Distopia orwelldarra beste 99 urterako Txagos uhartedi urrunean
Erresuma Batuko ika-mika parlamentarioaren mamia zen Keir Starmerren gobernuak, azkenean, sinatu duela Maurizioko Errepublikarekin Txagos uhartediaren subiranotasuna hari aitortzen dion tratua. Hori bai, bertan AEBek (Erresuma Batuaren presentzia hutsaren hurrengoa baita) duten base militar estrategikoak bere horretan jarrai dezan 99 urterako errentamenduaren truke.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Galtzeko arrisku handirik gabeko apustua litzateke postura egitea Eric Arthur Blair, goitizenez George Orwell, bizi izan balitz, Abereen etxaldea edo 1984-ren mailako distopiaren bat idazteko inspiratuta aurkituko zela pasa den ostegunean, maiatzak 22, Erresuma Batuko Komunen Ganberan Txagos uhartediaren inguruan izandako eztabaida aditzeko parada izan balu. Zoritxarrez, 75 urte daramatza hilda Homage to Catalonia-ren egileak. Baina, asmaziotan aritu gabe halako distopia esku-eskura izateak bai kitzikatuko zuela, ziur.
Gainera, bere haurtzaro-gaztarotik aditzera izango zuen –britainiar eta europar gehien-gehienek baino gehiago behintzat bai– mundu-parte bati buruzkoa izanik. Urruti samar dago Txagos Orwellek zuzenean ezagutu zituen Bengalatik edo Birmaniatik, baina are urrutiago geratzen da Londrestik edo AEBetatik. Gertu, ez dago inondik gertu Txagos uhartedia.
Ika-mika parlamentarioaren mamia zen Keir Starmerren gobernuak, azkenean, sinatu duela Maurizioko Errepublikarekin Txagos uhartediaren subiranotasuna hari aitortzen dion tratua. Hori bai, bertan AEBek (Erresuma Batuaren presentzia hutsaren hurrengoa baita) duten base militar estrategikoak bere horretan jarrai dezan 99 urterako errentamenduaren truke. Epemuga heltzen denean bera ez dela Etxe Zurian izango ulertu bide duenez, Trumpek amore eman izango du hasiera batean oso ezkor hartu zuen egitasmo britainiarraren aurrean.
Starmerrek, aldiz, bestelako aterabide guztiak auzitegietan galtzeko ziurtasuna saldu die bereei. Ez, haatik, tory eta erreformistei, “Txinaren besoetara joaten ari den Maurizioren eskuetan” utziko omen baitu uhartedia akordioak. 99 urte amen batean joaten direlako edo. Gainera, “geurea zenagatik” ordainduko omen da errenta.
Pozik dagoen bakarra, seguruenera, Maurizio izango da. Inoiz “berea” izan ez den zerbaitegatik errenta jasoko duelako. Administrazio kolonial britainiar berberaren pean egon izana partekatzen dute mauriziarrek eta txagostarrek. Baina 1960ko hamarkadaren hondarrean, batzuentzat independentzia heldu zen... eta besteentzat deportazioa, AEBei base militar estrategikoa oparitu ahal izateko.
Gerra Hotzaren pasarterik hitsenetako bat da txagostarren deportazioa. Inoiz onbideratu ez dena, auzitegiek ere bidegabekeria behin eta berriz ebatzi duten arren. Orain, erbestean beste 99 urteko luzapena iragarri zaie jada deportatuen ondorengoak diren txagostarrei. Ez da harritzekoa benetan haserre daudenak haiek izatea.
Beste batzuen sumindura, beharbada, 99 urteko epe horrek sorrarazten dizkien oroitzapen garratzetatik letorke. Ingalaterrako legeak ahalbidetzen duen errentamendu-eperik luzeena da. Adibidez, Orwell jaio baino bost urte lehenago, Hong Kongeko Lurralde Berriak errentatzeko baliatu zen. 99 urte igarotakoan gertatu zena gogoan dute, agidanez.
Anstey (Ingalaterra), 1779. Leicesterren kanpoaldeko herriko ehungintza fabrika batean, ugazabak Ned Ludd izeneko aprendizari errieta eta jipoia eman zizkion, ehungailua gaizki erabiltzen ari omen zelako. Haserre, Luddek mailu bat hartu eta bi makina hondatu... [+]
BBCko 100 langile baino gehiagok gutun bat argitaratu dute hedabideak Israelen alde duen jarrera salatzeko. Modu anonimoan egin dute, bestela "ondorio larriei" egin beharko lieketelako. Erresuma Batuko kultura eta komunikazio arloko beste 300 pertsonek ere sinatu... [+]
Urtebete eta erdiz sarraski genozidak gauzatu ondoren, Erresuma Batuko zenbait hedabidetako kontseilu editorialek hitza hartu dute, bat-batean, Israel Gazan egiten den sarraskiaren aurka. Establishmenteko gizatxar mediatikoek aldaketa usaina hartu diote haizeari.
Astearte eguerdian egin du ohartarazpena Nazio Batuen Erakundeak. Astelehenean laguntza humanitarioa daramaten bost kamioi sartuko direla iragarri du Israelek, hamaika asteko blokeo erabatekoaren ostean. "Tanta bat da ozeanoan", adierazi du Tom Fletcher NBEko Giza... [+]
Errepikatu nirekin: Sara Millerey. Ez dezagun ahaztu bere izena. Transfeminizidioaren biktima da Millerey: gorrototzaile transmisogino batek torturatu zuen, besoak moztu zizkion eta bizirik bota zuen ibaiertz batera. Bi orduko agoniaren ondoren hil zen.
Errazagoa da J.K... [+]
Kondenatutako atzerritarren nazionalitateari buruzko datuak argitaratuko dituela adierazi du Erresuma Batuko Barne ministroak. Bide beretik, pasa den astean ezagutarazi zen Aste Nagusian atxilotutako 79 pertsonaren argazkiak filtratu zituela Ertzaintzak.
"Bakearen" bidean, Errusiak proposatu du kontrolpean ez dituen lurraldeei uko egitea. Trukean AEBk hainbat onura emango dizkio, Financial Timesen arabera. Hala ere, Kremlineko bozeramaile Dmitry Peskov-ek abisu egin du: "Ez fidatu hedabideez, ezta errespetagarriak... [+]
Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]
Petrolio-ontzi batek eta zamaontzi batek elkar jo dute astelehen goizean Ipar Itsasoan, Ingalaterrako ipar-ekialdean. Talkak Jet-A1 erregaia zuen petrolio-ontziaren tanke bat apurtu du eta kezka da nagusi, izan ditzakeen ondorio ekologikoengatik.
.jpg)
Hala iragarri du Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministroak Londresen eginiko goi bileran. Etxe Zurian Trumpek Zelenskiren aurka egin ostean, izandako eztabaidaren aurrean, Europako buruzagiek babesa adierazi diote Ukrainako presidenteari.
Agintean dagoen Alderdi Laboristak atxiloketen eta deportazioen irudiak erakutsi ditu, eta urtarril honetan "errekorra" egin duela esan du, harro-harro.
192 milioi sagar 2024. urtean. Segundoero sei sagarretik gora saltzen du Britainia Handiko Tesco supermerkatu kate han ezagunak; ia 27.000 tona. Zenbaki ikusgarriak dira baina are harrigarrigoak dira bertokoak, Ingalaterrako sagarrak direla jakinda.
Silizearen hautsak sorturiko gaitz eta biriketako minbizi kasuek ez dute etenik azken urteetan. Australian, Ingalaterran edo Espainiako Estatuan alarmak piztu dira, eta kristal-silizea duten kuartzozko sukalderako mahaiak egitea debekatzeko urratsak ematen hasi dira.
Terminoaren jatorria XIX. mendearen hasieran kokatzen da. Garai hartan, liberal ingelesen asmo inperialistek errusiarrekin talka egin zuten, Errusia Asian zabaltzen ari baitzen eta Ingalaterraren kolonizazio nahiak oztopatzen. Beren interesak babesteko, Ingalaterrak errusiarren... [+]