Esperientzia ekoalternatiboak: kontrakotasunari alternatibak gehituz


2019ko ekainaren 28an - 08:13
Erraustegiaren aurkako mugimendua edo Gipuzkoa Zutik! daude aztertutako mugimenduen artean. Argazkia: @ZarautzeneZutik.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

EHUko irakasle Josu Larrinaga Arzak aletu zituen arlo horretako ikerketaren emaitzarik adierazgarrienak. Espazio ekologistan lanean dabiltzan Gipuzkoa osoko herri mugimenduak eta ekimenak aztertuz osatu da ikerketa. Ekimenen behaketa zuzena eginaz eta mugimenduetako kideak elkarrizketatuz, batik bat.

Mugimendu ekologistarena baztertu eta “esperientza ekoalternatiboez” mintzatu zen Larrinaga. Kontzeptuak azalpen bat merezi du. Herrigintzaren espazio zabal horretan proiektu txikitzaileen aurkakotasunean edo mobilizazio handietan oinarritutako jardun “klasikoez” gain bestelako ekimen berriak garatzen ari dira ikerketaren arabera, geroz eta garrantzi handiagoa omen dutenak. Bizitza oro har edo honen aspektu zehatzak klabe alternatiboetan eraiki nahi dituztenak: kontsumoan, energian edo etxebizitzan, besteak beste. Ikuspegi eraikitzaileek indarra hartu dute ohiko kontrako borroken aldean, baina hauekin batera oro har.

Barne antolaketari eta militantzia moduei dagokienez, borondatezko aktibismoa da nagusi. Soldatapeko langileak ere badira, nagusiki ekonomia sozial eta solidarioaren alorrean. Mugimendu asanblearioak dira ia denak, horizontaltasuna aldarrikatzen dutenak, eta lan modu deszentralizatuak lehenesten dira. Bide horretan barne prozesuei ematen zaien garrantzia hazi egin da, eta dinamizaziorako metodologietan berritasunak garatu dituzte.

Eraldaketarako bidea euren ekimenean eta gaitasunetan kokatzen dute mugimendu ekoalternatiboek. Enpresa eta instituzioekin harremana eskasa eta txarra izaten da oro har, eta talka ohikoa da. Foru Aldundian EH Bilduk agindu zuen urteetan espektatibak igo baziren ere, balorazio kritikoa nagusitzen da. Udal mailan errealitate anitzagoak identifikatu ditu ikerketak. Lorpen batzuk badaude, harremana gorabeheratsua bada ere beti. Politikoki hurbilen sentitzen dituzten indarrekin harreman horiek errazagoak izaten dira oposizioan daudenean gobernatzen baino. Proiektu alternatiboen eraikuntzan engaiatuta dauden talde eta pertsonak harreman aberatsagoa izaten dituzte instituzio gertukoenekin, bereziki teknikariekin, nahiz eta dimentsio pertsonalak zerikusi handia duen.

Mugimendu ekoalternatiboen artean elkarlanak eta plataformak ohikoak lirateke, Larrinagaren esanetan. Saretu eta mapeatu “hitz-gakoak” dira euren jardunean. Elkarrekiko kritikak eta mesfidantzak ere badira, eta elkarlanak oro har bai baina beti ez ditu emaitza positiboak ematen. Ekoalternatiben esparrutik harago, herrigintzaren bestelako antolakunde zein ekimenetan ikuspegi ekologistak presentzia irabazi du. Ikerketak feminismoaren eta ekologismoaren arteko aliantza azpimarratzen du zentzu horretan.

Genero zapalkuntzekiko kezka handia dago mugimendu ekoalternatiboetan, ikerketaren arabera. Kopuru aldetik emakumezkoak gehiengo dira talde askotan, eztabaidatu ez ezik parekidetasuna sustatzeko estrategiak eta erremintak garatu dira barne mailako zein kanpora begirako lanean.

Aniztasuna balore positibo bezala defendatzen dute mugimendu hauek: ideologikoa, jatorrikoa, maila ekonomikoari dagokiona edo adinarena, esaterako. Talde barrukoa ez da izaten hain handia, ekimenetan edo saretzean lortzen dutena, aldiz, aberatsagoa litzateke. Ahultasun handiena migratutako pertsonen eta baliabide ekonomiko eskasekoen presentzia ezan legoke.

Etxebizitza: erabilera balioa sustatzen

Ana Revuelta Andresek Abaraska Etxebizitza Kooperatiboaren egitasmoaren nondik norakoak azaldu zituen mintzaldiaren bigarren partean. Oraindik ere definizio prozesuan dago Abaraska, ez da errealitate materiala. 60 pertsona inguruk osatzen dute taldea, 28 eta 60 adin tartekoak. Bizitza eredu alternatibo bat garatu nahi dute eraikin komun batean, nor bere arrazoiak akuilu: ekonomikoak edo ideologikoak kasu. Erreferentzia nagusiak Danimarkako eta Uruguaiko etxebizitza kooperatiboetan aurkitu dituzte, baina Bartzelonako La Borda edo Bilboko Egunsentia ere aipatu zituen Revueltak.

Etxebizitza eskubide bezala aldarrikatu zuen Abaraskako kideak, baina eskubidea jabetza pribatutik deslotuz. Erabilera lagapena dute eredu: lur publikoan eraikitako etxebizitzak, erabilera eskubideari mugatuak. Jabea kooperatiba litzateke uneoro. Tokikotasunari garrantzia ematen diotenez auzo dimentsioan pentsatzen dute, horrekiko hartu-eman harreman bat eraikitzea helburu.

Autoantolakuntza oinarria da. Lan talde ugarietan daude antolatuak, prozesuari ematen zaion garrantzia islatzen dutenak: Kutxipandi (elkarbizitza), Komunikazioa, Arkifrikis (arkitektura proiektua), Ekonomia eta Tinder (instituzioekin harremanak), eta beste. Feminismoa zeharkakoa izatea sustatzen ari dira, bioeraikuntzaren alde egiten dute, eta espazio komun eta pribatuen arteko uztarketa bilatzen dute. Finantziazioaren sostengua norbanakoen eta entitateen ekarpenak, eta ekonomia solidarioa eta finantza etikoa oinarri duten antolakundeak izango dira.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ekologismoa
Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko

Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]


Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.


2025-07-02 | Garazi Zabaleta
Berriztagarriak Nafarroan
30 urte eta gero zer?

1994an altxatu zituzten lehen haize errotak Nafarroan, Erreniegako parke eolikoan, Iruñetik gertu. Segidan etorri ziren beste asko: Arizko parkea Leitzan eta Berueten, Izkokoa Irunberri inguruan, Oibarkoa, Cabanillasko Serralta parkea... ‘Haizearen aitzindari’... [+]


2025-07-01 | Euskal Irratiak
Hendaiako azken berdegunean 250 bizitegi eraikitzeko proiektuak eztabaida piztu du

Hendaian etxebizitza larrialdi egoera bizia da: bizitokien %27 bigarren etxebizitza dira eta 700 familia alokairu sozial baten esperoan daude. Horren erdian, Herriko Etxeak Moleres izeneko 40.000 m2-ko eremuan 250 etxebizitza eraikitzeko egitasmoa jarri du mahai gainean... [+]


EAEko herritarren %58k mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu du 2024an

EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.


Bilboko superportua eta Getariako hegalabur haztegia, 2025eko “bandera beltz” nagusiak

Ekologistak Martxanek Bandera Beltzak 2025 txostena argitaratu du, urtero legez, "itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko". Hego Euskal Herriko kostaldeari dagokionez, Bilboko superportuari eta Getariako arrain... [+]


2025-05-28 | Irutxuloko Hitza
Gladys del Estal omenduko dute igandean, haren hilketaren 46. urteurrenean

Gladys Gogoan elkarteak eta Eguzkik Gladys del Estal ekologistaren omenezko ekitaldia antolatu dute igande honetan. Gladys del Estal duela 46 urte hil zuen Guardia Zibilak Tuteran, nuklearren aurkako mobilizazio batean. 1979ko ekainaren 3an gertatu zen, energia nuklearraren eta... [+]


2025-05-07 | ARGIA
Euskal Herria Bizirik sareak kanpaldia egingo du Donemiliagan, “lurraren defentsa antolatzeko”

Maiatzaren 16tik 18ra izango da kanpaldia, AHTk eta berriztagarrien proiektu batek "mehatxaturiko" Arabako Uribarri Jauregi herrian. "Desjabetu nahi dituzten eremuetan erresistentzia antolatzeko dugun gaitasuna erakutsi eta kaleak betetzetik mendiak hartzera pasako... [+]


Donostiako Udala vs. Ekologistak Martxan: nork du arrazoi?

Ekologistak Martxan taldeak ohartarazi ostean Donostiako Ategorrieta hiribide inguruan airearen kutsadura maila oso handia dela, udaletik zalantzan jarri dute erabilitako metodologia eta adierazi dute errepide horretan dagoen estazio ofizialaren datuak hartu behar direla... [+]


Eskola inguruetako aire kutsadurarik handiena Donostiako hiru ikastetxetan eta Bilboko bitan atzeman dute

Donostiako Zurriola Haur Hezkuntza, La Asunción eta The English School ikastetxe inguruak eta Bilboko Kontxa Eskola eta Calasancio-Escolapios dira nitrogeno dioxidoaren muga legala gainditzen dutenak, Ekologistak Martxanek hainbat eskola ingurutan egindako azterketaren... [+]


Herritarren kexuaren gainetik pasaz, aitzina doa Gatika-Cubnezais itsas azpiko kable elektrikoaren eraikuntza

Obrak "abiadura handian" doazela deitoratzen dute makroproiektuaren kontrako kolektiboek. Landetako THT Ez taldeak hitzaldia antolatu du apirilaren 27rako, ozeanoei buruzko nazioarteko hainbat aditurekin, tartean, Paul Watson baleen aldeko ekintzaile... [+]


Energiaren Nazioarteko Erakundeak zentral nuklearrak irekita mantentzeko eskatu dio Espainiako Gobernuari

Alemanian zentral nuklearren itxierak izan duen “eragin negatiboa” kontuan izateko eskatu dio erakunde horretako buru Fatih Birolek Pedro Sánchezen exekutiboari. Iberdrola, Naturgy eta Endesa multinazional elektrikoak ere presio egiten ari dira itxiera egutegia... [+]


Eguneraketa berriak daude