Euskara erdigunean jartzeko konpromiso zehatzak hartu dituzte Aiaraldeko hamabi ikastetxek

  • Urtebete baino gehiago eman dute hausnarketa prozesuan Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluarekin batera, eta agerraldi bateratua egin dute ateratako ondorioak plazaratzeko. Familiak eta erakunde publikoak ere interpelatu dituzte. 


2025eko uztailaren 02an - 07:50
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Jendartean "aldaketa sakonak" egon dira eta horren eragina ikasgeletara iritsi da, "euskalduntzea bera arriskuan" jarriz. Hala adierazi dute Aiaraldeko 12 ikastetxetako ordezkariek 'Euskara gabe ez gara' lelopean eginiko agerraldi bateratuan. 

Baieztapen horiek ez dituzte ezerezetik atera. Urtebete baino gehiago eman dute hausnarketa prozesuan murgilduta, Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluarekin batera osatutako Hezkuntza Foroaren bidez. Eta ondorioak ez dira baikorrak: egoera larria dela ohartarazi dute, ikastetxeek bakarrik ezinezkoa dutelako ikasleak euskalduntzea. Nabarmendu dutenez, hizkuntza bera menderatzea kolokan jartzen ari da gaur egun. 

Egoera "gordin" horren aurrean, "autokritika" egin nahi izan dute hezkuntza zentroek. "Euskararen egoera ez da nahi bezain baikorra, eta, askotan, eskolako notetan ere makillatu egiten da errealitatea, maila apalagoa baita eta zailtasunak baitaude", ziurtatu dute. 

"Euskararen egoera ez da nahi bezain baikorra, eta, askotan, eskolako notetan ere makillatu egiten da errealitatea, maila apalagoa baita eta zailtasunak baitaude", ziurtatu dute

Euren hitzetan, jaitsi egin da euskararekiko atxikimendua ikasle, irakasle eta familien artean. "Eskolaz kanpo euskararekin harremana eskasa da oro har aisialdian, harremanetan eta pantailetan", aitortu dute. 

Hala ere, ez diote etsipenari tarterik utzi nahi izan. Kontrara, "elkarrekin ekiteko unea" dela aldarrikatu dute, "euskararen etorkizuna indartzeko eta biziberritzeko". 

Konpromiso zehatzak

Ez dira hitzetan geratu. Konpromiso zehatzak hartu dituzte hezkuntza zentroek, "euskara erdigunean" jarri eta "era sistematikoan" lantzeko. 

Ildo horretan, beharrezkotzat jo dute saio monografikoak sortu eta hezkuntza programan txertatzea, "idazketa eta ahozkotasuna lantzeko". Horrez gain, "atxikimendua eta lotura emozionala" lantzeko beharra ere jarri dute mahai gainean, baita euskal kulturaren transmisioa indartzeko ere. 

Horretarako, hamabi zentroek bat egin dute 2024ko urrian Hernaniko Ikastetxeek plazaratutako dekalogoarekin: 

  1. Hizkuntza gaitasunak eta joerak lantzeko ikasgai guztiak eta ikastetxeko jarduera guztiak hartuko ditugu kontuan.
  2. Euskal hiztun aktiboak sortu nahi ditugu, ez dugu nahikotzat hartuko euskara irakastea.
  3. Euskararen soziologia emango diegu ikasleei, hots testuinguruan jarri.
  4. Kulturartekotasuna hizkuntza eta kultura gutxituen ardatzetik landuko dugu.
  5. Euskararen erabilera sustatu eta babestuko duten espazioak sortuko eta lanketa sistematiko eta sakona egingo dugu.
  6. Euskaldun izatearen harrotasuna landuko dugu.
  7. Curriculumean euskal dimentsioa jorratuko dugu.
  8. Euskararen Herria, Euskal Herria, kontuan hartzen duten baliabideak erabiliko ditugu. Euskal curriculuma erreferente izango dugu.
  9. Euskarazko kulturgintzaren zaleak sortzeko lan egingo dugu.
  10. Euskara hezkidetzarekin batera landuko dugu zeharkakotasunez.

 

Familia eta instituzioei interpelazioa

Ikastetxeko eguneroko jardunetik harago ere jo dute manifestuan, euskararekiko harremana eskolara mugatu behar ez dela aldarrikatuta. 

Bide horretan, familien inplikazioa "ezinbestekoa eta determinantea" dela nabarmendu dute, eta bost eskakizun zehatz egin dizkiete:

  1. Seme alabek euskararekin harremana izatea bermatu eskolatik kanpo ere.
  2. Euskaraz kontsumitu: aisialdian, kulturan, hedabideetan...
  3. Euskararekiko interesa eta aldekotasuna azaldu.
  4. Euskararen aldeko ekimenak babestu eta parte hartu.
  5. Garrantzia eman etxean hizkuntzari eta euskarazko materialak izan bertan.
  6. Hizkuntza portaeretan gurasoak eredu izan behar dute.

Baina ez dira horretara mugatu. Instituzioetan ere jarri dute begirada, eurak inplikatzea ere ezinbestekoa dela iritzita. Hezkuntza profesionalen eta hezkuntza komunitatearen iritzia kontuan hartzea eskatu diete erakundeei, euskara politikak garatzerako orduan. Horrez gain, baliabide gehiago eskatu dituzte euskalduntzearentzat eta hezkuntzarentzat, hori "udal aurrekontuetan islatu beharra" dagoela nabarmenduta. 

Bide horretan, 10 konpromiso zehatz hauek eskatu dizkiete udalei eta bestelako erakunde publikoei:

  1. Hezkuntzara bideratutako udal aurrekontua aurrekontu osoaren % 5 izatea.
  2. Euskara sistematikoki bultzatzea, helburu zehatz eta mailakatuekin.
  3. Euskara zehar-lerroa izatea udalean, egiten den orok euskararen irizpidea presente izan dezan.
  4. Kanpaina puntualak ez dira eraginkorrak, iraunkorrak eta epe luzekoak behar dira.
  5. Helduen euskalduntzea guztiz doakoa izatea bermatzea.
  6. Euskarazko aisialdi doako eskaintza bat bermatzea eta kirolean entrenatzaileak euskaldunak izatea bermatzea.
  7. Etorri berrien euskalduntzean laguntzeko baliabide eta doako laguntza programa sendo bat eratzea ikastetxeekin elkarlanean.
  8. Etorri berrientzako harrera protokoloak eratzea euskararen ikuspuntutik.
  9. Haur, nerabe eta gazteentzako eskaintzak euskaraz izan behar du.
  10. Ikastetxeetara zerbitzuak edo ekintzak bideratzean, espazio euskalduna direla errespetatzea eta hori ez urratzea.

ATXIKIMENDUA EMAN DUTEN IKASTETXE ETA ENTITATEAK

Zabaleko Ikastetxea,  Zaraobe Institutua,  Mendiko Eskola, Amaurre Ikastetxea,  Aresketa Ikastola, Arteko Gure Ama Ikastetxea,  Urduña Herri Eskola, Arrankudiagako Eskola, Okondo Eskola, Laudio Ikastola, Latiorro Ikastetxea eta Areta Herri Eskola dira manifestua sinatu duten zentroak, eta euskalgintzari edota hezkuntzari lotutako beste erakunde batzuen babesa izan dute. 

“Pauso zintzo hau egitera ausartu diren ikastetxeak zoriondu eta erakutsitako konpromisoa eskertu” du Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluak, eta prozesu sakon baten emaitza izan dela nabarmendu du.
Honako pertsona hauek hartu dute parte manifestua aurkezteko agerraldian:

  • Naiara Merino - Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluko lehendakaria
  • Itxaso Ugarte - Aresketa ikastolako zuzendaria
  • Leire Aspiazu - Mendiko eskolako Zuzendaria
  • Eneko Albarran - Zabaleko eskolako zuzendaria
  • Iñigo Lopez de Santiago - Zaraobe Institutuko zuzendaria
  • Maria Ibarrola - Zaraobe Institutuko irakaslea
  • Enartze Larrakoetxea - Urduña Herri Eskolako zuzendaria
  • Aitziber Zubiaur - Urduñako Herri Eskolako irakaslea
  • Jon Bengoetxea - Laudio Ikastolako zuzendaria
  • Itziar Elortegi - Arrankudiagako Eskolako zuzendaria
  • Naiara Atxa - Arrankudiagako Eskolako irakaslea
  • Inma Bilbao - Gure Arteko Amako irakaslea
  • Gemma Corbella - Okondoko Eskolako zuzendaria
  • Txetxu Urkijo - Areta Herri Eskolako zuzendaria
  • Maria Menoio eta Leire Robina - Amaurre Ikastetxeko irakaslea
  • Ainara Martinez, Gorane Gonzalez, Bego Jimenez eta Eider Fuentes - Latiorro Ikastetxea
  • Josu Zabala - Basalarrina elkartea
  • Iñaki Ibarluzea - Aiara eta Amurrioko AEK
  • Bego Macias eta Asier Amondo - Laudioko AEK
  • Aritz Lili - Aiaraldeko Ekintzen Faktoria
  • Aitziber Alava - 24 elkartea
  • Pablo Mas eta Janire Estrada - Mendiko Eskola IGE
  • Saioa Aramendi - Arrankudiaga Eskolako IGE


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskara
‘Geldi euskara zapaltzea!’ lelopean iganderako elkarretaratzeak antolatu ditu Euskal Herrian Euskarazek

Euskal Herrian euskara "hainbatetan ukatua edo bigarren hizkuntza bezala tratatua" dela salatu du EHEk, eta egoera hobetzeko hizkuntza politiketan jauziak egitea ezinbestekoa dela adierazi du. Hori dela eta, elkarretaratzeak egingo ditu Maulen, Donapaleun eta Baionan,... [+]


ANALISIA
Lasserre edo betiko leloaren betiko leloa

Egoerak bere horretan segituz gero, Euskal Hirigune Elkargoak ez du izenpetuko EEP Euskararen Erakunde Publikoa osatzeko hitzarmen berria. Orain artekoa urte hondarrean bukatuko denez, baliteke 2026an ofizialtasunik gabe izateaz gain, hizkuntza politika bideratzeko egitura... [+]


2025-07-14 | Rober Gutiérrez
25 urteko bidaia

Sortze beretik proiektu batekiko lotura profesionala egon denean eta atxikimendu emozionala hain handia denean, zaila izaten da berari buruz hitz egitea. Bai Euskarari ziurtagiriak 25 urte bete ditu, eta bizi izandako oroitzapenak eta esperientziak metatzen zaizkit oroimenean... [+]


2025-07-14 | Ahotsa.info
Euskaldunon bazkari antiarrazista Sanferminetan

Laba, EHE eta Harituk antolatuta, bazkaria Oko Plazako Herri Sanferminak gunean izan da. Bertan, antolaketaren zergatiak azalduko dizkiguten galderak egingo dizkiegu.


2025-07-14 | Antxeta Irratia
Irunen hizkuntza politikak aldatzeko “borondate berri baten hasiera izatea” espero du Aski Da! kolektiboak

40 elkarte biltzen dituen kolektiboa baikor agertu da, azken hilabeteetako hartu emanetan Irungo Udalak hizkuntza politikak elkarlanetik zuzentzeko borondate berria erakutsi duelako. «Hasierako alde bietako mesfidantzak gaindituz, adostasunak bilatu eta Hizkuntza Plan... [+]


EHUk euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu Medikuntza Fakultatean

2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]


“Pazienteen segurtasuna kolokan jartzen duena euskaraz ez dakien osasun profesionala da”

Hizkuntzak osasun arretaren kalitatean duen eragina aztertu dute EHEk eta EHUk. Jon Zarate Sesma EHEko kide eta EHUko ikertzaile doktoreak emaitzen xehetasunak eman ditu.


Hamar urte barru euskararen arnasgunerik ez dela egonen ondorioztatu dute

UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen eskariz, 2036an Hego Euskal Herrian euskararen egoera zein izanen den aztertu du Siadeco ikerketa etxeak. Hipotesi batzuk beteko balira, hemendik hamar urtera ukanen genukeen errealitate soziolinguistikoari begiratuta, "egoera... [+]


2025-07-11 | Enbata
Eztabaidaren gainetik… gazte batzuen bizipena

Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]


2025-07-09 | Euskal Irratiak
Peio Jorajuria: «Departamendua jukutrian aritu bada, Maider Behotegik berehala dimisioa eman behar du»

Euskalgintzako hainbat eragile Baionako karriketara atera dira EEPren finantzaketaren inguruko kezkak agertzeko. 2017tik izozturik den aurrekontuaren aurrean, Frantziako Estatuak iragarritako 100.000 euroko igoera "trufa" gisa salatu dute.


Euskararen oldarraldiaren kontrako hainbat mobilizazio eta ekimen egingo ditu LABek urrian

Administrazioa euskalduntzeko legeria aldatu beharra dagoela azpirramatzen du LAB sindikatuak eta hori lortzeko "herritarren aktibazioa" ezinbestekotzat hartu du. Hainbat ekimen eta mobilizazio egingo dituzte udazkenean.


Euskal Konfederazioak azalpenak eskatu dizkio Behotegiri, EEPren aurrekontuaren inguruko negoziazioengatik

Dozenaka lagunek agerraldia egin dute astelehen arratsaldean Baionan, Pirinio Atlantikoetako Departamenduaren egoitzaren aurrean. Frantziak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko dituela iragarrita, euskararen etorkizuna bermatzeko hizkuntza politikak "ausardia eta... [+]


2025-07-08 | ARGIA
Euskaraz aritzeagatik lotarako tokia hartzea ukatu diote Bilboko aterpetxe batean Lapurdiko eskola bati

Lapurdiko eskola batetik saiatu dira datorren ikasturterako Ganbara Hostel Bilbaon aterpea lotzen, baina Behatokian salatu dutenez, idatzizko komunikazioan euskaraz aritzeagatik zera esan diete azkenean: “Espainolez mintzatzen ez ginenez, ez gintuztela beren hotelean... [+]


Eguneraketa berriak daude