Erasotako monolitoak konponduko ditu Nafarroa Bizirik-ek: “Memoria ez da zerra batekin mozten”
Nafarroako Erresumako gaztelu sinbolikoetan zeuden eta erasoak izan diren monolitoak konponduko dituela adierazi du Nafarroa Bizirik kolektiboak. Horretarako erasoengatik kalteturiko udalekin batera dirua biltzeari ekingo diote. Monolito bakoitza konpontzeak 1.000 eta 2.000 euro inguruko kostua izan dezakeela aurreikusi dute.
Erasoak, besteak beste, Untzuen, Uharten, Villamayor de Monjardinen, Oibarren eta Zangozan gertatu dira. Guztira zazpi dira kalteturiko ikurrak. Hauek 2012an jarri zituzten, erresumaren 500. urteurrenean, bere independentzia defendatu zuten gazteluen presentzia oroitzeko. Nafarroa Bizirik-eko lehendakari Patxi Abasoloren esanetan, “KO bidez irabazitako gatazka ideologikoa izan zen”, historiografia ofizialak aitortu behar izan baitzuen Nafarroa konkistatua eta militarki okupatua izan zela.
Abasolok nabarmendu du monolitoak gizaldietan zehar irauteko zeudela diseinaturik, eta horiek ipintzeko lan handia egin zutela. Izan ere, ikurrek 70 kilo inguruko pisua zuten, eta oso leku malkartsuetaraino eraman behar izan zituzten. Berriki monolito horiek “gogorki” erasoak izan dira, baina Abasolok adierazi duenez, leku horiek esangura historikoa izaten jarraituko dute. Kolektiboak twitter bidez gaineratu duenez, “memoria ez da zerra erradial batekin mozten”.
Villamayor de Monjardineko alkate Eugenio Barbarinek azaldu du konponketak 2016an egitea espero dutela, “erasoak gertatu diren beste herrietako udalekin elkarlanean jardunez”. Nafarroa Bizirik-eko kide Peio Iraizozek, berriz, azpimarratu du konponketen kostu ekonomikoak baino garrantzi handiagoa duela garai batean monolitoak jartzeko egindako lana “bortxatu” izanak.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]