“Ekologiaz hitz egiteko aitzakia artistikoa da festibala”
Iruñeko Labea Arte, Zientzia eta Natura Laborategia da apirilaren 25etik 30era Iruñean ospatuko den Arbola festibalaren antolatzailea. Artea eta zientzia uztartuz, naturarekin lotutako egitasmoak lantzen ditu laborategiak. Oraingoan, zuhaitzen kultura oinarri hartuta eta hainbat diziplina artistikoren bidez, trantsizio ekosozialaren inguruan hausnartzeko eta alor horretako erronkak jendarteratzeko festibala jarri dute martxan. Lehen edizioa da aurtengoa, eta Iruñeko jaialdi nagusia egiteaz gain, maiatzean eta ekainean Nafarroako beste hainbat herritara ere eramanen dituzte ekimenak Arbola Ibiltariaren bidez: Tafallara, Artzibarrera, Esteribarrera, Monrealera eta Untzuera.
Isabel Ferreira da jaialdiaren zuzendari artistikoa. Horrela azaldu du ekimenaren asmoa: “Azken finean, jaialdia aitzakia bat da, arbolen eta artearen bidez ekologiaz hitz egiteko eta estrategia artistiko eta sortzaileak erabiliz, bizi garen moduaz hitz egiteko”. Izan ere, gaur egun alor ekosozialean ditugun erronkei aurre egiteko artea oso eraginkorra dela uste du zuzendariak, kontzientzia hartzea bultzatzen duelako, baina beldurretik izan beharrean, estimulu positiboetatik abiatuta: “Ni askotan beldurtuta gelditzen naiz ingurumenari lotutako dokumentalak ikustean. Bada, kasu honetan, modu positiboan bultzatu nahi dugu jendea hitzetatik ekintzetara pasatzea”.
Izenak argi azaltzen duen moduan, zuhaitzak ditu erdigunean festibalak. Zergatik zuhaitzak? “Gure gizartean paper garrantzitsua dute arbolek: klima erregulatzaileak dira, bizitzeko beharrezkoak ditugu… estrategikoak dira, baina, aldi berean, oso ezezagunak zaizkigu. Gehiago dakigu ilargiaren gainazalaz zuhaitz batez baino”, gehitu du. Egunerokoan oharkabeko zaizkigun horiei protagonismoa ematea da jaialdiaren helburua, eta horretarako, bertako eta nazioarteko artistekin hainbat ekimen proposatu dituzte: dantza, musika, zinema, erakusketak, antzerkia, tailerrak, hitzaldiak…
Biodibertsitatea eta artea, balkoi artean
Jaialdiaren alde artistikoa, dibulgatiboa eta pedagogikoa nabarmendu ditu Ferreirak. “Orain, esaterako, balkoietan ari gara lanean, gure esparru intimo eta txiki horietan, instalazio botaniko-artistiko batekin”. Madrilgo Lucía Loren artistaren egitasmoa da. Biologoa eta paisajista da bera, eta balkoietan biodibertsitatea erakartzeko egitasmoa da esku artean duena: txorien eta intsektuen hotelez, landare meliferoez eta bestelakoez bete dituzte balkoiak Iruñeko Kale Nagusiko 53. zenbakian, eta festibalean inauguratuko dute "obra". “Proiektu horrek badu bere alde estetikoa, baina baita alde funtzional eta ekologikoa ere”, azaldu du zuzendariak.
Gonbidatutako artisten artean daude gaiaren bueltan lanean ari diren nazioarteko izen ezagunak: Lucía Loren, Marina Guzzo, Cecylia Malik, Martin Etxauri, eta beste hainbat. Egitaraua eta informazio guztia hemen.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]