“Bortxaketek sexuarekin baino, terrorismoaren bidezko boterearekin dute zerikusia”

  • Sexu erasoak salatzea pentsaezina da emakume kongoar askorentzat. Biktimen estigmatizazio sozialaz gain, poliziarengana jotzeak arrisku handiagoan jartzen ditu emakumeak. Bortxatutako emakume asko Denis Mukwege ginekologoak zuzendutako ospitalean artatuak dira.


2015eko maiatzaren 26an - 11:18
Scott Baldauf/Christian Science Monitor/Getty

Preethi Nalluk The Guardianen idatzi duenez 40.000 emakumetik gora igaro dira ospitaletik. “Bortxatutako emakume gehienak soldadu eta milizietako kideek erasotuak izan dira”, salatu du Mukwegek. Bortxaketa gerrako armatzat erabiltzen dela azpimarratu du medikuak: “Tortura sistema bat da, herritarrak beldurtzeko modu bat da”.

Ospitaletik igarotzen diren emakumeek eta umeek dauzkaten zaurietan erreparatzean, bortxaketek sexuarekin zerikusirik ez duela konturatu dela aitortu du Mukwegek: “Mota honetako indarkeriak sexuarekin baino, terrorismoaren bidezko boterearekin zerikusia du”

“Oso zaila egiten zaigu, bortxaketa baten ondorioz jaiotako neska bati urte batzuk beranduago bortxatua izateagatik artatzea. Lehenengo bere ama lagundu genuen eta gerora bere alaba”, nabarmendu du.

Legeak badauden arren erabiltzen ez direla salatu du Mukwegek: “Erasotzaile askok gobernuko zein armadako maila altuko karguak dira. Erasoak justiziaren aurrean salatu ez izanak bortxaketa instuzionalizatu du”.

Munduko bortxaketen hiriburua

Gutxienean 100 emakume bortizki erasotuak izan dira azken astean Kongo hegoaldeko Kivu probintzian. Azken hamar urteetan herrialde honetan ematen diren emakumezkoen aurkako sexu erasoen harira Kongo ‘Munduko bortxaketen hiriburu’ izendatu dute.

48 emakume erasotuak eta bortxatuak izan ziren orduro Kongon 2006 eta 2007 artean, gatazkaren puntu gorenean. Kivu hegoaldeko osasun etxeek egindako txostenen arabera, egun 40 emakumek sexu erasoak jasan behar dituzte egunero.

Gizonak heztea da gakoa

Gero eta gehiago dira gizonezkoak sexu indarkeriaren inguruan hezteko sortutako mugimenduak. Erasotuak izandako emakumeei laguntza psikosoziala emateaz gain, Mukwegerentzako armada utzi duten gizonezkoei laguntza ematea premiazkoa da haien inguruan bergizarteratzeko: “Gazte bat erreklutatua izan denean emakumeak erasotzen, bortxatzen eta hiltzen ikasten du. Armada uzteak ez du esan nahi bere baitan errotuta duen pentsaera aldatu denik”.

Kongon bakea izateko, emakumeen errefortzua eta gizonezkoen errehabilitazioa premiazkoa izanen da Mukwegeren aburuz. Hori dela eta, alde batetik gizon eta umeen taldeak osatu ditu inguruan bizi duten biolentziaz hausnartzeko; eta bestetik, emakumezko taldeek justizia eta erreparazioa exijitzen dute.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Indarkeria matxista
2025-05-08 | ARGIA
Iratxe Sorzabal absolbitu du Espainiako Auzitegi Nazionalak, “tratu gizagabeak” pairatu izana aitortuta

Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.


Frantziako lehen ministroaren alabak ere salatu du “bortizki jipoitu” zutela Betharramgo ikastetxean

Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]


2025-04-24 | Gedar
Indarkeria matxistaren aurkako babesa: Hego Euskal Herrian, salatutako kasuen %31tan ez ziren neurriak hartu

Espainiako Estatu mailan, behera egin dute bai ezarritako babes-neurriek bai aurkeztutako eskaerek.


Bortizkeria ikusgarri egitetik, ardura hartu eta erreparaziorako bideak antolatzera

Azken bi hamarkadetan indarkeria matxistaren gaia lehen lerrora ekarri du mugimendu feministaren borrokak, besteak beste, eta bikote arteko indarkeria edo “familia arazo” gisa deskribatzen zenak, eremu publikora eta kalera egin du salto. Indarkeria matxistaren... [+]


Baionako Xingar Ferian salatutako bortxaketa gaitzesteko elkarretaratzea egin dute

Ostegun gauean emakume bat bortxatzea egotzita atxilotu zuten gizon bat larunbatean. Gizona kasua argitu arte zaintzapean dago. Mobilizazioa egin du Itaiak astelehenean 18:30ean, Baionako Herriko Etxean, eta horren erantzukizuna azpimarratu du.


2025-04-11 | ARGIA
Uztaritze, Domintxaine eta Angeluko hiru ikastetxetan izandako hamahiru eraso salatu dituzte

Hamaika eraso Uztaritzeko (Lapurdi) San Frantses Xabierko ikastetxe katolikoan gertatu ziren, beste biak Domintxaineko (Zuberoa) ikastetxe katolikoan eta Angeluko (Lapurdi) San Josepe ikastetxe publikoan. Uztaritzeko ikastetxean ikasitako bost gizonek beren testigantzak eman... [+]


Betharramgo indarkerien berri “komunikabideen bidez” hartu izana zehaztu du Baionako apezpikuak

Prentsaurrekoa eskaini dute ostegun honetan Marc Aillet Baionako apezpikuak, elizbarrutiko hezkuntza katolikoko zuzendari Vincent Destaisek eta Betharramgo biktimen entzuteko egiturako partaideetarikoa den Laurent Bacho apaizak. Hitza hartzera zihoazela, momentua moztu die... [+]


2025-03-12 | June Fernández
Meloi saltzailea
Eskratxe

Antifaxismoari buruz idatzi nahiko nuke, hori baita aurten mugimendu feministaren gaia. Alabaina, eskratxea egin diote Martxoaren 8ko bezperan euskal kazetari antifaxista eta profeminista bati.

Gizonak bere lehenengo liburua aurkeztu du Madrilen bi kazetari ospetsuk... [+]


85 urteko espetxe zigorra eskatu dute Hondarribiko surf irakasle erasotzailearentzat

11 adin txikikori sexu erasoak egiteagatik 85 urteko kartzela zigorra galdegin du Gipuzkoako fiskaltzak. Astelehenean hasi da epaiketa eta gutxienez martxoaren 21era arte luzatuko da.


2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]


Elizako sexu abusuen biktimei kalte-ordaina emango die Iruñeko Artzapezpikutzak, “laster”

Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.


2025-02-28 | Gedar
Adin txikiko neska bati eraso dio Sarako kirol entrenatzaile batek

 15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.


Betharrametik Uztaritzera, ikastetxe katolikoetako indarkeriak argiratzeko lekukotasunak

Lestelle-Betharramgo (Biarno) ikastetxe katolikoko indarkeria eta bortxaketa kasuen salaketek beste ikastetxe katoliko batzuen gainean jarri du fokua. Ipar Euskal Herriari dagokionez, Uztaritzeko San Frantses Xabier kolegioan pairaturiko indarkeria kasuak azaleratu dira... [+]


2025-02-26 | Ane Labaka Mayoz
Hatza ezpainetan

Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]


Eguneraketa berriak daude