Etxeko langileen lan segurtasunerako dekretua: eskubideak bai, baina hutsune handiak ere bai
Espainiako Ministro Kontseiluak etxeko langileentzako osasun-azterketak, formazioa eta lan-arriskuak ebaluatzea ezartzen duen dekretua onartu berri du. Baina dekretu horrek arrakala garrantzitsuak ere baditu: langileari “sekretu profesionala” mantentzea eskatzen dio, eta autoebaluazioa egitea enplegatzailearen esku geratuko da kasu askotan. “Horrela nola aterako ditugu argitara etxeen intimitatean gertatzen diren egoerak?”, dio LABeko Mariana Urcuyok.
Garaipentzat hartu dute Espainiako Ministro Kontseiluak astearte honetan onarturiko errege-dekretua: etxeko langileen lan segurtasuna zabaltzen duen araudia da, erabat feminizaturik eta arrazializaturik dagoen sektore prekarioenetako batena. “Etxeko langileei esker izan da, beraiek dira arau hau lortu dutenak”, esan du Yolanda Díaz Espainiako Gobernuko Lan ministroak.
Díazen esanetan, duela 45 urte emakume horiek “eskubiderik ez izateaz gain, espainiar araudiak debekatu egiten zien eskubideak izatea ere”. Era berean, politikariak nabarmendu du Espainiako Estatua “Europako lehen herrialdea” dela halako araudi bat onartzen.
Dekretuak ezartzen du etxeko langileek eskubidea izango dutela euren lan-arriskuak ebaluatzeko, azterketa medikuak egingo zaizkiela aldian-aldian, bermatuko zaiela lanerako baliabide eta ekipamendu egokiak izatea, eta prebentziorako formazioa jasoko dutela, besteak beste.
Bestalde, indarkeria eta jazarpen egoerak atzemateko protokolo bat ere aurreikusten du testuak. Espainiako Estatuan 368.000 pertsona daude Gizarte Segurantzan alta emanda sektore horretan –Hego Euskal Herrikoak barne–. Lan Ministerioak zabaldu dituen datuen arabera, horietatik %95 emakumeak dira, gehienak 40 eta 50 urte artekoak, eta ia erdiak migratzaileak.
Enplegatzailea izango da online esango duena ea “etxe barruko langileak bere logela duen edo zaintzen duen pertsonarekin lo egiten duen, eta bi orduz behin esnatzen ote den”
Enplegatzailea ebaluatzaile?
Baina batzuentzat garaipena eta aurrerapausoa bada ere, sektorean lan egiten duten askorentzat hutsune garrantzitsuak ditu oraindik.
Izan ere, enplegatzaileak berak izango du lanpostuaren lan segurtasuna ebaluatzeko ardura, eta horretarako Laneko Segurtasun eta Osasunerako Institutu Nazionalak doako tresna bat jarriko dio eskura, Internetez.
LAB sindikatuko Mariana Urcuyoren esanetan “arrakala handi bat” da hori. El Salto hedabideari azaldu dionez, enplegatzailea izango da online esango duena ea “langileak lan ekipamendu egokia jasotzen duen, etxe barruko langileak bere logela duen edo zaintzen duen pertsonarekin lo egiten duen, eta bi orduz behin esnatzen ote den”.
Sindikalistaren esanetan, sarrera-irteeren online erregistro bat ez izateak ere zaildu egiten ditu gauzak, batez ere kontuan hartuta lanegun luzeenak dituen sektorea dela.
Gainera, Urcuyok dekretuaren 7.3 artikuluak dakarrena gaitzetsi du: lan egiten duten etxeari buruz informazioa emateko garaian “sekretu profesionala” eskatzen die langileei. “Emakumeen askatasuna mugatzen ari dira, ez bakarrik sexu-jazarpen posibleen aurrean, baita beste edozein lan gatazkari aurre egiteko ere”, dio LABeko kideak.
Sindikatuak 2022an zabaldu zuen etxeko langileen eta zaintza arloko langileen sekzio sindikala, eta geroztik hitzarmen kolektibo bat lortzeko borrokan dihardu. Horretarako mobilizazioak ere egin izan dituzte; pasa den martxoan, esaterako, Bilbon eta Iruñean manifestazio bana egin zituzten baldintza hobeagoak aldarrikatzeko.
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]
Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Martxoak 8aren izaera iraultzailea berreskuratzeko deia egin du Itaia emakumeen antolakunde sozialistak. Irene Ruiz Itaiako kideak azaldu digunez, “oldarraldi erreakzionarioaren eta matxismoaren aurrean proposamen iraultzailea hauspotu eta kontzientzia sozialista... [+]
Garbiketa lanetan diharduten bi emakumeren egoera larria salatu du LAB sindikatuak. Gurpildun aulki eta taka-taka baten laguntzaz mugitzen diren arren, lanera bidali ditu Gizarte Segurantzak.
1958an, emakume baserritarrek Donostiako Erdialdea hartu zuten, esnea saltzea galarazi zitzaiela salatu, eta baserritarren eskubideak aldarrikatzeko. Administrazioak esnearen esklusibotasuna Gurelesa enpresari eman zion, eta baserritarrek Bretxan saltzeari utzi behar izan... [+]
Arrazakeria, diskriminazioa eta islamofobia salatu ditu langileak, eta Iruñeko Lan Ikuskaritzaren aurrean elkarretaratzea egin dute, SOS Arrazakeriak eta LAB sindikatuak deituta. Ikuskaritzak salaketa itxi du, eta onartu egin du Misericordia enpresaren argudiaketa, dioena... [+]
ELE, Etxeko Langileen Elkarteak emandako zifra da, Bizkaian egindako galdeketen emaitzak jasota. Urtero bezala, etxeko langile egoiliarren eta kanpo-langileen lan baldintzei buruzko txostena egin du. Egoera erregularrean zegoen %35,38k ez zuen jaso lanbide arteko gutxieneko... [+]
Berdintasuna, haurdunaldia bezalaxe, badago edo ez dago. Berdintasunik ez dagoenean, ezberdintasuna dago, hori da neurtu eta baloratu daitekeena. Akaso berdintasunaren ondorioak izan daitezke gehiegizkoak batzuentzat, baina horrek eztabaida ondorioetan kokatuko luke, sekulan ez... [+]
Errenteria (Gipuzkoa), 1892. Aizpitarte kobazuloetan Gipuzkoako lehen indusketa arkeologikoak egin ziren, Lersundi kondea buru zuen taldearen eskutik. Handik hamaika urtera, 1903an Alfontso XIII.a Espainiako erregeak bisita egin zuen aztarnategira, eta aitzakia horrekin argazkia... [+]
SEPE Espainiako Enplegu Zerbitzu Publikoko zerbitzuak ukatu bazion ere, Bilboko Lan Arloko 7. Auzitegiak onartu dio langileari eskubidea, ELAk jakinarazi duenez. SEPEk helegitea aurkeztu du.