Iazko urtarril-otsailean izan genuen Hego Euskal Herrian bisitari, egundoko propagandaz girotuta baina aparteko arrakastarik gabe, Shen Yun izeneko antolakundearen “Txina komunismoaren aurretik” ikuskizuna. Agian neuk ere esan behar nuen zerbait orduan, haren aditzera banuelako; baina askoz txukunago egin zuen Elixabete Garmendiak Berrian, eta ezeginaren harra uxatu zidan.
“Kursaaleko eta Euskaldunako arduradunek ez al zekiten zer kuxidade zegoen Shen Yunen atzean?”, galdetzen zuen E. Garmendiak orduan, antolakundearen eta ikuskizunaren jendaurreko aurkezpen hutsaren harira. Bada, ez zekiten edota ez zuten jakin nahi izan. Edonola ere, ez da erraza Falun Gong eta Shen Yunen atzean dagoen kuxidade guzti-guztia jakitea.
Orain, The New York Times ospetsuak, haren egoitza nagusia bertatik bertara daukala aprobetxatuz edo, behatu du mugimendua, kide izandako hainbaten testigantza jasoz. Osatu duen irudia ezagun samarra egingo zaio sekta hondagarrien aditzera pittin bat duen edonori. Kideak eskrupulu eta gizalegerik gabe errekrutatzea eta, ondoren, haiekiko abusu gupidagabea behintzat ereduzkoak dira. Kuxidade hori pasatu zen Donostiatik eta Bilbotik “ikuskizun” bihurtuta, benetako egitatearen aztarna batzuk utziz.
Baina NYTen oraingo hau ez da Falun Gongen atzean dagoen kuxidade horren inguruko lehen zantzu kezkagarria. Gai horri buruz Txinako hedabide ofizialetatik letorkeen guztia dela sortzez baztergarria deritzonak, halako tatxarik ez dutenetan ere aurkituko ditu argibideak. Izatez, ez da lehen aldia NYTek berak arreta eskaini diola gaiari... mugimenduaren konexio politikoen harira.
Sekta hondagarria ez ezik erakunde politikoa ere badelako Falun Gong. Ultraeskuinekoa, Garmendiak zioen bezala, gure hizkeran. Baina Txinako ikuspegi ofizialarentzat, atzerriko etsaien ezkutuko lankide izatea du arbuiagarriena.
Txinan bertan gogotik jazarri eta pertsegitua (baina ez mugimenduak berak dioen eran ez mailan) azken 25 urte hauetan, benetako sorleku duen Taiwanen gotortu da Falun Gong; eta azken urte hauetan AEBetako diaspora txinatar xehean errotu da hein batean, “China hawk” estatubatuar guztiekin sintonia estuan. Eta bere sekta-opakutasunetik, munduko bi potentzia nagusien arteko gerra kognitiboaren protagonista garrantzitsuetako bat da gaur egun.
Ez da nolanahiko kuxidadea, ez.
153 orrialdeko txosten bat kaleratu du parlamentuak. AEBak ez ditu apenas zuzenean aipatu, baina horretarako "ikuspegi atlantista" terminoa erabili du: "Europak darabilen ikuspegi horrek gerra-komertziala ekarri du Europaren eta Txinaren artean, ageriko kalte eta... [+]
Guangzhou (Txina) 1925eko ekainaren 23a. 100.000 herritar inguru bildu ziren atzerriko potentzia inperialisten aurkako martxan. Maiatzaren 30ean britainiarrek hainbat manifestari hil zituzten Shangaiko protestaldi batean. Hildakoekiko elkartasunez Guangzhouko langileek greba... [+]
Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]
Ezer geratu bada argi pasa den astean Londresen Txinako eta AEBetako merkataritza-arduradunen artean adostu zuten “esparru-akordioan” (batek daki zer esan nahi duen zehazki esamoldeak; “Genevako akordioari buruzko akordioa” dela diote batzuek), hauxe izan... [+]
Akordioa asteazkenean sartuko da indarrean. Haren ondorioz, AEBek %30eraino jaitsiko die ordaindu beharreko muga zerga produktu txinatarrei, eta Txinak %10eraino estatubatuarrei.
Txinako Shanxi probintzian, Tang dinastiako hilobi batean, hildakoen eguneroko bizitzako eszenak irudikatzen dituzten pinturak topatu dituzte. Eszena horietako batean gizonezko ilehori bat agertzen da. Ilearen koloreari eta aurpegierari erreparatuta, hilobia aztertu duten... [+]
Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]
Iradokitzailea delakoan edo, muga-zergen gatazkaren harira norbaitek berriro zirkulazioan jarri duen Maoren 1953ko bideoaren garai hartakoa da milioi bat igerilariren txantxa. Alegia, orain harekin bat egiten omen duen Xi Jinping jaio zen urtekoa.
2021etik 2025era isuriak %15ean murriztu behar zituen industriak. Ursula Von Der Leyenek automobilgintzaren sektorearen eskutik ekintza plan bat aurkeztuko du martxoaren 5ean. Oraindik erabakia hartua ez badago ere, Europar Batasunak sektorearen eskaerak onartuko dituela diote... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]
Otsailaren 17an Txinako Alderdi Komunistaren arduradun gorenak bildu ziren bertako enpresa pribatu handienen zuzendari nagusiekin. Ez da ohikoa aldi eta areto berberean Huawei, BYD, New Hope, Tencent, SWSC, Yushu, Xiaomi edo DeepSeek bezalako konpainien nagusi gorenak bilduta... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
Iazko azken hatsean Txinako gobernuak Yarlung Zangbo ibaiaren behe-arroan proiektu hidroelektriko handia abian jarriko duela iragarri izanak, urak harrotu ez, sutan jarri dituela dirudi gure artean. Esan dezakegu alarmaren eskala osoa kurritu dutela iruzkinek: munduko handiena... [+]
Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek... [+]