Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko
Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren 18rako, frankismoaren biktimentzat “justizia eta erreparazioa” eskatzeko.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Nafarroako memoria elkarteek manifestazioa iragarri dute datorren urtarrilaren 18rako, Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteko emandako ezezkoa dela eta. Ekitaldia 18:00etan hasiko da, Askatasunaren plazan, eta Karlos III.a etorbidetik Gazteluko plazaraino egingo du ibilbidea. “Egia, justizia eta erreparazioa izateko frankismoaren biktimen eskubideen defentsan” egingo dute hainbat herritarrek manifestazioa, “berriro ez errepikatzeko bermearekin”.
Eztabaida politikoa eta juridikoa
1942an eraikitako eraikinaren etorkizunari buruzko polemika areagotu egin zen, azaroaren 20an EH Bilduk, PSNk eta Geroa Baik monumentuari beste esanahi bat emateko akordioa egin ostean. Gehiengo osoz onartutako ituna "traiziotzat" jo zuten elkarte memorialistek, eta ziurtatu dute akordioaren edukia ez zutela ezagutu onartu bezpera arte. Harrezkero, Memoria Demokratikoaren Legearen araberako irtenbide bakarra eraistea dela defendatu dute elkarte horiek.
Bestalde, Iruñeko Udalak dio, bere zerbitzu juridikoen txosten batean oinarrituta, lege horrek ez duela behartzen Nafarroan eraikina eraistera. Txostenaren arabera, udalaren hirigintza araudiak indarrean jarraitzen du, eta aldatu egin beharko litzateke prozedura baten bidez: Vianako Printzea Institutuaren txosten loteslea lortu beharko litzateke, eta osoko bilkuran gehiengo osoz onartu.
Udalari kritikak
Urriaren 16an, elkarteek eraisteko eskaera erregistratu zuten, eta akordioa ezagutu eta hilabetera etorri zen ebazpena. Berriki jakinarazi dutenez, Joseba Asironek, Iruñeko alkateak, atzera bota zuen eraisteko proposamena azaroaren 28an. Elkarte memorialisten ustez, ebazpenak ez du motibaziorik, eta udalaren txosten juridikoak Memoria Demokratikoaren Legea “modu okerrean interpretatzen du”. Gogorarazi dute 2022an onartutako araudi hori oinarrizkoa dela, eta estatu osoan ikur frankistak kentzeko betebeharra ezartzen duela.
Elkarteek azpimarratu dutenez, “Erorien Monumentua ikur frankista bat da, eta legeak ez du aurreikusten esanahi berri bat ematea, desagerraraztea baizik”. Era berean, alkateak hirigintza araudia aldatu beharrik gabe eta osoko bilkuran gehiengo kualifikatua lortu beharrik gabe jardun lezakeela diote.
Urtarrilaren 18ko manifestazioak herritarrak bildu nahi ditu monumentua eraistearen alde, eta presio soziala indartu, udalak bere jarrera irauli dezan. “Funtsezkoa da tratamendu uniformea bermatzea giza eskubideen urraketen biktima guztientzat”, argudiatu dute, nabarmenduz legea betetzea ezinbestekoa dela “memoria historikoan aurrera egiteko”.
Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean.
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.