Dislexia, sarritan antzematen ez den zailtasuna eta eskola-porrota eragin dezakeena

  • Irakurtzen eta idazten ikasteko prozesuan traba handia da dislexia, eta hainbat ikerketaren arabera hamar haurretik batek sufritzen du, baina maiz ez da detektatzen, eta ondorioak ditu frustrazioan, autoestimuan eta ikas-ibilbidean. “Tuntuna eta despistatua nintzela uste nuen”.

Hitz baten bukaera hurrengoaren hasierarekin elkartuko du adibidez (“txakurra katuarekin” irakurri ordez “txaku rraka tuarekin” irakurri dezake). Freepik

2024ko urriaren 08an - 12:04
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Urriaren 8a dislexiaren nazioarteko eguna dela-eta, nahasmendu neurobiologiko honen inguruko artikuluak ikusi ditugu han-hemenka. Irakurtzen ikasten hasi eta hizki eta hitzak dekodifikatzeko traba handiak aurkituko ditu haurrak, baina adituek ere oharra egin dute: hasieran hizkiak alderantziz idaztea, hizkiak nahastea… ohikoa izan daiteke, beraz, ez egin diagnostiko presazko eta arinik, 7 urte bete arte ez da gomendatzen diagnostikoa egitea.

Silaba alderantziz irakurtzen du?

Adinean aurrera egin eta asko kostatzen bazaio irakurtzea, oso geldo irakurtzen badu, irakurtzen ari dena ulertzea asko kostatzen bazaio (nahikoa lan duelako hizki eta hitzak dekodifikatzen)… dislexia izan dezake. Dislexia duen pertsonak, adibidez, sekulako zailtasunak ditu hizkiak memorizatzeko, hizkien soinuak memorizatzeko, edo bananduta hizkiak identifikatzen ditu baina hitz baten barruan ez (irakurtzen hasi eta hizkiak nahasten ditu, hizkiak jaten ditu, hizkien soinuak nahasten ditu…). Batzuetan, irakurtzen duena asmatzen du (azkar irakurri nahi eta hitz luze batean, adibidez, bukaera asma dezake); irakurtzerakoan maiz gelditzen da eta oso geldo egiten du, asko kostatzen zaiolako; ez ditu hitzak bere horretan irakurtzen, alegia, hitz baten bukaera hurrengoaren hasierarekin elkartuko du adibidez (“txakurra katuarekin” irakurri ordez “txaku rraka tuarekin” irakurri dezake); azkar irakurtzeko presiopean hizkiak jan eta existitzen ez diren hitzak esan ditzake; silaba alderantziz irakurriko du beharbada (“astoa” beharrean, “satoa”)… Idazterakoan ere, zailtasunak izango ditu dislexia duenak, ildo bertsuan.

Ondorioa da frustrazioa, angustia, hainbeste ahalegindu eta ezinean ibiltzearen emaitza. Jakina, horrek guztiak autoestimuan eragin dezake, eta horregatik da inportantea, adituen arabera, hori guztia lantzea, pazientziaz, eta haurrari bere buruan segurtasuna ematea. Dislexia dutenentzako material egokitua erabiltzeaz gain, hezkuntza-estrategia egokituak erabiltzea ere garrantzitsua dela diote.

Material egokitu horren barruan, Dytective erreminta sortu duen emakumeak berak, Luz Rellok, dislexia du, eta hala kontatu izan du elkarrizketetan: “10 urterekin jakin nuen dislexia nuela, irakasle batek antzeman zidan eta horrek bizitza aldatu zidan. Ordura arte, tuntuna nintzela uste nuen, despistatua, ahalegin handia egiten nuen nire zailtasunak ezkutatu nahian. Hortik aurrera, irakurtzeko eta idazteko prozesua hobetzeko laguntza jasotzen hasi nintzen, eta laster eman zituen fruituak”.

25 ikasleko gelan tutoreak askotariko beharrei eta arreta berezia behar duten gero eta ikasle gehiagori erantzun behar die

Beharra duten ikasleentzat, baliabideak urri

Eskolan, berariazko laguntza behar duten ikasleak dira dislexia dutenak, baina laguntza horrekin gertatzen ari dena kontatu dugu ARGIAn. Premia bereziekin diagnostikatutako ikasleak ikastetxeko mapa deiturikoan sartzen dituzte eta mapan egoteak esan nahi du, ikasle horrek arreta handiagoa behar duen heinean, baliabide pertsonala esleituko zaiola (hezitzailea edota PTa) ikas-ibilbidean eta ikasgelan laguntzeko, curriculuma bere beharretara egokitzeko eta abar. Baina duela urte gutxi batzuetatik hona, hainbat profil mapatik atera dituzte, premia larrienak besterik ez dituzte utzi mapan (desgaitasunak, nahasmen larriak…), eta gainerakoek, berariazko laguntza behar duten ikasleak deiturikoek, ez dute baliabide gehigarririk, tutoreak (berez klaustroak) erantzun behar die ikasle horien beharrei, eta egokitu behar du materiala eta ikas-prozesua bakoitzaren errealitatera. Esan bezala, berariazko laguntza behar duten ikasleen artean daude dislexia dutenak, baina baita bestelako zailtasunak dituztenak ere. Kontuan hartu behar da ikasle horien kopurua nabarmen egiten ari dela gora. Ondorioa? 25 ikasleko gelan tutoreak (klaustroak) askotariko beharrei eta arreta berezia behar duten gero eta ikasle gehiagori erantzun behar die, ikas-prozesu gero eta gehiago egokitu behar ditu, eta erreportajeko solaskideek argi dute: batetik, zama agerikoa da, irakasleak maiz ez dira iristen denei egoki erantzutera; bestetik, formazio hutsune handia dute irakasleek, sarri ez dakite hainbat beharri nola erantzun.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Hezkuntza
Nagusikeria

Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]


Pediatra, neurologo, psikologo eta psikiatra elkarteak batu dira, deseskalatze digitala eskatzeko

Adituen irizpideei jarraituko dien pantailekiko deseskalatzea premiazkoa da eskolan eta etxean. Osasunaren bueltako Espainiako Estatuko erakunde garrantzitsuenek sortu berri duten plataformak hala dio. Internet eta sare sozialekiko “hiperkonexioa da pandemia berria”... [+]


EIRE euskal unibertsitate-irakasleen elkartearen amaiera

Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.

Euskal Herrian ere... [+]


EHUk euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu Medikuntza Fakultatean

2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]


2025-07-11 | Enbata
Eztabaidaren gainetik… gazte batzuen bizipena

Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]


2025-07-09 | Hiruki Larroxa
Ikastetxean, taldearen jakituria

Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]


Zergatik ez dago apenas ijitorik unibertsitatean?

Datu latza utzi du Ijito Idazkaritza Fundazioaren azken ikerketak: ijitoen %0,8ak baino ez du unibertsitate titulua lortzen. Espektatiba eta erreferentzia falta, eskola-segregazioa,  aurreiritziak, arrakala ekonomiko eta kulturala… faktore garrantzitsuak dira,... [+]


Etxeko langileen erdiak ez du inoiz lan kontraturik izan, baina enplegatzaileek uste dute “baldintza ezin hobeak” dituztela

EHUk eginiko ikerketaren arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako etxeko langileen %43,10ak ez du inoiz lan kontraturik izan, baina enplegatzaileen %70ak uste du "baldintza ezin hobeak" ematen dizkietela beren etxeko langileei. Etxeko langileen %27,4 egoera... [+]


Unibertsitatera sartzeko Historia azterketan datorren ikasturterako iragarri berri dituzten aldaketek kezka eta haserrea piztu dute

Unibertsitatera sartzeko azterketa eredu berria estreinatu eta gutxira, datorren ikasturterako azterketa berriz ere “goitik behera” aldatuko dietela eta probak eskakizun maila altua izango duela salatu du EAEko Historiako irakasle talde batek. Azterketa eredua... [+]


Seaskak bigarren lizeo bat irekiko du 2027ko irailean, Donapaleun

Kanbon egin duten urteko biltzar nagusian ontzat jo dute lizeo berriaren garapenari buruzko txostena. Donapaleuko ikastolaren ondoan egongo da, eta hasiera batean 180 ikasle hartu ahal izango ditu, Seaskako arduradunen arabera. Lizeo berriaz gain, urteko biltzarrean azken... [+]


Ekaineko zurrunbilotik

Kooperatibismo bat komunitateari begira UEUko topaketek, komunitatea ahaldundu eta lurraldeetako beharrei erantzuteko tresna direla gogorarazi ziguten. Halaxe da, bai, baina ekaina ez da kooperatibetan idealizaziorako garai egokiena, ez behintzat kooperatibetako kudeaketa... [+]


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


Lanbide Heziketa euskalduna, noizko?

Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]


2025-06-24 | Euskal Irratiak
Laida Mugika
“Espero dugu datorren urtean halakorik egin beharrik ez izatea, eta errektoretzak neurriak hartzea”

Errektoretzaren erantzun ezan, ehun bat irakaslek berriz eskainiko diete ikasleei ahozko froga euskaraz pasatzeko aukera. Guraso elkarteek ere bat egin dute ekimenarekin, errektoretzaren inplikazioa eskatuz.


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude