Erlijioko irakasleak: frankismoaren inposizioa
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Erlijioko irakasleen kontratuak blindatzeko lege proiektu bat aurkeztu du Navarra Sumak Nafarroa Garaiko Parlamentuan. Koalizio horrek aipatu du irakasleak kontratatu direla konkordatuaren eta indarra duen legeriaren arabera. Hori dela eta, komeni da oroitzea nondik datorren azken konkordatua. Estatu espainiarrak 1850ean sinatu zuen azken-aurreko konkordatua, eta bertan behera gelditu zen II. Errepublikan. Jakina denez, 1936ko estatu kolpe faxistak ito zuen errepublikak hasitako bide berritzailea Nafarroako Hezkuntzan eta, gerra bukatutakoan, estatu guztira hedatu zen errepresioa.
Erregimen frankistak interes handia zuen kontrol soziopolitikoa bermatzeko, besteak beste, erlijio katolikoaren bidez. 1956an sinatutako konkordatuan jasotzen zen Eliza Katolikoak eskumena izanen zuela irakasleak hautatzeko eta erlijio ikasgaiaren edukiak ezartzeko. Diktadorea hildakoan, konkordatuaren oinarrizko irizpideei eutsi zitzaien 1976an eta 1979an Vatikanoarekin sinatutako akordioetan. Frankismoaren nacionalcatolicismoak jarraitu zuen, beste hainbat inposiziorekin batera: Borboien monarkia, diktaduraren epaileak eta poliziak, elite estraktibistaren babesa, eta abar. Eliza Katolikoak pribilegioak mantendu zituen, esate baterako, finantzaketa publiko oparoa, zergak ordaintzetik salbuestea eta doktrinamendu katolikoa izatea ikastetxe publikoetan. Diktaduran erruz handitu ziren ikastetxe pribatu erlijiosoen diru-laguntzak, eta finantzaketa publikoaren bermea lortu zuten 1985ean, itunen bidez.
"Artzapezpikutzak agintzen dio Hezkuntza Departamentuari zein irakasle kontratatu eta, haren iritziz, irakasleren bat ez bada egokia, bertan behera gelditzen da kontratua"
Artzapezpikutzak agintzen dio Hezkuntza Departamentuari zein irakasle kontratatu eta, haren iritziz, irakasleren bat ez bada egokia, bertan behera gelditzen da kontratua. Ustezko egokitasun hori ematen edo kentzen da irizpide matxista eta atzerakoien arabera, adibidez, sexualitatea edo itxura. Edukiei dagokienez, gogoratu behar dugu doktrina katolikoan hau irakasten dela: “Ekintza homosexualak arauz kanpokoak dira berez, Naturaren legearen aurkakoak, sexu ekintzari ukatzen diote biziaren dohaina eta ezin dira inola ere onetsi”. Jakina, hori osotara bateraezina da Nafarroako LGTBI+ Berdintasun Legearekin.
Bestalde, Elizak inposatu zuen eskola ordutegi orokorrean egotea erlijioaren ikasgaia, kalifikatua izatea eta ordezko ikasgai “parekagarria” nolakoa izanen zen, hau da, hutsaren hurrengoa ikasteko zer edo zer. Hala ere, erlijioan nota altuagoak jarri ohi dira ikasle gehiago erakartzeko batik bat, eta nota horiek DBHko edo Batxilergoko batez besteko nota igotzeko balio dute, LOMCErekin gertatzen den bezala. Gainera, ez dago erlijio katolikoaren ikasgaia ordezkatzerik, ez badira eskaintzen ikasleen erlijio, sinesmen edo ideologia guztiak, ateismoa eta agnostizismoa, konparaziora. Hori ezinezkoa da eskola publikoan, gero eta askotarikoagoa baita; hortaz, irtenbide bidezkoena da eskola laikoa eraikitzea, non erlijio doktrinamendua ezabatuko den eta erlijioen kultura integratuko curriculum orokorrean.
LOMLOEk erlijio saioak murriztuko ditu. Horrela, erlijioko irakasleen kontratuak blindatzen badira legez eta ikastetxeko beste lan batzuk hartzen badituzte, murriztuko dira merezimenduen bidez sistema publikoan sartutako beste irakasle batzuen kontratuak, edo desagertuko dira. Hatzez kontratatutakoak gailenduko dira, alegia. Gainera, LOMLOEk argi xedatzen du erlijio ikasgaiak ez duela ispilu ikasgairik izanen. Beraz, lege hori aintzat hartuta, logikoena litzateke erlijioa eskolaz kanpoko jarduerekin batera jartzea, ikasleen ordutegian arazorik ez sortzeko.
Kontraesan gaitzean eroriko dira memoria historikoa aldarrikatzen dutenak, babesa ematen badiote horrelako lege zital bati. Hobe lukete argitan jartzea ikastetxe erlijiosoetan izandako abusuak, eta galaraztea Eliza Katolikoaren pribilegioak, behin betiko.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.
1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]
Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]
Euskararen (euskaldunon) aurkako oldarraldiak ertz ugari ditu; horietako bat fronte mediatikoa da, Voxento taldea buru eta PSOE-CCOO-UGTko kide ezagunak ekintzaile nagusi. Sarri eskaintzen digute idatziren bat, barnera dezagun Euskal Herriko hizkuntza ofizialetatik zein diren... [+]
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]