute hitzordua, eta bertan izango da David Beorlegi Zarranz liburuaren egilea; beragaz batera, lanean parte hartu duten emakumeen elkarteetako hainbat kide egongo dira.

Emakumeen asoziazionismoa eta asoziazionismo feministaren errealitate historikoa eta beren esanahi eraldatzaile (70. hamarkadatik gaur egunera arte) ulertzera laguntzea izan da lanaren helburua, nagusiki hurrenkera kronologikoari jarraituz. Liburuak herriko emakumeen asoziazionismoaren eta mugimendu feministaren sorreraren historia berreraiki du haren protagonisten narrazioen eta ahozko iturrien bidez (ikerketa gehiena).

Azterlanak demokraziaren hasieran sortzen hasi ziren Getxoko emakumeen elkarteei eman gura die merezi duten protagonismoa, herrian aldaketa kolektiboaren zein banakoaren eragile izan direlako, beraientzat eta Getxorako ondorio positiboak ekarriz.

Azterlanaren beste abiapuntu bat izan da feminismo kontzeptua modu zabal eta ireki batez ulertzea, feminismoa historiaren bilakaeraren mende eta etengabeko aldaketan dagoen prozesu irekitzat hartuta, hala, dauden subjektu feministen aniztasuna barne hartu ahal izateko. "Kontaketa koral eta polifoniko bat da horren emaitza, Getxoren paisaia sozialean elkarrekin bizi diren eta bizi izan diren emakumeen eta kolektiboen aniztasun handiaren erakusle, hain helburuen eta bizi-proiektuen aniztasuna, beraien ibilbide pertsonalak eta taldekoak, et a historia-eragile diren aldetik ezarritako genero-ordena birnegoziatzeko hain ahalmena handitzen. Herritarrak aurkezpenera joateko animatu nahi ditugu, emakumeen elkarteen bitartez, gure historia ezagutzeko aukera izango baita", nabarmendu du Keltse Eiguren Berdintasuneko zinegotziak.

Bestalde, David Beorlegi lanaren egileak azaldu du liburua emakumeek osatutako elkarteen fenomenoan datzala, 70. hamarkadatik orain arte, beren kezkak, itxaropenak eta arazoak azalduz. Elkarteei buruzko agiri ezak eragin du ahots iturrien interpretazioak paper garrantzitsua izatea ikerketan. "Errealitateari buruzko ulermena areagotzera laguntzen saiatu naiz, emakumeen taldeenari buruzkoa, historia-diziplinak gutxi ikasitakoari buruzkoa. Liburuaren helburua ez da taldeak ikusaraztea soilik, baizik eta udalerri hobeago lortzeko lan egin eta lan egiten ari diren emakumeei omenaldia eskaintzea ere. Aldi berean, emakumeei adierazpen, heziketa eta aktibismo feministarako kanalak eskainiz", azaldu du egileak.  

"Denon artean" azterlana udalerriko liburutegi eta elkarteen artean banatuko da. Udal-webgunean ere ikusgai dago eta herritarren batek interesa izango balu, Berdintasuneko Zerbitzura jo ahal izango du, 944 660 136 telefono zenbakian edo berdintasuna@getxo.eus helbide elektronikoan. 

Parte hartu duten elkarteak

Hurrenkera kronologikoan beren historia agertzen duten elkarteak hurrengoak dira: Roda, Romoko eta Algortako Emakumeen Batzordeak, Etxekoandren Txokoa, Lagun Artean, Andrak, Etxekin, Gizatiar, Eskuz esku, Sastraka Antisexista, Algortako Emakume Asanblada, Itzubaltzetako Emakumeen Asanblada, Bilgune Feminista, Enclave de Ciudadanas de Getxo eta Haziak.

Albiste hau Hirukak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Feminismoa
Onintza Enbeita eta Feli Madariaga, lurrari lotutako bi emakume
MULTIMEDIA - elkarrizketa

Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori,... [+]


2025-09-10 | Estitxu Eizagirre
Onintza Enbeita eta Feli Madariaga
"Azokako mahaiaren bestaldetik desprezioa ikusten da, asko"

Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori, lurrari... [+]


Aitor Arregi eta Jose Mari Goenaga
"Film sexualki esplizitua izatea loturik dago errealitate bati, Maspalomasi"

Vicentek 76 urte ditu eta azken mende laurdena Kanaria uharteetan darama, Maspalomas herrian, 50 urteko bizialdian ezkutatu duen izatea haizatzen: homosexuala da. Ezbehar baten eraginez, Donostiara itzularaziko dute, eta zahar etxe batean sartuko. Atzera ere, armairuko ateak... [+]


2025-09-10 | Nekane Txapartegi
Zenbat arantza Arantzak

Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]


2025-09-08 | Aimar Lopez
Istilurik gabe baina normaltasunik gabe ospatu dute bertze behin Alarde eguna Hondarribian

Jaizkibel konpainia berdinzaleak Herriko Etxearen eta epaileen deliberoak bete ditu, ez haatik HAOSEk, alarde baztertzailearen antolatzaileek. «Estrategia aldaketa bat» eskatu dio Jaizkibelek auzapezari; ezkerreko ordezkariek «Alardea antolatzeko».


Jaizkibel konpainiak gutuna eman dio alkateari, desfilean: "Estrategia aldatzeko garaia dela adierazi diogu"

Jaizkibel konpainia berdinzaleak ekintza berezia egin du Hondarribiko alardearen egun honetan. Gutuna eman diote alkateari, mahai gainean bestelako planteamendu batzuk jar ditzala eskatuz.


Armairutik plazara
MULTIMEDIA - dokumentala

Euskal Herriko LGTBI komunitateko hamar pertsonak armairutik nola atera ziren kontatzen dute, baita euren orientazio sexualak eta genero identitateak euren bizitzan zer-nolako eragina izan zuten ere.

Ondokoak dira protagonistak: Beñat Olea komikigilea, Aitzole Araneta... [+]


"Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari"

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Gorputz hotsak
"Bizitzaren aldeko jarrerak bigarren planoan uzten du zarata"

Bertigo baten ostean, etengabeko txistu bat entzuten hasi zen Jexux Mari Irazu Muñoa (Larraul, Gipuzkoa, 1972) bertsolaria, bertso-eskolako irakaslea eta gai-jartzailea. Tinnitus edo akufeno deitzen zaie Irazuk entzuten dituen zaratei. Horrek egunerokoan daukan inpaktuaz... [+]


"Txistuak, mehatxuak eta irain sexistak" jaso dituzte Laudioko jaietan eraso matxista bat salatzeagatik

Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko. 


2025-08-29 | Euskal Irratiak
Maitena Chohobigarat
"Beharbada menopausia gehiago aipatu beharko genuke, aterabideak badirelako"

Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Eguneraketa berriak daude