Irakurtzen eta idazten ikasteko prozesuan traba handia da dislexia, eta hainbat ikerketaren arabera hamar haurretik batek sufritzen du, baina maiz ez da detektatzen, eta ondorioak ditu frustrazioan, autoestimuan eta ikas-ibilbidean. “Tuntuna eta despistatua nintzela uste nuen”.
Urriaren 8a dislexiaren nazioarteko eguna dela-eta, nahasmendu neurobiologiko honen inguruko artikuluak ikusi ditugu han-hemenka. Irakurtzen ikasten hasi eta hizki eta hitzak dekodifikatzeko traba handiak aurkituko ditu haurrak, baina adituek ere oharra egin dute: hasieran hizkiak alderantziz idaztea, hizkiak nahastea… ohikoa izan daiteke, beraz, ez egin diagnostiko presazko eta arinik, 7 urte bete arte ez da gomendatzen diagnostikoa egitea.
Silaba alderantziz irakurtzen du?
Adinean aurrera egin eta asko kostatzen bazaio irakurtzea, oso geldo irakurtzen badu, irakurtzen ari dena ulertzea asko kostatzen bazaio (nahikoa lan duelako hizki eta hitzak dekodifikatzen)… dislexia izan dezake. Dislexia duen pertsonak, adibidez, sekulako zailtasunak ditu hizkiak memorizatzeko, hizkien soinuak memorizatzeko, edo bananduta hizkiak identifikatzen ditu baina hitz baten barruan ez (irakurtzen hasi eta hizkiak nahasten ditu, hizkiak jaten ditu, hizkien soinuak nahasten ditu…). Batzuetan, irakurtzen duena asmatzen du (azkar irakurri nahi eta hitz luze batean, adibidez, bukaera asma dezake); irakurtzerakoan maiz gelditzen da eta oso geldo egiten du, asko kostatzen zaiolako; ez ditu hitzak bere horretan irakurtzen, alegia, hitz baten bukaera hurrengoaren hasierarekin elkartuko du adibidez (“txakurra katuarekin” irakurri ordez “txaku rraka tuarekin” irakurri dezake); azkar irakurtzeko presiopean hizkiak jan eta existitzen ez diren hitzak esan ditzake; silaba alderantziz irakurriko du beharbada (“astoa” beharrean, “satoa”)… Idazterakoan ere, zailtasunak izango ditu dislexia duenak, ildo bertsuan.
Ondorioa da frustrazioa, angustia, hainbeste ahalegindu eta ezinean ibiltzearen emaitza. Jakina, horrek guztiak autoestimuan eragin dezake, eta horregatik da inportantea, adituen arabera, hori guztia lantzea, pazientziaz, eta haurrari bere buruan segurtasuna ematea. Dislexia dutenentzako material egokitua erabiltzeaz gain, hezkuntza-estrategia egokituak erabiltzea ere garrantzitsua dela diote.
Material egokitu horren barruan, Dytective erreminta sortu duen emakumeak berak, Luz Rellok, dislexia du, eta hala kontatu izan du elkarrizketetan: “10 urterekin jakin nuen dislexia nuela, irakasle batek antzeman zidan eta horrek bizitza aldatu zidan. Ordura arte, tuntuna nintzela uste nuen, despistatua, ahalegin handia egiten nuen nire zailtasunak ezkutatu nahian. Hortik aurrera, irakurtzeko eta idazteko prozesua hobetzeko laguntza jasotzen hasi nintzen, eta laster eman zituen fruituak”.
25 ikasleko gelan tutoreak askotariko beharrei eta arreta berezia behar duten gero eta ikasle gehiagori erantzun behar die
Beharra duten ikasleentzat, baliabideak urri
Eskolan, berariazko laguntza behar duten ikasleak dira dislexia dutenak, baina laguntza horrekin gertatzen ari dena kontatu dugu ARGIAn. Premia bereziekin diagnostikatutako ikasleak ikastetxeko mapa deiturikoan sartzen dituzte eta mapan egoteak esan nahi du, ikasle horrek arreta handiagoa behar duen heinean, baliabide pertsonala esleituko zaiola (hezitzailea edota PTa) ikas-ibilbidean eta ikasgelan laguntzeko, curriculuma bere beharretara egokitzeko eta abar. Baina duela urte gutxi batzuetatik hona, hainbat profil mapatik atera dituzte, premia larrienak besterik ez dituzte utzi mapan (desgaitasunak, nahasmen larriak…), eta gainerakoek, berariazko laguntza behar duten ikasleak deiturikoek, ez dute baliabide gehigarririk, tutoreak (berez klaustroak) erantzun behar die ikasle horien beharrei, eta egokitu behar du materiala eta ikas-prozesua bakoitzaren errealitatera. Esan bezala, berariazko laguntza behar duten ikasleen artean daude dislexia dutenak, baina baita bestelako zailtasunak dituztenak ere. Kontuan hartu behar da ikasle horien kopurua nabarmen egiten ari dela gora. Ondorioa? 25 ikasleko gelan tutoreak (klaustroak) askotariko beharrei eta arreta berezia behar duten gero eta ikasle gehiagori erantzun behar die, ikas-prozesu gero eta gehiago egokitu behar ditu, eta erreportajeko solaskideek argi dute: batetik, zama agerikoa da, irakasleak maiz ez dira iristen denei egoki erantzutera; bestetik, formazio hutsune handia dute irakasleek, sarri ez dakite hainbat beharri nola erantzun.
Unibertsitatera sartzeko azterketa eredu berria estreinatu eta gutxira, datorren ikasturterako azterketa berriz ere “goitik behera” aldatuko dietela eta probak eskakizun maila altua izango duela salatu du EAEko Historiako irakasle talde batek. Azterketa eredua... [+]
Kanbon egin duten urteko biltzar nagusian ontzat jo dute lizeo berriaren garapenari buruzko txostena. Donapaleuko ikastolaren ondoan egongo da, eta hasiera batean 180 ikasle hartu ahal izango ditu, Seaskako arduradunen arabera. Lizeo berriaz gain, urteko biltzarrean azken... [+]
Kooperatibismo bat komunitateari begira UEUko topaketek, komunitatea ahaldundu eta lurraldeetako beharrei erantzuteko tresna direla gogorarazi ziguten. Halaxe da, bai, baina ekaina ez da kooperatibetan idealizaziorako garai egokiena, ez behintzat kooperatibetako kudeaketa... [+]
María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]
Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]
Errektoretzaren erantzun ezan, ehun bat irakaslek berriz eskainiko diete ikasleei ahozko froga euskaraz pasatzeko aukera. Guraso elkarteek ere bat egin dute ekimenarekin, errektoretzaren inplikazioa eskatuz.
Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]
Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.
Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]
Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]
“Lehenengo mailako ikasleek enpresetan egin dituzten praktikak existitu ez balira bezala jokatzeko eta notak aurreko sistemaren arabera jartzeko eskatu digute”, adierazi dio ARGIAri irakasle talde batek. Hori eta beste hainbat adibide eman dizkigute, azaltzeko modu... [+]
Animalia-etikaz mintzatuko dira EHUko ikastaroetako batean. Leire Morras Aranoak, ikastaroaren zuzendariak, hezkuntzan antiespezismoa lantzeko dauden hutsuneak eta aukerak nabarmendu ditu.
Udako Euskal Unibertsitateak hogei jardunaldi eta topaketa antolatu ditu ekainaren 11tik hasita hilabete batez, hausnarketari bide emateko eta "arnasgune akademikoa" izateko helburuarekin. Inguma datu-base berrituan unibertsitate mailako jakintza alor ugaritako ia 50.000... [+]
Espainiako Lanbide Heziketaren legeak egoera larria ekarri duela iritzita, kezka nagusiekin manifestua idatzi du irakasle talde batek eta jasotako sinadurak aurkeztu dizkio Eusko Jaurlaritzako Lanbide Heziketako Sailburuordetzari. “Joan garen ikastetxe guztietan bat egin... [+]
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak iragarri duelarik hainbat ikastetxe eta zonaldetan sukaldeak jarriko dituztela, EHIGE gurasoen federazioak dio gaur egun catering-enpresen esku dauden eskola-jantokietako eredua bera aztertzea eta bestelako kudeaketa bat bultzatzea dela... [+]